Η ψυχοσωματική και συναισθηματική φύση του θηλασμού

Η Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού (ΠΕΜΘ) -World Breastfeeding Week (WBW)- έχει καθιερωθεί από την Παγκόσμια Συμμαχία Δράσης για τον Μητρικό Θηλασμό (World Alliance for Breastfeeding Action, WABA) κι εορτάζεται κάθε χρόνο στις 1-7 Αυγούστου από το 1992. Στην Ελλάδα η Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού εορτάζεται, κάθε χρόνο, 1-7 Νοεμβρίου. Η εν λόγω δράση υποστηρίζεται κυρίως από τη UNICEF και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποσκοπώντας στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και των επαγγελματιών υγείας σε θέματα που σχετίζονται με τον μητρικό θηλασμό και την προαγωγή του στοχεύοντας στην επίτευξη του στόχου που έχει θέσει ο ΠΟΥ για σίτιση του 50% των βρεφών αποκλειστικά με θηλασμό έως το 2025.

Ωστόσο, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, η χώρα μας βρίσκεται πολύ χαμηλά στα ποσοστά θηλασμού. Οι περισσότερες εγκυμονούσες εκδηλώνουν πρόθεση να θηλάσουν το μωρό τους σε ποσοστό που πλησιάζει το 90%, όμως μόλις στο 20% ανήκουν αυτές που όντως θα το καταφέρουν (ποσοστό που τείνει να μειώνεται, όσο το μωρό μεγαλώνει).

Κατά κοινή ομολογία, ο θηλασμός αποτελεί ένα μικρό θαύμα, φυσικά πέραν της ίδιας της ζωής! Μια σπουδαία ψυχοσωματική και συναισθηματική εμπειρία που προάγει την υγεία τόσο της μητέρας όσο και του βρέφους, επιφέροντάς τους πολλαπλά οφέλη. Αναφορικά με το βρέφος, ενισχύει την ανάπτυξη και βελτιώνει την άμυνα του οργανισμού του. Αποδεδειγμένα, το μητρικό γάλα ενισχύει και βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, τόσο από λοιμώξεις και ιώσεις, όσο κι από το άσθμα, αλλεργίες και παθήσεις (κυρίως της καρδιάς και του εντέρου). Ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες του σε τροφή και υγρά, η θερμοκρασία του είναι πάντα σωστή και οι γαστρεντερικές διαταραχές είναι σημαντικά λιγότερες.

Επιπροσθέτως, μειώνει την πιθανότητα ανάπτυξης του παιδικού διαβήτη και καρκίνου και συμβάλλει στην καλύτερη νοητική λειτουργία. Παράλληλα, επωφελείται και η μητέρα, καθώς προστατεύεται από την οστεοπόρωση και μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και του ενδομητρίου, διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η έγκαιρη έναρξη του θηλασμού αμέσως μετά τον τοκετό, συμβάλλει στην ταχύτερη έναρξη της γαλουχίας. Το “πρωτόγαλα” αποτελεί το πρώτο φυσικό εμβόλιο του βρέφους. Επίσης, συμβάλλει στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και του καρδιακού ρυθμού. Γενικότερα, όσο πιο νωρίς ξεκινήσει να θηλάζει ένα νεογνό, τόσο πιο γρήγορα θα είναι σωστός και αποτελεσματικός ο θηλασμός. Το σημαντικότερο, όμως, είναι η ίδια η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τους! Η μητρική αγκαλιά είναι το καλύτερο μέρος για το νεογέννητο, καθώς το βοηθάει να προσαρμοστεί στην εξωμήτρια ζωή.

Από ψυχολογικής άποψης, επηρεάζει τη διάθεση, το συναίσθημα και το άγχος της μητέρας, ενισχύει την ποιότητα του ύπνου και μειώνει την ανταπόκριση κορτιζόλης σε περιπτώσεις κοινωνικού στρες. Επειδή, όμως, πέφτει απότομα η προγεστερόνη με τον τοκετό, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που μπορεί να εμφανιστεί επιλόχειος κατάθλιψη. Η ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας στη λοχεία είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη με έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις. Υπολογίζεται ότι 1-3% των μαμάδων θα εμφανίσουν κάποιου βαθμού κατάθλιψη ή συναισθηματική διαταραχή κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ειδικότερα κατά την επιστροφή στο σπίτι με το νέο μέλος, άρα και την επιπλέον προσπάθεια προσαρμογής στους νέους απαιτητικούς ρυθμούς, αναφέρει ο Γεώργιος Παναγάκης Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος. Βιώνει πολλά αρνητικά συναισθήματα, ματαίωση, εξάντληση και συχνά αισθάνεται ότι κατακλύζεται από τις επιτακτικές ανάγκες του μωρού της, άρα είναι βασικό να είναι υποστηρικτικό και το περιβάλλον της.

Δεν είναι λίγοι οι μύθοι που έχουν αναπτυχθεί γύρω από τον θηλασμό -από την εγκυμοσύνη μέχρι τον απογαλακτισμό- και την ψυχολογία του. Θηλασμός, μπιμπερό, πιπίλα, απογαλακτισμός. Όσες μανουλες κι αν ρωτήσεις, τόσες διαφορετικές απαντήσεις θα λάβεις! Εδραιωμένες απαρχαιωμένες αντιλήψεις θέλουν τη μητέρα σπίτι, να θηλάζει όλη μέρα το “θαυματάκι” της, ρυθμισμένη σαν ρομπότ και με manual για τα πάντα. Κι όμως, ούτε μπορούν να θηλάσουν όλες ούτε η κατάθλιψη χτυπάει την πόρτα μόνο σ’ αυτές! Σε περιπτώσεις χρόνιων νοσημάτων (aids, ηπατίτιδα), λήψη χρόνιας φαρμακευτικής αγωγής, λοιμώξεων και προβλημάτων του μαστού (π.χ. μαστίτιδα, ραγάδες, μολύνσεις), σε πρόωρα και λιποβαρή νεογέννητα ή μωρά, το μπιμπερό είναι μονόδρομος. Επίσης, το ότι δεν παράγουν όλες την ίδια ποσότητα γάλακτος (μεταξύ μας, ούτε το μέγεθος του στήθους επηρεάζει πόσο γάλα θα παράξει μια μαμά, ούτε η μπίρα ενισχύει την παραγωγή του!) δεν πρέπει να τις ενοχοποιεί για κάτι, αν το παιδί αναπτύσσεται φυσιολογικά. Το παιδί θα φάει όταν κι όσο θέλει! Στην τελική, για οποιαδήποτε απορία υπάρχουν και οι επαγγελματίες υγείας.

Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί ότι και οι μπαμπάδες μπορούν να εμφανίσουν επιλόχειο κατάθλιψη. Μάλιστα, αυτοί που τους χτυπάει την πόρτα, πολλές φορές υποφέρουν σιωπηλά, αναφέρει το psychologytoday. Οι πιθανότητες να εμφανιστεί είναι διπλάσιες στον πρώτο χρόνο μετά τη γέννα και 1 στους 10 θα παρουσιάσει συμπτώματα κατά τη διάρκεια ακόμη της εγκυμοσύνης. Απόρροια του στρες λόγω των αλλαγών με την άφιξη του νέου μέλους, ορμονικές αλλαγές (χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης κι ανισορροπία άλλων ορμονών), οικονομική ανασφάλεια, ηλικία, μη υποστηρικτικό περιβάλλον.

Επιπροσθέτως, εμφανίζεται συχνότερα όταν έχει εκδηλωθεί ήδη στη μητέρα, καθώς διπλασιάζονται οι ευθύνες του, γεγονός που επηρεάζει και τη μετέπειτα σχέση του με το παιδί, καθώς σε αυτή τη φάση διαμορφώνεται ο αντίκτυπος που θα επιφέρει στην ανάπτυξή του. Και με μια τόσο υποστηρικτική κοινωνία (χιουμοράκι!), κάθε άλλο παρά εύκολο είναι.

Το ζητούμενο είναι το ζευγάρι να γνωρίζει καλά τις προϋποθέσεις αυτής της ιδιαίτερα απαιτητικής κατάστασης. Χρόνος, επιμονή, υπομονή, αυταπάρνηση, κατανόηση κι υποστήριξη -κυρίως συναισθηματική- είναι ό,τι χρειάζονται στην προκειμένη περίπτωση, ώστε να προχωρήσουν με σθένος στο δύσκολο μονοπάτι της γονεϊκότητας.

Θελουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ