Σε κοροϊδεύει, σκέφτεσαι, μα ίσως και να μην είναι έτσι

Έχεις βρεθεί ποτέ σε σχέση, που η ειλικρίνεια, η αυθεντικότητα κι η συντροφικότητα, ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά της; Δεν μπορώ να πιστέψω ότι κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί έστω και μια φορά. Δυστυχώς, όμως, στην εποχή μας το ψέμα επικρατεί! Δυστυχώς έχουμε μάθει ν΄ ακούμε και να λέμε ψέματα! Αναφέρομαι και στα μικρά, πλην, όμως, αθώα ψεματάκια, που μοναδικό στόχο έχουν ν΄ αποφύγουν τις οποιεσδήποτε μορφές συγκρούσεων μεταξύ των συντρόφων. Δημιουργούν μία όμορφη και βολική θολούρα, προκειμένου να επικρατήσει μια πρόσκαιρη ηρεμία στη σχέση. Το ένα ψέμα, όμως, φέρνει και το επόμενο. Κι αυτά ολοένα γιγαντώνονται, με αποτέλεσμα το χάσμα μεταξύ των συντρόφων ν΄ αυξάνεται.

Σχέσεις που είτε ακροβατούν ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα είτε διαλύονται, επειδή τελικά κάποτε ο ένας σύντροφος ανακάλυψε τα συνεχή ψέματα του άλλου. Κι έτσι η φράση «χωρίσαμε γιατί με κορόιδευε συνεχώς» έχει γίνει πια σλόγκαν. Αρκετοί πιστεύουμε ότι εμείς οι ίδιοι προκαλούμε κατά κάποιο τρόπο το ψέμα του άλλου. Άλλες πάλι φορές μας κατηγορούμε, ότι δεν ανταποκριθήκαμε στις προσδοκίες του. Και κάπου ενδόμυχα καταφέρνουμε να δικαιολογούμε το ψέμα του άλλου, ρίχνοντας την ευθύνη στον εαυτό μας.

Το ψέμα είναι ψέμα. Έτσι θα πεις. Θα σκεφτείς ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε δικαιολογία γι΄ αυτό κι ότι απλώς σε κοροϊδεύει. Όταν, όμως, ο άλλος στη σχέση σας σου λέει ψέματα, δεν κοροϊδεύει εσένα. Ο λόγος που σου λέει ψέματα είναι επειδή δεν του αρέσει η δική του αλήθεια. Επειδή την αντιπαθεί. Ίσως αυτό γίνει περισσότερο κατανοητό εάν εξετάσουμε τα βασικά αίτια του ψέματος στις αισθηματικές σχέσεις και τους σκοπούς που αυτά εξυπηρετούν.

Μία συνηθισμένη αιτία είναι για να διατηρηθούν οι ισορροπίες κι η ηρεμία στη σχέση. Κάποιος ψεύδεται προκειμένου ν΄ αποφύγει τη διένεξη και σύγκρουση με το σύντροφό του για οποιοδήποτε λόγο. Κι ενώ εκ πρώτης όψεως κάτι τέτοιο δε μοιάζει απαραίτητα κακό, δεν παύει να πρόκειται για ψέμα, που στο τέλος πληγώνει. Προφανώς το άτομο γνωρίζει ότι αυτό που επιδιώκει να καλύψει δεν του αρέσει κι αντί να το αλλάξει ή έστω να προσπαθήσει να βρει μαζί με το σύντροφό του τη λύση και την ισορροπία, αρκείται στο ψέμα.

Άλλοι ψεύδονται με μοναδικό σκοπό να εξαπατήσουν. Είτε για να κρύψουν την αδιαφορία τους για το σύντροφό τους είτε για να καλύψουν μια παράλληλη σχέση που διατηρούν, είτε επειδή απλώς δεν ενδιαφέρονται ν΄ ασχοληθούν κι ιδιαίτερα μαζί του. Υπάρχουν κι οι παθολογικοί ψεύτες, που σε πουλάνε για πλάκα και μετά σου ζητάνε και τα ρέστα, κάνοντάς σε να αισθάνεσαι ότι εσύ φταις. Άλλοι πάλι επιδιώκουν με τον τρόπο αυτό να γίνουν αρεστοί κι αποδεκτοί απ΄ τον σύντροφό τους, λέγοντάς του πάντοτε εκείνα που θέλει ν΄ ακούει.

Με λίγα λόγια ο ψεύτης γνωρίζει πολύ καλά τους λόγους που ψεύδεται και ό, τι θέλει να κρύψει ή καλύψει. Αντί, λοιπόν, ν΄ αντιμετωπίσει κατάματα τη δική του αλήθεια, αντί ν΄ αποδεχθεί όσα αισθάνεται –ακόμη κι αν αυτά προκαλέσουν στον άλλο πόνο–  αντί να παραδεχθεί τους λόγους που τον οδήγησαν σε τέτοιου είδους συμπεριφορές, κρύβεται πίσω απ΄ τα ψέματά του. Γιατί αυτό που αντικρίζει στον εαυτό του και που μόνο ο ίδιος το γνωρίζει, δεν του αρέσει. Ενδόμυχα αντιπαθεί αυτό που κάνει και κατ΄ επέκταση αυτό που είναι.  Προτιμά  να κοροϊδεύει τον άλλο, ενώ αρέσκεται στο να κρύβεται πίσω απ΄ το μικρό του δαχτυλάκι. Δε λέει, λοιπόν, ψέματα στον άλλο, αλλά στον ίδιο του τον εαυτό. Δεν κοροϊδεύει εσένα αλλά τον ίδιο.

Όλοι έχουμε αδυναμίες κι ελαττώματα και συχνά κάνουμε και λάθη. Αναμφισβήτητα η παραδοχή των αρνητικών αυτών χαρακτηριστικών μας είναι δύσκολη, όχι όμως κι αδύνατη. Ο σύντροφος που δεν μπορεί ν΄ αποδεχθεί τα λάθη, τις αδυναμίες και τις ατέλειές του, αλλά αντίθετα τα καλύπτει με ψέμα, δεν είναι σύντροφος. Επειδή η συντροφικότητα για να καλλιεργηθεί, προϋποθέτει εμπιστοσύνη, αλήθεια κι αμοιβαία αποδοχή. Κάποιος, όμως, που δεν αποδέχεται τον εαυτό του, μπορεί τελικά ν΄ αποδεχθεί τον άλλον;

Ο Χόρχε Μπουκάι, ψυχοθεραπευτής της σχολής Γκεστάλτ, έχει πει χαρακτηριστικά: «ο ψεύτης δεν είναι κάποιος που φοβάται το αποτέλεσμα της κρίσης των άλλων. Ο ψεύτης έχει, ήδη, κρίνει και καταδικάσει τον εαυτό του.» Ορμώμενοι, λοιπόν, απ΄ τα λόγια του, ας συνειδητοποιήσουμε ότι ο ψεύτης δεν κορόιδεψε ή δεν κοροϊδεύει εσένα, εμένα, εμάς, αλλά μόνο τον ίδιο. Κι αν θέλουμε να το πάμε ακόμη πιο μακριά, κάπως έτσι το ψέμα λειτουργεί και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Επειδή είναι πολλές οι φορές, που στον εαυτό μας λέμε τα μεγαλύτερα ψέματα, για ν΄ αποφύγουμε τη δική μας αλήθεια. Γιατί απλώς δεν την αντέχουμε!