«Κάνουμε ένα τσιγάρο και φεύγουμε». Πόσες φορές την ακούσαμε αυτή τη φράση σε μια παρέα και πόσες άλλες την είπαμε κι εμείς!
Κι ενώ πέρασε η ώρα μέχρι να ετοιμαστούμε κι έχουμε στήσει όλη την παρέα να μας περιμένει, ένα τσιγάρο στο σπίτι πριν την έξοδο είναι ό,τι πρέπει. Το ίδιο και όταν έχουμε ήδη πληρώσει το λογαριασμό, ήρθαν τα ρέστα και φαίνεται ότι ήρθε η ώρα να φύγουμε. Αν δεν είχατε κι εμάς να αναβάλλουμε την αναχώρηση με πέντε- έξι τζούρες παραπάνω, δε θα απολαμβάνατε εκείνα τα τελευταία λεπτά της παρέας. Αντίθετα, οι μη καπνιστές έχουν μια αλλεργία στη φράση που όλο και κάποιος από την παρέα θα ξεστομίσει. Η ίδια η αναμονή μπορεί να προσθέσει συζητήσεις επί συζητήσεων ή γεγονότα που δε θα βίωναν αν δεν περίμεναν.
Σκεφτήκατε ποτέ πόσα πράγματα μπορούν να γίνουν ή να ειπωθούν μέσα σ’ εκείνα τα λεπτά που καίει ένα τσιγάρο; Έρωτες που αποχαιρετίστηκαν όπως τους έπρεπε, ματιές που ανταλλάχτηκαν, φιλίες που κτίστηκαν, κουβέντες που ειπώθηκαν γιατί δε θα είχαν ξανά την ευκαιρία. Αφορμή να μη μείνουν λόγια στη μέση, αιτία να αγκαλιαστούν άνθρωποι πριν χωρίσουν, λόγος να γνωρίσουν έναν έρωτα που δε θα γνώριζαν αν έφευγαν πιο πριν, λόγος να βρουν καινούργια όνειρα.
Το τελευταίο τσιγάρο για κάθε καπνιστή έχει πάρει ιερό ρόλο στις συνήθειες του. Είναι λες και προετοιμάζει το τέλος πριν από μια νέα αρχή. Το τέλος της συνάντησης με την παρέα και την αρχή της επιστροφής για το σπίτι, το τέλος για μια δουλειά που τον ταλαιπώρησε, την αρχή για το ταξίδι πριν μπει στο αεροπλάνο, την προετοιμασία του για να δεχτεί κάτι που του είναι στενάχωρο, την προετοιμασία πριν ανακοινώσει μια σημαντική απόφαση, την προεργασία πριν ανασυγκροτηθεί. Κάθε τελευταίο τσιγάρο έχει το λόγο και την αξία του. Σηματοδοτεί μια αρχή, ένα τέλος ή μια προετοιμασία.
Η ανάγκη των καπνιστών για το τελευταίο τσιγάρο εναπόκειται στη θέληση να κρατήσουν λίγο παραπάνω χρόνο με το πρόσωπο ή τα πρόσωπα απέναντί τους γιατί δεν είναι έτοιμοι να φύγουν ή δε θέλουν να φύγουν. Αναβάλλουν την παραμονή στο στέκι με την παρέα τους ή με τον έρωτά τους, βρίσκοντας ως αφορμή το τσιγάρο. Σε εκείνα τα τελευταία λεπτά φυλακίζουν στιγμές, ξεστομίζουν ή ακούνε λόγια, απορροφούν όσες παραπάνω λεπτομέρειες μπορούν, απολαμβάνουν το χρόνο. Ίσως είναι εκείνα τα λεπτά που ξέρουν εκ των προτέρων ότι θα τελειώσουν και φροντίζουν να τα περάσουν καλά. Θα ήταν ευτυχές αν γνωρίζαμε για όλες τις στιγμές πότε θα τελειώσουν έτσι ώστε να μπορούσουμε να τις βιώσουμε όσο καλύτερα μπορούμε.
Η συνήθεια αυτή είναι μια συναισθηματική προετοιμασία που χρειάζονται οι καπνιστές να κάνουν πριν προβούν σε μια άλλη δραστηριότητα ή δουλειά ή συμπεριφορά. Όταν υπάρχει το άγχος για κάτι καινούργιο, πιστεύουν πως με ένα τσιγάρο κερδίζουν το χρόνο να χαλαρώσουν. Γι’ αυτό και πριν ή μετά από εξετάσεις προετοιμάζονται μ’ ένα τσιγάρο και βγαίνοντας ανάβουν άλλο ένα, έτσι για τη λήξη. Η ίδια προετοιμασία είναι που κάνουν όταν χρειάζεται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή τους.
Οι άνθρωποι του «τελευταίου τσιγάρου» καπνίζουν όταν θέλουν κι όταν δε θέλουν. Καπνίζουν ένα τσιγάρο το πρωί με τον καφέ, μετά το φαγητό, στο διάλειμμα της δουλειάς, πριν ή μετά από μια συνέντευξη. Ανάβουν τσιγάρο για το δρόμο ή ενώ περιμένουν το λεωφορείο, καπνίζουν για να πάρουν μια απόφαση, καπνίζουν στην αρχή ή το τέλος μια σχέσης.
Πόσα τελευταία τσιγάρα ανάψαμε πριν εγκαταλείψουμε έναν άνθρωπο; Πόσο καπνό χρεώσαμε τα πνευμόνια μας για χάρη μιας φιλίας που έληξε, μιας σχέσης που μας στοίχισε ή μιας νέας αρχής στη ζωή μας; Η αφετηρία είναι εκεί όπου η τελευταία τζούρα βρίσκει μια νέα προοπτική.
Ανάμεσα σε όλα τσιγάρα που κάναμε, για όλους όσους κι αν τα ανάψαμε, το πιο λυτρωτικό τσιγάρο είναι εκείνο το τελευταίο που ανάψαμε σε κάποια τελευταία λεπτά που άξιζαν μια ζωή.
Επιμέλεια κειμένου Μαρίας Παναγιώτου: Ελευθερία Παπασάββα
Συντάκτης: Μαρία Παναγιώτου
