Πόσοι από εμάς δεν έχουμε αναφωνήσει ότι μερικά πράγματα δεν έπρεπε να μας συμβούν, δεν έχουμε αναρωτηθεί για τις επιλογές μας και όλα αυτά που κάποια στιγμή μας έβαλαν σε μια διαδικασία όπου αναιρέσαμε τον ίδιο μας τον εαυτό για τις επιλογές μας, αλλά και για τις αντιδράσεις μας.
Πόσοι από εμάς δεν έχουμε καθίσει με τις ώρες αναλύοντας την αντίδραση μας σε ένα περιστατικό, σε μια κατάσταση, σε έναν άνθρωπο. Και επειδή ως γνωστόν η ανάλυση φέρνει παράλυση, πάλι και πάλι καταλήγουμε να βάζουμε τους εαυτούς μας στην άκρη του νήματος επωμιζόμενοι τις μεγαλύτερες ευθύνες και νιώθοντας άσχημα για το ότι δεν αντιδράσαμε με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο, πιο κόσμιο, πιο υπεύθυνο, πιο κάτι άλλο ρε παιδί μου.
Με έναν εντελώς οξύμωρο τρόπο και αντιφατικό τρόπο, πείθουμε τους εαυτούς μας ότι είμαστε ένοχοι για κάτι για το οποίο δεν είχαμε ούτε τη γνώση, ούτε το σθένος να το χειριστούμε τότε.
Παιδιά, δεν υπάρχει η «τέλεια» αντίδραση και το οφείλουμε στους εαυτούς μας να σταματήσουμε να αυτοτιμωρούμαστε για κάτι για το οποίο είναι όχι μόνο ουτοπικό αλλά και αδόκιμο, όπως και να το κοιτάξεις. Είναι σαν προσπαθούμε να καταλάβουμε γιατί στην τρίτη δημοτικού δεν είμαστε ικανοί να λύνουμε ολοκληρώματα της τρίτης λυκείου. Η απάντηση είναι απλή, γιατί πολύ απλά δεν είχαμε τη γνώση.
Το μοναδικό και πιο χρήσιμο πράγμα μιας οποιασδήποτε αντίδρασης, είναι ότι μας παρέχει με ενδείξεις για την εσωτερική μας κατάσταση, τον τρόπο που σκεφτόμαστε και την συνολική εικόνα της κατάστασης μέσα στην οποία αντιδράσαμε με αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο.
Συχνά οι άνθρωποι μου λένε «νιώθω τόση ντροπή/άσχημα/ηλίθια για το πώς αντέδρασα». Αυτή η δήλωση και από μόνη της δηλώνει μια φρούδη επιθυμία μας να θέλουμε να ελέγξουμε το ανεξέλεγκτο, η οποία οδηγείται κατά βάση από την ανάγκη μας να ελέγχουμε την αντίληψη που κάποιος έχει για εμάς. Σε κάποιο επίπεδο, ειδικά αν μας αρέσει να ευχαριστούμε τους άλλους, έχουμε ήδη καταπιέσει και απωθήσει τις ανάγκες μας, τα θέλω μας, τις προσδοκίες μας, και τις απόψεις μας, μέσα στην προσπάθειά μας να επηρεάσουμε και να ελέγξουμε τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του άλλου.
Σκεφτόμαστε ότι αν δεν αντιδράσουμε, τότε τουλάχιστον δεν θα καταστρέψουμε όλες τις ευκαιρίες που έχουμε για να μας επιλέξουν εάν κάποια στιγμή αποφασίσουν να αλλάξουν γνώμη και μας θέλουν στη ζωή τους.
Τα καλά κορίτσια/αγόρια δε θυμώνουν.
Σας έχω νέα: Ο τρόπος που αντιδράσαμε είναι ο τρόπος που αντιδράσαμε. Και τέλος.
Είμαστε άνθρωποι. Άρα φθαρτοί. Και λέμε βλακείες και κάνουμε βλακείες. Αγαπάμε και θέλουμε να αγαπηθούμε, και ναι δεν κάνουμε πάντα τις καλύτερες επιλογές, και ναι κάνουμε λάθη, και είμαστε επιρρεπείς στο να θέλουμε αποδοχή και φοβόμαστε την απόρριψη, αληθινή ή φανταστική.
Αυτό δε σημαίνει όμως, ότι δεν μπορούμε να μάθουμε από τις αντιδράσεις μας και να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα μαθήματα για να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας να εξελιχτούμε πέρα από το μοτίβο της συγκεκριμένης αντίδρασης, ούτε μας απενοχοποιεί από το να είμαστε συνειδητοί ως προς τις αντιδράσεις μας, αλλά ο τρόπος που αντιδράσαμε σε κάποια στιγμή ή σε εκείνη τη στιγμή είναι αυτός που ήταν.
Σίγουρα η αντίδρασή μας μερικές φορές είναι κομμάτι ενός μη υγιούς μοτίβου που οφείλουμε να το κοιτάξουμε και λίγο παραπέρα, αλλά τις περισσότερες φορές ο τρόπος που αντιδράσαμε σε κάτι δεν είναι αντανάκλαση αυτού που είμαστε στον πυρήνα μας.
Αν επιλέξουμε να επικεντρωθούμε μόνο στην αντίδρασή μας, αντί να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε τι κρύβεται πίσω από αυτή και να αρχίζουμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας λίγο περισσότερο, χάνουμε την πολύτιμη ευκαιρία να δούμε το θετικό μάθημα που κρύβεται πίσω από όλο αυτό. Επίσης, δε θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε και να αλλάξουμε τις επόμενες μας αντιδράσεις.
Δεν έχει να κάνει με την σωστή ή λάθος αντίδραση -γιατί αυτό σημαίνει τελειομανία, όπου υπάρχει η προσδοκία να έχουμε την τέλεια αντίδραση. Είμαστε όντα που κριτικάρουμε τους εαυτούς μας. Ακόμη κι αν θεωρούμε ότι έχουμε κάνει το σωστό, πάντα θα αναρωτιόμαστε αν θα μπορούσαμε να το είχαμε κάνει καλύτερα, λες και δε θα ξαναέχουμε την ευκαιρία να διορθώσουμε κάτι ή να το διαχειριστούμε διαφορετικά.
Η ζωή μας παρέχει άπειρες ευκαιρίες να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα.
Αν θέλουμε να νιώσουμε ένα βαθμό συναισθηματικής ασφάλειας σχετικά με τις αντιδράσεις μας, η απάντηση δεν είναι να μη μιλήσουμε, ούτε να αρχίσουμε έναν μαραθώνιο κατηγοριών προς τον εαυτό μας. Η απάντηση είναι να αφήσουμε τους εαυτούς μας να εκφραστούν πλήρως και γενικώς και όχι μόνο σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Ας το κάνουμε αυτό συνειδητά, να εκφράζουμε τους εαυτούς μας συστηματικά και θα ξεκινήσουμε να αντιδρούμε σύμφωνα με τις αρχές μας.
Μέρες που είναι ωραίο δωράκι θα μας κάναμε!
Επιμέλεια Κειμένου Μαρίας Αγοραστού: Σοφία Καλπαζίδου