Κάποιες φορές το μυαλό μας κρύβει αλήθειες που δεν τις εκφράζουμε. Είναι ο μοναδικός χώρος όπου μπορούμε να ταξιδεύουμε, να κάνουμε ό,τι θέλουμε χωρίς περιορισμούς, να ερωτευόμαστε, να απογοητευόμαστε, να ονειρευόμαστε, να γινόμαστε χάλια.
Όσα σκεφτόμαστε είναι όσα κανείς δεν μπορεί να ελέγξει παρά μόνο εμείς. Είναι το πιο δικό μας πράγμα, είναι το πιο μυστικό μας μέρος, ο πιο ιδιόκτητος τόπος του εαυτού μας. Όποιος κι αν είναι ο λόγος που δεν εκφράζουμε τις σκέψεις μας, έχουμε κάθε δικαίωμα να το κάνουμε. Γιατί απλώς είναι δικές μας. Είτε το κάνουμε για να μην πονέσουμε τον άλλο, είτε γιατί δε θεωρούμε πως θα αλλάξει κάτι, είτε γιατί είναι ένα μυστικό μας που δε θέλουμε να μοιραστούμε.
Πόσα δε θα δίναμε καμιά φορά να μάθουμε τις σκέψεις του άλλου, την εικόνα που έχει πραγματικά για ‘μας, την άποψή του, το χώρο που μας αφιερώνει μέσα στο μυαλό του και πόσο συχνά ή αν στην τελική μας αφιερώνει έστω μια σκέψη. Πόσα θα δίναμε να ξέραμε τις επόμενες κινήσεις του, να προβλέψουμε τις συμπεριφορές του, να ξέρουμε αν αξίζει τον κόπο να κάνουμε κάτι για αυτές.
Ακόμα και σε μια ενδεχόμενη σιωπή η ανάγκη μας να μάθουμε τι σκέφτεται ο συνομιλητής είναι μεγάλη αφού κι εμείς σκεφτόμαστε τόσα πολλά για το τι πιθανόν να σκέφτεται. Κι όσο δε γνωρίζουμε τι υπάρχει στο μυαλό του μας προκαλείται ένα σαρδάμ σκέψης που οδηγεί σε ένα αδιέξοδο γα το τι υποτίθεται πρέπει να κάνουμε που να ‘ναι σωστό. Ακόμα και στις περιπτώσεις που κάποιος εκφράζει τις σκέψεις του δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την αλήθεια του όπως κι εμείς καμιά φορά απαντάμε «τίποτα» στην ίδια ερώτηση, τη στιγμή που ίσως να σκεφτόμαστε τα πάντα-όλα τη δεδομένη στιγμή.
Θα ήταν πολύ πιο εύκολα τα πράγματα αν μπορούσαμε να δούμε το «μέσα» του κάθε ανθρώπου. Από την άλλη, κανείς μας δε θα διατηρούσε την εσωτερικότητά του και δε θα μπορούσε να κρατήσει για τον εαυτό του όσα θεωρεί κομμάτια δικά του και μόνο. Ούτε θα υπήρχε η πολυπλοκότητα των σχέσεων που στην τελική είναι και η ομορφιά της ύπαρξής μας. Δε θα υπήρχαν τα συναισθήματα της αγωνίας για το τι μπορεί να πράξει ο άλλος, της αναμονής μετά από ένα interview, της περιέργειας ή της έκπληξης γιατί θα τα γνωρίζαμε όλα από πριν. Δε θα μπορούσε να μας φοβίσει τίποτα, ούτε να μας χαροποιήσει. Κανένας δε θα λεγόταν αστείος γιατί θα ξέραμε αυτό που θα έλεγε από πριν. Δε θα μας προβλημάτιζε τίποτα, ούτε θα μας ανησυχούσε, ούτε θα μπαίναμε στη διαδικασία να αναρωτηθούμε. Θα ήταν όλα μονότονα, άχρωμα και προβλέψιμα.
Κι αν η σκέψη είναι η πιο προσωπική διεργασία του ανθρώπου, γιατί η πιο συνηθισμένη ερώτηση που κάνει ή που δέχεται είναι το «τι σκέφτεσαι»; Είναι η πιο προσωπική ερώτηση. Καμιά άλλη δεν είναι τόσο προσωπική. Ακόμα και το αν κοιμήθηκες με κάποιον παύει να είναι μυστικό εφόσον το γνωρίζουν δύο. Ακόμα και σε κείνο το ταξίδι που ξεσάλωσες βγαίνοντας εκτός ορίων, υπήρχαν κάποιοι που σε είδαν, άσχετα από το αν ήταν άγνωστοι. Εκείνα τα μεγάλα μυστικά που κρατάς από την παιδική σου ηλικία, κάποιος άλλος θα τα γνωρίζει, γιατί σε είδε, γιατί αυτός σου τα δημιούργησε ή γιατί σου ξέφυγαν λόγω παιδικής αθωότητας. Οι σκέψεις όμως που αφορούν εκείνες τις πράξεις, είναι δικές σου και μόνο. Κι όταν κάποιος σε ρωτάει για το τι σκέφτεσαι για κείνα τα δικά σου μυστικά, είναι λες και θέλει να εισέλθει στον προσωπικό σου χώρο, σαν να σκοπεύει να τον παραβιάσει. Κανείς δε χρειάζεται να έχει τον έλεγχο σε κείνες τις απόκρυφες γωνίες του νου αν δεν το θεωρήσουμε απαραίτητο.
Οι σκέψεις μας είναι αυτό που είμαστε. Οι επιλογές μας προκύπτουν απ’ εκεί, το ίδιο κι οι πράξεις μας, το ίδιο και τα συναισθήματά μας. Δεν έχει να κάνει με το αν ο άνθρωπος υποκινείται από το συναίσθημα ή τη λογική. Όλοι σκέφτονται κάτι. Κι αυτοί που υποκινούνται από το συναίσθημα, επίσης σκέφτονται.
Η οπτική του καθενός μας έχει καθοριστεί από αυτά που έζησε, τα όρια που έχει θέσει στον εαυτό του, τα βιώματά του, την ερμηνεία που έχει δώσει στις δικές του προσωπικές στιγμές. Γι’ αυτό το μυαλό μας αποτελεί το μέρος όπου εκλογικεύουμε τις πράξεις των άλλων μ’ ένα δικό μας τρόπο αλλά και το μέρος όπου γινόμαστε πιο κατανοητοί, κρινόμαστε εκ του ασφαλούς και δίνουμε τις δικές μας επεξηγήσεις για ένα γεγονός.
Επιμέλεια κειμένου Μαρίας Παναγιώτου: Ελευθερία Παπασάββα
Συντάκτης: Μαρία Παναγιώτου
