Στον χωρισμό κάποιοι αναγεννιούνται κι άλλοι παρακμάζουν

Δυστυχώς ή ευτυχώς για κάποιους γάμους και σχέσεις η ημερομηνία λήξης είναι αναπόφευκτη. Οι αιτίες πολλές. Το αποτέλεσμα, όμως, παραμένει το ίδιο· ο χωρισμός είναι πάντοτε επώδυνος. Για οποιαδήποτε αιτία κι αν επήλθε, δεν παύει να ‘ναι μια απώλεια που προκαλεί πόνο, θλίψη κι απογοήτευση. Τα δυσάρεστα αυτά συναισθήματα μπορεί να ‘ναι αμοιβαία, ο τρόπος όμως έκφρασης και διαχείρισής τους είναι διαφορετικός για τον καθένα. Εδώ που τα λέμε, όταν φτάσει η δύσκολη εκείνη ώρα του (απο)χωρισμού, νιώθεις τόσο άβολα, χωρίς να γνωρίζεις πώς να διαχειριστείς την όλη κατάσταση. Δικαιολογημένα, βέβαια, λόγω της αυξημένης συναισθηματικής φόρτισης.

Αλλά και μετά το φινάλε, βλέπεις τους πρώην –πλέον– συντρόφους να συμπεριφέρονται εντελώς διαφορετικά· κάποιες φορές κι ακραία. Τα λόγια, οι εκφράσεις, οι ενέργειες, οι επιλογές, ακόμη κι η εικόνα, η ίδια η παρουσία τους, διαφέρουν σημαντικά. Αυτό είναι, όμως, που αποκαλύπτει και τελικά αποδεικνύει το εξαρχής χάσμα ανάμεσά τους. Επειδή στον χωρισμό υπάρχουν εκείνοι που αξιοποιούν τον πόνο τους δημιουργικά κι οι άλλοι που γίνονται απλώς ρεζίλι.

Κάποιοι τολμούν να έρθουν σε αντιπαράθεση πρόσωπο με πρόσωπο. Δε φοβούνται να μιλήσουν ανοιχτά. Χωρίζουν «ενώπιος ενωπίω». Επειδή, έστω, την τελευταία αυτή στιγμή θέλουν να τιμήσουν τον άνθρωπο απέναντί τους και τη σχέση τους. Βρίσκονται μπροστά του κι είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν, να λύσουν όποιες τυχόν απορίες υπάρχουν, ακόμη και να θρηνήσουν για την απώλεια της σχέσης τους. Για ‘κείνους τα αίτια κι ο «ένοχος», δεν έχουν πια τόσο μεγάλη σημασία. Ξέρουν πως όταν μια σχέση χαλάει, φταίνε κι οι δύο. Κάνουν τον απολογισμό τους, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες που τους αναλογούν. Ακόμη κι αν είναι οι θιγμένοι, πολεμούν με τον εγωισμό τους, υπομένουν τον πόνο τους και βρίσκουν τη δύναμη να χωρίσουν και να προχωρήσουν.

Βλέπουμε, όμως, και κάποιους που ακόμη κι αν φταίνε, προσπαθούν να μειώσουν το μέγεθος των συναισθημάτων τους για τον/την πρώην σύντροφό τους ή να τον/την απαξιώσουν, ξεστομίζοντας ένα σωρό ελαττώματα, ώστε να αισθανθούν καλύτερα που χώρισαν. Από θύτες μετατρέπονται σε θύματα, δημιουργώντας ενοχές στην άλλη πλευρά, μόνο και μόνο για να υψώσουν τον εαυτό τους. Άλλοι, πάλι, πνίγονται μαζί με τον εγωισμό τους και μέσα στα νεύρα τους δε διστάζουν να σπάσουν ό,τι βρουν μπροστά τους, χάνοντας τον έλεγχό τους. Κι υπάρχουν κι εκείνοι, βέβαια, που επιδιώκουν, ακόμη και στο τέλος της σχέσης τους, να ‘χουν το πάνω χέρι. Θέλοντας να επιβληθούν και να γίνουν σεβαστοί, κάνουν επίδειξη ισχύος, μ’ όποιον τρόπο μπορούν.

Πολλοί, όμως, βρίσκουν το θάρρος και τη δύναμη να συνεχίσουν. Σαφώς κι υποφέρουν. Αλλά αξιοποιούν την απογοήτευσή τους αντιμετωπίζοντάς την ως εμπειρία και δίδαγμα. Μετασχηματίζουν τον πόνο τους σε δημιουργία. Γράφουν κείμενα, ποιήματα, τραγούδια, ακόμη κι ερωτικά μοιρολόγια, εκφράζοντας τα έντονα συναισθήματα που καλλιεργεί ο χωρισμός. Θεραπεύουν την ψυχή τους, απελευθερώνοντάς τα.

Μερικοί ζωγραφίζουν το σκοτάδι τους, δίνοντάς του σχήματα και χρώματα. Κι άλλοι χορεύουν κι εκμεταλλεύονται τη μουσική και την κίνηση ως ένα μέσο αυτοέκφρασης, κάθαρσης κι αυτογνωσίας. Αφιερώνοντας χρόνο στα συναισθήματά τους, μέσω της οποιασδήποτε μορφής τέχνης, βρίσκουν ξανά τον εαυτό τους. Μεταλλάσσουν την εμπειρία του χωρισμού σε ωριμότητα. Αντιλαμβάνονται τα προτερήματά τους, συνειδητοποιούν τα λάθη τους και διδάσκονται απ’ αυτά, ώστε όταν δημιουργήσουν την επόμενη σχέση να μην τα επαναλάβουν.

Ο χωρισμός είτε αποφασίζεται απ’ τον ένα είτε από κοινού, δεν παύει να σημαίνει κι απόρριψη. Υπάρχουν, όμως, πολλοί που δεν μπορούν να τη δεχθούν. Όπως δεν μπορούν να διαχειριστούν την οργή, τη θλίψη και την άρνησή τους. Βρίσκουν παρηγοριά και μια προσωρινή ηρεμία στο αλκοόλ ή σε κάθε λογής ουσίες. Απ’ την άλλη πάλι, βλέπεις κάποιους που δεν έχουν καν προλάβει να χωρίσουν κι αμέσως πάνε μ’ άλλους δέκα. Ή πέφτουν με τα μούτρα σ’ οποιαδήποτε σχέση βρεθεί μπροστά τους. Χωρίς να νιώθουν κάτι ή επειδή τους βολεύει, επιδεικνύοντας όποτε κι όπως μπορούν, τον νέο μεγάλο τους –δήθεν– έρωτα.

Και κάποιοι άλλοι, προσπαθούν να πάρουν την εκδίκησή τους, κακολογώντας το πρώην ταίρι όπου βρουν, ακόμη και σε κοινούς φίλους. Για να ‘ναι σίγουροι ότι οι φήμες αυτές θα φτάσουν και στο πρόσωπο στο οποίο αφορούν. Κι άλλες, όμως, αλλόκοτες συμπεριφορές, που σε κάνουν  να συνειδητοποιείς το πόσο διαφορετικοί μπορεί να ‘ναι οι ίδιοι άνθρωποι και μετά απ’ τον χωρισμό τους.

Πολλοί έχουμε βιώσει το τέλος μίας –τουλάχιστον– σχέσης ή ενός γάμου. Συμπεριφερθήκαμε, πριν και μετά, με τον τρόπο που εμείς επιλέξαμε. Το ίδιο κι η άλλη πλευρά. Ένιωσε, επέλεξε κι έπραξε. Ο καθένας μας, στο τέλος, δικαιούται να κρίνει τον εαυτό του και μόνο. Αν μπούμε στη θέση του άλλου, προσπαθώντας να κατανοήσουμε τον διαφορετικό δικό του τρόπο, τότε, ίσως, να αντιληφθούμε και τις πραγματικές αιτίες που οδήγησαν τη σχέση στο τέλμα.

Σε τελική ανάλυση, η διαφορά ανάμεσα στους πρώην συντρόφους μπορεί να ‘ναι τεράστια ακόμη και στον χωρισμό. Άλλωστε, στη θεατρική σκηνή των σχέσεων υπάρχουν αυτοί που ρίχνουν την αυλαία όπως επιθυμούν. Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που πάντοτε θα δίνουν το τελευταίο χειροκρότημα.