Όλοι μας δεχόμαστε καθημερινά δεκάδες ερεθίσματα. Άλλα μας επηρεάζουν κι άλλα όχι, άλλα μας τραβούν την προσοχή, κι άλλα καθόλου. Ορισμένα αποτυπώνονται καθαρά στη μνήμη μας, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια κι άλλα είναι σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Όσο και να θέλουμε, όσες φορές και να τα επαναλάβουμε ή τα δούμε για να τα συγκρατήσουμε, είναι άπιαστα. Το σπίτι όλων αυτών των ερεθισμάτων, εικόνων, εμπειριών είναι η βεβαίως μνήμη.
Αχ αυτή η άτιμη. Πόσες φορές μας έχει προδώσει, πόσες φορές της δείξαμε εμπιστοσύνη κι εκείνη μας άφησε ξεκρέμαστους. Κι εμείς εκεί, κάθε φορά την παραγεμίζουμε κι απαιτούμε να μας τα δώσει όλα έτοιμα, όπως τ’ αποθηκεύσαμε. Έλα όμως που δεν αποθηκεύονται όλα όσα θέλουμε κι όπως θέλουμε. Γι’ αυτό δε μας τα επαναφέρει στο προσκήνιο η έρμη. Έχει κι αυτή τα όριά της, κάτι που εμείς παραβλέπουμε, γι’ αυτό και μας την κάνει τη κουτσουκέλα.
Αν είστε από εκείνους τους παραδοσιακούς που γράφουν τα ψώνια του σούπερ μάρκετ σε μια ωραιότατη λίστα, θα έχετε σίγουρα παρατηρήσει πως θυμάστε χωρίς βοήθεια τα πρώτα προϊόντα που έχετε καταγράψει, άντε και λίγο τα τελευταία, επειδή είναι πιο πρόσφατα. Εκείνα που βρίσκονται στο ενδιάμεσο είναι ανύπαρκτα, θολά. Σαν να μην τα σκεφτήκατε ποτέ, πόσο μάλλον να τα θυμηθείτε κιόλας. Χρειαζόμαστε το σκονάκι μας, αλλιώς χαθήκαμε.
Αυτή η συμπεριφορά λοιπόν δεν είναι τυχαία, κι όχι δε συμβαίνει μόνο σε ‘σας επειδή είστε αφηρημένοι. Συμβαίνει στους περισσότερους κι ακούει στο όνομα «φαινόμενο πρότερου-πρόσφατου» κι είναι δανεισμένο απ’ τον χώρο της ψυχολογίας. Μ’ άλλα λόγια, το συγκεκριμένο φαινόμενο αποκαλύπτει πως η απομνημόνευση των αρχικών στοιχείων μιας λίστας είναι ευκολότερη από εκείνα που βρίσκονται στη μέση ή στο τέλος. Αυτό προφανώς εξηγείται κι απ’ το γεγονός πως δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή στα αρχικά στοιχεία, τα βλέπουμε περισσότερες φορές, τα διαβάζουμε περισσότερες φορές, ώστε να τ’ απομνημονεύσουμε ή να γεμίσουμε τη λίστα μας ως το τέλος, κι έτσι όπως είναι φυσικό έχουν εμπεδωθεί κι απομνημονεύονται πιο εύκολα.
Πάμε για ένα μικρό κουιζάκι, για να καταλάβετε ακριβώς τι λέμε. Εντάξει, είναι δανεισμένο απ’ το πείραμα του Solomon asch το 1946, ο οποίος επιχείρησε να τεκμηριώσει το συγκεκριμένο Φαινόμενο, δεν είναι δικό μου!
Πάμε λοιπόν:
Έχουμε δύο άτομα που έχουν τα εξής χαρακτηριστικά -τα οποία και πρέπει να διαβάσετε μία φορά μόνο.
Ο ένας είναι: έξυπνος, εργατικός, παρορμητικός, επικριτικός, πεισματάρης και ζηλιάρης.
O άλλος είναι: ζηλιάρης, πεισματάρης, επικριτικός, παρορμητικός, εργατικός και έξυπνος.
Πολύ πολύ γρήγορα απαντήστε με ποιον θα προτιμούσατε να βγείτε ραντεβού.
Μήπως απαντήσατε με τον πρώτο άνθρωπο; Στην ουσία πρόκειται για το ίδιο άτομο, εφόσον τα χαρακτηριστικά παραθέτονται μ’ αντίστροφη σειρά. Σε ‘μας όμως, τα πρώτα χαρακτηριστικά εντυπώνονται πρώτα στη μνήμη μας κι από τις πρώτες κιόλας λέξεις σκιαγραφούμε το άτομο στον νου μας. Άρα, σε κλάσματα δευτερολέπτου και χωρίς επεξεργασία του μηνύματος, οι περισσότεροι θα λέγαμε πως προτιμούμε τον πρώτο άνθρωπο για να βγούμε μαζί του ένα ραντεβού. Αυτός είναι κι ένας έξυπνος τρόπος μάρκετινγκ οποιουδήποτε προϊόντος που απαριθμεί χαρακτηριστικά. Σε μια συνέντευξη για δουλειά, σε μια προσπάθεια πώλησης, σε μια ανάλυση pros and cons ό,τι μένει είναι τα πρώτα που θα πεις.
Καταλάβατε τώρα γιατί δεν μπορούμε να θυμηθούμε ό,τι θέλουμε έτσι απλά; Μνήμη είναι, μπορεί κι αυτή καμιά φορά να μας απατήσει. Από συμβουλή θα έλεγα πως αν χρειαστεί στη καθημερινότητά μας να απομνημονεύσουμε μια λίστα, φαντάζομαι πως μπορούμε να έχουμε μαζί μας το σκονάκι μας. Τώρα αν πάρουμε ακαδημαϊκές περιπτώσεις, όπου κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολα εφικτό, θα μπορούσαμε να ξεκινάμε την επανάληψη κάποιου μαθήματος για παράδειγμα, από διαφορετική αφετηρία κάθε φορά, ώστε να την μπερδέψουμε κι εμείς!
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ελένη Ρέκκα
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
