Καμιά σχέση δεν είναι τόσο καταλυτική όσο αυτή της μάνας με την κόρη. Ένας δεσμός ανταγωνισμού, προσκόλλησης, συγκρούσεων αλλά και μιας μεγάλης αγάπης. Η μάνα είναι το πρώτο πρότυπο για την κόρη κι ο ασφαλής δεσμός που παρέχει τον ουσιαστικότερο ρόλο στην εξέλιξή της.
Πασαλειφτήκαμε μικρές με ένα κραγιόν για να της μοιάσουμε. Βάζαμε τα τακούνια της γιατί βιαζόμασταν να μεγαλώσουμε, μα τα πόδια μας έκαναν ένα βήμα από μέσα και το παπούτσι ύστερα ξεκινούσε. Τότε δεν καταλαβαίναμε πως πάντα στα μάτια της θα ήμασταν παιδιά.
Στην εφηβεία ξεχνιέται το πρότυπο μάνας που υπήρχε μέχρι πρότινος. Μοιάζει το άτομο με τη μηδενική κατανόηση στην επαναστατική συμπεριφορά που υιοθετεί η κόρη, μοιάζει το άτομο που δε θέλει να μοιάσει ποτέ. Ένα χάσμα επικοινωνίας, απόψεων, επικριτικών καυγάδων, έντονων συγκρούσεων, απόστασης. Οι καυγάδες γίνονται σχεδόν απαραίτητη προϋπόθεση στην καθημερινότητα.
Στην ενηλικίωση οι σχέσεις τους επαναπροσδιορίζονται. Η μάνα γίνεται ξανά πρότυπο γιατί η κόρη έγινε κι εκείνη μάνα ή θέλει να γίνει όπως ήταν η δική της. Κατά πάσα πιθανότητα να της μοιάζει, να φέρεται, να μιλά και να σκέφτεται παρόμοια κι ας μην το παραδέχεται. Η σχέση ταύτισης επιστρέφει κι η κόρη βλέπει τη μητέρα της και ως γυναίκα, αντιλαμβάνεται πως υπάρχουν κι άλλοι ρόλοι από αυτόν που της έχει προσάψει με την υποχρεωτική παροχή αγάπης, φροντίδας και στοργής προς τα παιδιά της, κοιτάζει πια με νέα οπτική τις προηγούμενες συγκρούσεις.
Οι καυγάδες μάνας και κόρης έχουν μια γοητεία. Γοητεία γιατί πίσω από την έκρηξη κρύβουν αγάπη που θα γεφυρώσει κάθε διαφωνία άμεσα ή μακροπρόθεσμα. Μετά από μια συγκρουσιακή περίοδο θα υπάρξει μια επανένωση που θα έχει τα χαρακτηριστικά της τρυφερότητας και της υποστήριξης. Τα συναισθήματα θυμού μεταξύ μάνας και κόρης ξεκινούν γιατί κάποια από τις δύο δεν άκουσε συμβουλές, γιατί ένιωσε παραγκωνισμένη, γιατί γενικά κλονίστηκε κάτι στο μεταξύ τους. Δεν είναι θυμός αξεπέραστος.
Κατά βάθος γνωρίζουν και οι δύο τα συναισθήματα η μία της άλλης. Μόνο που δε θέλουν να τα παραδεχτούν. Κάποια από τις δύο χρειάζεται να κάνει την αρχή. Η μάνα να καταλάβει ότι είναι ένα ανεκτίμητο στήριγμα για την κόρη. Η κόρη ότι είναι για τη μάνα ο λόγος που επιβεβαιώνει την ύπαρξή της.
Στον πυρήνα αυτής της σχέσης υπάρχει ένας δεσμός βαθύτερος από τον οποιονδήποτε των ανθρωπίνων σχέσεων. Είναι ένας ισχυρός δεσμός που καθορίζει και τις δύο από τα πρώτα βηματάκια της κόρης μέχρι και την ενήλικη ζωή της. Καθώς ωριμάζουν, ο δεσμός αυτός αλλάζει μορφές αλλά παραμένει ισχυρός. Πρόκειται για μια περίπλοκη σχέση που τις σημαδεύει βαθιά κι όποια μορφή κι αν πάρει, αυτό που πάντα υπερισχύει είναι η βαθιά αγάπη.
Όσες φορές κι αν έτυχε να βροντήξουν την πόρτα πίσω τους μετά από ένα καβγά, πάντα θα είναι η μία για την άλλη το πρώτο πρόσωπο που θα θυμηθούν όταν έχουν να αντιμετωπίσουν μια δυσκολία. Η σχέση μεταξύ τους δεν μπορεί να έχει μόνο καλές στιγμές. Το να υπάρχει διαφωνία είναι φυσικό κι ανθρώπινο.
Φτάνει να υπάρχει επικοινωνία όπου δεν υποθέτει η μία τα συναισθήματα της άλλης, αλλά ρωτά για να τα ακούσει χωρίς κριτική και κατηγορίες και να αντιληφθούν ότι συγκρούονται για το ίδιο δικό τους καλό. Κι οι δύο πλευρές χρειάζονται τη φροντίδα, την κατανόηση, την αγάπη και την αποδοχή. Ποτέ η πρόθεση δεν είναι αρνητική ˙ δεν μπορεί να είναι αρνητική.
Αν τελικά είχε δίκιο σε όσα προειδοποιούσε να προσέχεις; Όσο κι αν σε θυμώνει το «πάρε ένα μπουφάν», είναι η φράση που θα λες κι εσύ όταν γίνεις μάνα. Κι επιτέλους παραδέξου πως εκείνο το βράδυ έκανε όντως κρύο. Παραδέξου πως μετά από κάθε δυσκολία το «Μαμάαααα» είναι η πρώτη λέξη που ξεστομίζεις. Παραδέξου πως θυμώνεις γιατί ξέρεις εκ των προτέρων πως έχει δίκιο.
Εκείνη θα είναι πάντα αυτή που αναζητάς στα αδιέξοδα. Είναι εκείνη που όσο κι αν δεν το παραδέχεσαι λαχταράς την αγκαλιά της για να σου καλύψει τα συναισθηματικά κενά. Εκείνη που θα σε συγχωρεί για όσα οι άλλοι δε θα μπορέσουν. Εκείνη που το κενό της δε θα το καλύψει κανένας άλλος, εκείνη που σου έδωσε ζωή και σε έχει γαλουχήσει με εφόδια να γίνεις γυναίκα, μάνα, άνθρωπος. Εκείνη που όσο κι αν την πληγώνεις, θα σου παρέχει αγάπη γιατί είσαι ο λόγος που επιβεβαιώνει τον ιερό ρόλο στη ζωή της, αυτόν της μάνας.
Αφιερωμένο σε ‘κείνη, γιατί είναι μία και μοναδική.
Επιμέλεια Κειμένου Μαρίας Παναγιώτου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Μαρία Παναγιώτου
