Πόσο ακροβάτες μπορούμε να γίνουμε οι άνθρωποι μόνο και μόνο για να αποφύγουμε να γίνουμε ευάλωτοι, να μην είμαστε οι εαυτοί μας!
Ένα από τα βασικά πράγματα με τα οποία οι ενήλικες παλεύουμε είναι η αβεβαιότητα. Το βρίσκουμε εξαιρετικά δύσκολο να μην ξέρουμε τι ακριβώς θα συμβεί στη ζωή μας την επόμενη φάση, μέρα, στιγμή. Επιθυμούμε να είμαστε σε θέση να κινούμαστε μέσα στη ζωή, με τη σιγουριά που έρχεται με το να γνωρίζουμε το μέλλον μας. Αν μπορούσαμε, θα θέλαμε να είμαστε απόλυτα ευτυχισμένοι 100% των στιγμών μας και να μη βιώσουμε απώλεια, απογοήτευση, σύγκρουση, κριτική ή απόρριψη. Ξεχνάμε κάθε φορά ότι η ζωή έχει και πάνω και κάτω και ότι μαθαίνουμε τι είναι το πάνω επειδή ακριβώς έχουμε μάθει και το κάτω. Δεν έχουμε ιδέα πώς να διερευνήσουμε και τις δυο πτυχές και ούτε να νιώσουμε ευχαρίστηση με τη ζωή όπως είναι.
Οι περισσότεροι από εμάς ψάχνουμε αιώνιες εγγυήσεις ή τουλάχιστον μια κρυστάλλινη σφαίρα για να μας πει αν θα πρέπει ή όχι να επενδύσουμε σε κάτι. Και ειδικά στις σχέσεις. Αυτές οι εγγυήσεις «οφείλουν» να μας θωρακίσουν από το μεγάλο μας φόβο, του να γίνουμε ευάλωτοι. Έτσι δε θα χρειαστεί να σκεφτούμε ή να κάνουμε κάτι γι’ αυτό.
Κάπως έτσι, καταλήγουμε να βρίσκουμε τη λήψη αποφάσεων τρομακτική και μερικοί από εμάς να γινόμαστε αλλεργικοί στη δέσμευση σε οποιοδήποτε τομέα, επειδή ακριβώς απαιτείται από εμάς να αποφασίσουμε ή να δεσμευτούμε σε κάτι ή σε κάποιον χωρίς να ξέρουμε ακριβώς τι θα συμβεί μετά.
Στις σχέσεις μας, πριν το σημείο όπου θα πούμε ότι δεσμευόμαστε σε κάτι μακροπρόθεσμα, πρέπει να δώσουμε μια τίμια ευκαιρία σε αυτό το άτομο. Δε γνωρίζουμε πώς θα εξελιχθεί και είναι καλό να είμαστε επιφυλακτικοί αλλά όχι γιατί θέλουμε να αποφύγουμε τις αρνητικές συνέπειες μιας απόρριψης για παράδειγμα, αλλά γιατί όταν αποφασίσουμε να το προχωρήσουμε, θα το κάνουμε με την καλύτερη γνώση που έχουμε εκείνη ακριβώς τη στιγμή και το πώς νιώθουμε, και όχι γιατί μας έχουν δοθεί εγγυήσεις ότι στο μέλλον αυτή η σχέση θα δουλέψει στο 100% των κριτηρίων και εγγυήσεων που εμείς έχουμε ορίσει ως εχέγγυα και συνταγή επιτυχίας.
Ακούμε συχνά ανθρώπους που λένε «ότι απλώς τραβιούνται» και αναρωτιέμαι πόσο ακόμη θα αραιώσουμε και θα ξενερώσουμε την έννοια των σχέσεων;
Περιμένουμε να νιώσουμε απόλυτα σίγουροι για όλα πριν αποφασίσουμε να δεσμευτούμε στο οτιδήποτε και οποιονδήποτε.
Και αν χωρίσουμε το 2039 και εγώ πληγωθώ;
Έτσι υψώνουμε κάτι τοίχους σαν την Τροία και κανένας Δούρειος Ίππος δεν πρόκειται να τολμήσει να εισβάλλει.
Και όμως, παρότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι, εκείνο το οποίο σίγουρα διασφαλίζουμε με μια τέτοια συμπεριφορά είναι σύγχυση και μια αίσθηση ότι κάθε μέρα είναι ένα ίδιο επαναλαμβανόμενο λάθος που συστηματικά μας πάει ξανά και ξανά στο σημείο μηδέν. Είμαστε χαμένοι και δεν έχουμε προορισμό. Δε γινόμαστε ευάλωτοι γιατί δεν έχουμε τη βεβαιότητα που θέλουμε και δεν έχουμε τη βεβαιότητα γιατί δεν είμαστε ευάλωτοι. Και πάει λέγοντας, κάτι σαν Groundhog Day.
Όταν φοβόμαστε την αβεβαιότητα σε σημείο που προσπαθούμε να ελέγξουμε το ανεξέλεγκτο με το να κάνουμε πράγματα όπως την αποφυγή λήψης αποφάσεων ή το να δεσμευτούμε σε κάτι, ή να ανησυχούμε γιατί κάτι δε συμβαίνει όπως το περιμένουμε, αυτό που στην ουσία κάνουμε είναι να προβλέπουμε καταστροφές και να δεσμεύουμε την ενέργειά μας στα λάθος πράγματα.
Γινόμαστε τόσο εμμονικοί με την ύπαρξη της αβεβαιότητας που αποφασίζουμε να το παίζουμε πάντα εκ του ασφαλούς. Προτιμούμε να είμαστε ασφαλείς μέσα στο άγχος και στην αγωνία μας, υποβαθμίζοντας τον εαυτό μας με αντιπαραγωγικές συνήθειες και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές από το να ρισκάρουμε να γίνουμε ευάλωτοι και να χάσουμε. Φοβόμαστε τόσο πολύ μήπως και το κάνουμε λάθος, που επιλέγουμε να είμαστε σωστοί με πράγματα που ήδη ξέρουμε ότι δε δουλεύουν.
Προκαλούμε στους εαυτούς μας τόσο περιττό πόνο με το να προσπαθούμε να φανταστούμε πως μπορεί ο πόνος για κάτι να μας επηρεάσει, το τροφοδοτούμε, το σκεφτόμαστε ξανά και ξανά, το υπεραναλύουμε και στο τέλος καταλήγουμε να ζούμε στη φαντασία μας, μένοντας πίσω από την αληθινή μας ζωή.
Όλη αυτή η εμμονή με τον έλεγχο και την τροφοδότηση του φόβου της αβεβαιότητας, μας διασφαλίζει ότι θα ζούμε πάντα σε μια φαντασιακή πραγματικότητα η οποία θα πρέπει να συντηρείται με ψευδαισθήσεις βεβαιότητας, όπως εξαρτήσεις και άλλα συναισθηματικά υποκατάστατα αρκεί και μόνο να μη βιώσουμε τον πόνο. Και όταν το ένα υποκατάστατο ξεφτίζει και αρχίζουμε να αναπτύσσουμε ανοχή στην επιρροή του, τότε φτου και από την αρχή στο ίδιο δρόμο που χάραξε ο φόβος μας. Μπερδεύουμε την ύπαρξη της αγωνίας αυτής με την ύπαρξη μιας πραγματικής απειλής, ενώ στην ουσία αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να χωρέσουμε έναν ωκεανό μέσα σε ένα ποτήρι.
Πάνω από όλα όμως αφήνουμε το παρελθόν μας να μας καθορίζει. Και κάποια στιγμή πρέπει να αποδεχθούμε, ότι το παρελθόν μας καλύτερο δε γίνεται.
Επιμέλεια Κειμένου Μαρίας Αγοραστού: Σοφία Καλπαζίδου