Πάνω από μισό εκατομμύριο ηλικιωμένων θα είναι μόνοι αυτές τις γιορτές

«Λένε πως ο γέρος είναι δυο φορές παιδί» Γουίλιαμ Σαίξπηρ

Σκεφθείτε ένα μικρό παιδάκι να το κλείνει η μαμά του σε ένα δωμάτιο, μπορώντας να δει μόνο τηλεόραση, εκείνη να παίρνει όλα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και τους αγαπημένους της φίλους και να φεύγει για Χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν. Το παιδάκι μοιραία θα νιώσει απόρριψη, φόβο, λύπη. Έτσι νιώθει κι ένας ηλικιωμένος άνθρωπος. Θρηνεί βουβά τη μοναξιά του, φοβάται μη γίνει βάρος στα παιδιά του, σωπαίνει κι αγκαλιάζει τις μοναχικές γιορτές.

Οι περισσότεροι από εμάς προσμένουμε με λαχτάρα την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων κάθε χρόνο. Χαμόγελα, οικογένεια, φίλοι, αγορές και βόλτες σε στολισμένες πόλεις ενώνονται και δημιουργούν μια ατμόσφαιρα εντυπωσιακή το λιγότερο. Είναι οι μέρες που αφήνουμε λίγο παραπάνω το συναίσθημα να έχει τα λουριά μας. Απ’ την άλλη πλευρά όμως, στη σκοτεινή πλευρά των γιορτών, πίσω απ’ όλα αυτά τα χαμόγελα, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που οι γιορτές για εκείνους είναι σαν τις υπόλοιπες μέρες, ίσως και χειρότερες. Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μόνοι, χωρίς οικογένεια και φίλους, άνθρωποι σε γηροκομεία, σε ιδρύματα, σε νοσοκομεία. Υπάρχουν κι εκείνοι που ο πόνος είτε σωματικός είτε συναισθηματικός δεν τους αφήνει να χαρούν τις γιορτές ή ίσως να μην έχουν κάποιον να μοιραστούν τη χαρά τους.

Κάθε χρόνο, εκατομμύρια άτομα τρίτης ηλικίας ανά τον κόσμο περνούν μόνοι τους τις γιορτές κι ίσως να μην έχουμε αναρωτηθεί ποτέ πώς να νιώθουν οι συγκεκριμένοι. Φτάνοντας βέβαια σε ένα πιο ώριμο στάδιο στη ζωή σου, μαθαίνεις να διαχειρίζεσαι τον αρνητισμό ή τη θλίψη, ζεις με τις κακές στιγμές και μέρες σου και μπορείς να είσαι μεν μόνος σου αλλά ταυτόχρονα και ψύχραιμος. Κάποιοι μάλιστα, μπορεί να ζουν κι όλο τον χρόνο μόνοι τους, από καθαρή επιλογή. Μα οι γιορτές είναι σαν να έχεις τη δυνατότητα να μοιραστείς, σαν να είπαμε πως 10 μέρες τον χρόνο θα τις καθιερώσουμε έτσι ώστε να επιστρέφουμε στη βάση μας, με τους δικούς μας ανθρώπους. Κι όταν δεν έχεις ή δεν μπορείς να τον μοιραστείς τον χρόνο αυτόν με κάποιον, η μελαγχολία μπορεί να γίνει πραγματικά σκληρή.

Kι ενώ κάποιοι ενώνονται με αγαπημένα τους πρόσωπα, κάποιοι ταξιδεύουν ακόμη και χιλιόμετρα μακριά για να συναντήσουν κάποιον που αγαπούν, και κάπου αλλού υπάρχουν αυτοί που έχουν έναν σύντροφο ζωής, στην Αμερική 14,7 εκατομμύρια ηλικιωμένων μένουν μόνοι τους ενώ στην Ελλάδα το νούμερο ανέρχεται στο μισό εκατομμύριο- καθόλου μικρό αναλογικά, ενώ μόνος αισθάνεται 1 στους 3 ηλικιωμένους, ακόμη κι αν ζουν με τη συντροφιά κάποιου. Στην κόβιντ εποχή, μάλιστα, το ποσοστό αυτό μπορεί να γίνει ως και 1,5 φορές μεγαλύτερο με τις συνθήκες καραντινας και νοσηλείας. Επίσης, το στρες και το άγχος που αισθάνεται κανείς στην τρίτη ηλικία μπορεί να φτάσει ως και 3 φορές την ένταση που θα το ένιωθε νεώτερος καθώς προστίθεται ο φόβος του θανάτου ως ψυχολογικό ενδότερο αίτιο, ακόμη κι αν αυτό είναι αρκετά μακρινό ως ρεαλιστική πιθανότητα. Οι ηλικιωμένοι γίνονται με τα χρόνια και πάλι παιδιά και τα Χριστούγεννα ελπίζουν περισσότερο από κάθε άλλες μέρες του χρόνου να λάβουν φροντίδα.

Ταυτόχρονα και λογικά, με την πάροδο του χρόνου και τη συνταξιοδότηση ο κύκλος ενός ανθρώπου και οι κοινωνικές του συναναστροφές μειώνονται σημαντικά, αφού δεν υπάρχει πια ο παράγοντας εργασία για να φέρει νέες επικοινωνίες, ούτε και τα ταξίδια -ειδικά στην εποχή μας- είναι τόσο συχνά. Αν προστεθούν και κινητικά προβλήματα ή άλλα θέματα υγείας, μπορεί ένας ηλικιωμένος να νιώθει πραγματικά φυλακισμένος στο περιβάλλον του χωρίς να έχει τη δυνατότητα να μετακινηθεί ή να δικτυωθεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γαντζώνεται με περισσότερη αγωνία στον στενό κύκλο της οικογένειας, καθώς είναι πλέον ο βασικός πυρήνας κοινωνικοποίησής του. Κι όταν αυτός δεν υπάρχει, ή υπάρχει αχνά, τότε πολλοί άνθρωποι γιορτάζουν μόνοι κι είναι σαν να μη γιορτάζουν.

Τα Χριστούγεννα λοιπόν, έχουν και τη σκοτεινή τους πλευρά, η οποία βρίσκει καταφύγιο σε σπίτια ηλικιωμένων που έχουν ζήσει και τα όμορφα και τα δύσκολα της ζωής. Άνθρωποι που χώρια που την αξίζουν, την έχουν ανάγκη την ανθρώπινη παρέα. Έχουν παρέα όμως τις αναμνήσεις τους, οι οποίες δυσχεραίνουν την κατάσταση. Επαναφέρουν στη μνήμη τους σπίτια γεμάτα χαμόγελα, αγαπημένους ανθρώπους, δώρα, συζητήσεις. Τότε μπορεί να είχαν λιγότερα απ’ όσα έχουν σήμερα, τους λείπει όμως το σημαντικότερο, η ανθρώπινη συντροφιά.

Αξίζει να αφιερώσουμε μερικές ώρες να τους ακούσουμε στο τηλέφωνο, να τους επισκεφθούμε, να περάσουμε χρόνο μαζί τους, να τους δείξουμε πως τους νοιαζόμαστε και θέλουμε να είμαστε κοντά τους. Η κάθε μας στιγμή μαζί τους αξίζει. Σίγουρα θα έχουμε πολλά να τους πούμε και να μας πουν, μα αυτό που θέλουν πιο πολύ να ακούσουν είναι ένα «έρχομαι γιαγιά, τι φέρω;». Κι αυτό για να απαντήσουν «τίποτα παιδάκι μου, εσύ να ‘σαι καλά».

Τηλεφωνική Γραμμή για την προστασία των Ενηλίκων και των Ηλικιωμένων που χρειάζονται ψυχολογική στήριξη: 116123

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!