Το τέλος μιας φιλίας πονάει περισσότερο από έναν ερωτικό χωρισμό, λένε, κι όσοι έχουν βιώσει τέτοια απώλεια μπορούν να το επιβεβαιώσουν. Όμως κανένας, σχεδόν, δε μιλά εύκολα για τον πόνο που βιώνει όταν μια φιλική του σχέση χάνεται. Ίσως επειδή είναι εντονότερος; Επειδή μας είναι πιο εύκολο να μιλάμε για έναν χαμένο έρωτα; Ή μήπως όταν χωρίζουμε, γνωρίζουμε ότι θα ακουμπήσουμε στον ώμο των φίλων μας, ζητώντας παρηγοριά· όταν, όμως, κι αυτοί παύουν να υπάρχουν, δεν ξέρουμε πώς και με ποιους να το μοιραστούμε.
Φίλοι αδελφικοί, φίλοι καρδιακοί· οι κολλητοί μας. Αυτοί είναι οι άνθρωποί μας που γνωρίζουν όλα μας τα μυστικά, που μας έχουν δει στα καλύτερα αλλά και στα χειρότερά μας· που αποτελούν το πιο σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Μαζί τους μοιραστήκαμε τις πιο μεγάλες και μικρές στιγμές μας. Οι άνθρωποι αυτοί, οι φίλοι μας, που για πολλούς και διάφορους λόγους δεν είναι πια κοντά μας. Δε βρίσκονται στο τώρα μας. Δε μοιράζονται την καθημερινότητά μας. Δε γνωρίζουμε τι κάνουν, πώς είναι και πώς περνούν τον χρόνο τους. Γλυκόπικρες αναμνήσεις στήνουν χορό στο μυαλό μας, για όλα όσα περάσαμε στο παρελθόν μαζί τους και για όλα σας μας λείπουν απ’ αυτούς στο παρόν μας.
Ο χωρισμός απ’ τους φίλους μας δεν είναι και δεν μπορεί να ‘ναι μια εύκολη υπόθεση. Θα σκεφτείτε «Ποιος χωρισμός είναι εύκολος;» και θα ‘χετε δίκιο. Η αλήθεια είναι ότι όλα τα φινάλε είναι δύσκολα, όμως η αποκοπή απ’ τους κολλητούς μας είναι πιο ζόρικη, επειδή δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη. Ας μη γελιόμαστε, στο μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτικών σχέσεων κυριαρχεί ο ενθουσιασμός, το πάθος, ο εγωισμός, η ζήλια. Στην αληθινή φιλία επικρατεί η άδολη αγάπη. Τα ανάμεικτα συναισθήματα που γεννά ο έρωτας μπορούμε κάπως κάποτε να τα διαχειριστούμε. Με ποιον τρόπο, όμως, μπορούμε ν’ αντιμετωπίσουμε την αληθινή αγάπη μεταξύ φίλων, που διακόπτεται; Είναι σαν να σπάει ένα κομμάτι του εαυτού μας, προκαλώντας τραύματα, που κάνουν τον πόνο πιο έντονο.
Χωρίζεις από ‘κείνον που θεωρούσες σύντροφο της ζωής σου και τρέχεις αμέσως στο κολλητάρι σου για να ουρλιάξεις, να κλάψεις κι εκείνο να σε περιθάλψει, με φροντίδα κι αγάπη. Ζητάς τις συμβουλές του για το πώς μπορείς να διαχειριστείς την κατάσταση με τον πρώην πλέον έρωτά σου. Έχεις πέσει σε κατάθλιψη και μένεις κλεισμένος σπίτι σου για μέρες κοιτώντας το ταβάνι, με τη μοναδική παρουσία που αντέχεις δίπλα σου, το φιλαράκι σου. Σ’ αυτό μόνο επιτρέπεις να σε δει σε άθλια κατάσταση· με πιτζάμες, ξεμαλλιασμένο, κατακόκκινο απ’ το κλάμα, έχοντας μπροστά σου ένα σωρό τσαλακωμένα χαρτομάντιλα, άδεια σακουλάκια τσιπς και λιωμένο παγωτό.
Κι όταν δεν είστε μαζί, ξοδεύετε άπειρες ώρες κρεμασμένοι στο τηλέφωνο, υπεραναλύοντας τα ίδια και ξανά τα ίδια. Άλλες πάλι φορές, σε κουβαλάει με το ζόρι μαζί του έξω για καφέ ή ποτό, μήπως καταφέρει και σου αλλάξει τη διάθεση. Καταλαβαίνεις ότι το κολλητάρι σου είναι σαν προέκταση του εαυτού σου. Μαζί του μπορείς να συζητάς τα πάντα, με κάθε λεπτομέρεια, χωρίς ενδοιασμούς. Η σύνδεσή σας έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που χωρίς να μιλάτε, μ’ ένα βλέμμα, καταλαβαίνετε αυτομάτως ο ένας τον άλλον. Χωρίς λόγια.
Όταν, όμως, φτάσει η δύσκολη αυτή στιγμή που, για διάφορους λόγους, η σχέση με τους κολλητούς φίλους διακοπεί, πόσοι είναι αυτοί που καταφεύγουν στους συντρόφους τους για παρηγοριά; Σίγουρα θα μιλήσεις στο ταίρι σου για το τέλος μιας φιλίας σου, όμως η αντιμετώπιση είτε απ’ το αμόρε είτε από σένα θα ‘ναι διαφορετική -ίσως πιο απόμακρη κι αποστασιοποιημένη. Επειδή μια ερωτική σχέση δεν μπορεί απ’ τη φύση της να καλύψει το κενό της στενής φιλίας. Επειδή με τους κολλητούς σου είσαι απλά ο εαυτός σου. Με τη σχέση σου, όμως, μπορείς να ‘σαι στο εκατό τοις εκατό; Όχι πάντοτε ή τουλάχιστον όχι εύκολα.
Ο έρωτας είναι απόλυτος, ανεξέλεγκτος και δεν επιλέγεται. Τους φίλους μας, όμως, τους διαλέγουμε αυστηρά. Η αληθινή φιλία, προτού φτάσει στο τέλος της, έχει αγγίξει βαθιά την καρδιά μας, αφήνοντας ανεξίτηλα τα σημάδια της. Κι όταν τελειώσει, παίρνει μαζί της αυτό που για μας ήταν το γιατρικό μας. Επειδή οι φίλοι μας γνωρίζουν πάντοτε τον τρόπο να μας κάνουν καλά.
Όπως κι ο χωρισμός από μια ερωτική σχέση έτσι και το τέλος μιας φιλίας αποτελεί ένα μικρό διαζύγιο. Και τα δύο κουβαλούν πένθος. Όμως οι έρωτες έρχονται και παρέρχονται. Ο πόνος που αφήνει το τέλος μιας ερωτικής σχέσης απαλύνεται με την παρουσία των φίλων μας κι απομακρύνεται με τον ερχομό ενός νέου έρωτα. Οι φίλοι, όμως, μένουν και δεν αντικαθίστανται. Επειδή είναι οι συγγενείς που εμείς αποφασίσαμε να βάλουμε στη ζωή μας. Κι ο πόνος που προκαλείται απ’ το τέλος μιας φιλίας δεν μπορεί ούτε να καταλαγιάσει ούτε ν’ αντικατασταθεί με οποιονδήποτε έρωτα.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη