Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας όσον αφορά αξίες όπως η ειλικρίνεια, η συγνώμη και η αναλογικότητα αποτελεί ένα ουσιώδες κομμάτι της ανατροφής τους. Ένα από τα ζωτικής σημασίας μαθήματα που πρέπει να αποκομίσουν είναι η ικανότητα να ζητούν συγγνώμη χωρίς να συνοδεύεται από δώρα με σκοπό να γίνει αποδεκτή. Αυτό, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη μιας υγιούς προσέγγισης για τη διαχείριση των λαθών τους και το αίσθημα ευθύνης που τα συνοδεύει.
Όταν ένα παιδί προσφέρει ένα δώρο με τη συγγνώμη του, μπορεί να ανακύψει η εντύπωση ότι η συγγνώμη απαιτεί “αντάλλαγμα” λες κι είναι εξαγοράσιμη ποινή. Αυτό ενδέχεται να δημιουργήσει αρνητικές συνδέσεις μεταξύ του δώρου και της ειλικρίνειας της συγγνώμης. Η συγγνώμη, ωστόσο, θα πρέπει να πηγάζει από μια ειλικρινή αναγνώριση του λάθους. Κοιτώντας τον στόχο, μπορούμε να επικεντρωθούμε στην ανάδειξη της αξίας της συγγνώμης ως ενός μέσου να εκφράζει κανείς ευαισθησία και σεβασμό προς τα συναισθήματα των άλλων. Μέσα από αυτήν την προοπτική, μπορούμε να διδάξουμε τα παιδιά να αντιμετωπίζουν τα λάθη τους με υπευθυνότητα και να εκφράζουν τη συγγνώμη τους χωρίς να απαιτούν δώρα ως ανταλλάγματα γι’ αυτό, όπως αντίστοιχα να μη θεωρούν ότι ένα δώρο ισοδυναμεί με μια ειλικρινή απολογία.
Είναι ζωτικής σημασίας να εμβαθύνουμε στον λόγο για τον οποίο ζητάμε συγγνώμη και να ενισχύσουμε την κατανόηση των παιδιών ως προς τις ανθρώπινες σχέσεις. Εξηγώντας εμείς οι ίδιοι ως γονείς τη σημασία της ειλικρίνειας και του σεβασμού, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν την ικανότητα να ζητούν συγγνώμη με ειλικρίνεια και φυσικότητα, αφήνοντας πίσω την ιδέα της “αγοράς” συγγνώμης με δώρα. Και ταυτόχρονα, την ίδια τακτική πρέπει να ακολουθούμε κι εμείς στα λάθη μας, αποφεύγοντας να ξεπετάξουμε μια άβολη συνθήκη με ένα παιχνίδι, ένα παγωτό, ένα χαρτζιλίκι.
Αν το δούμε κα ηθικά, η διαδικασία της συγγνώμης αποτελεί ουσιώδες μάθημα που πρέπει να ενστερνιστούν τα παιδιά από νεαρή ηλικία με τρόπο που θα τα βοηθήσει να αναγνωρίσουν τη φύση της και τον σκοπό της. Μέσω αυτής, αναπτύσσουν ειλικρίνεια, ευαισθησία και σεβασμό προς τους άλλους. Είναι δικό μας καθήκον να τους μάθουμε να ζητούν συγγνώμη χωρίς να αντιστρέφουν τη σημασία της με την προσφορά δώρων. Πρέπει να τους διαβιβάσουμε ότι η συγγνώμη προέρχεται από την αναγνώριση του λάθους και την πρόθεση διόρθωσης, χωρίς την ανάγκη για επιπλέον “αποζημίωση”.
Ενθαρρύνοντας τα παιδιά να μην επικαλούνται δώρα για να εκφράσουν συγγνώμη, επίσης, τους δίνουμε την ευκαιρία να αναπτύξουν ενδυναμωμένα και ευαισθητοποιημένα συναισθήματα προς τον εαυτό τους και προς τους άλλους. Τους διδάσκουμε πώς η αποδοχή των λαθών και η διαδικασία της συγγνώμης βοηθούν στην ανάπτυξη υγιών σχέσεων κι ενισχύουν την ανθρώπινη επικοινωνία. Σε έναν κόσμο όπου η κοινωνία αξιολογείται με βάση την ειλικρίνεια και την αυθορμησία, είναι αναγκαίο τα παιδιά να κατανοήσουν ότι η συγγνώμη είναι ηχώ ανθρώπινης αλληλεγγύης. Αντί να μεταδίδουμε το μήνυμα ότι η συγγνώμη απαιτεί “ανταλλάγματα” σε μορφή δώρων, πρέπει να τους μάθουμε ότι η συγγνώμη πηγάζει από την καρδιά κι έχει ως σκοπό να επουλώσει πληγές και να βελτιώσει τις σχέσεις.
Στην τελική ανάλυση, η εκπαίδευση των παιδιών μας στη σημασία της συγγνώμης χωρίς την ανάγκη δώρων, συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός χαρακτήρα προωθώντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Οι νεότεροι μαθαίνουν πώς να αντιμετωπίζουν τα λάθη τους με υπευθυνότητα και πώς να βελτιώνονται. Μέσα από ανοιχτό διάλογο και παραδείγματα, τους μεταδίδουμε ότι η συγγνώμη είναι ένα δώρο προς τον εαυτό τους και προς τους άλλους, που ενδυναμώνει το αίσθημα της αλληλεγγύης και της ευαισθησίας. Όχι ένα δώρο-τυράκι, που δίνουμε για να βγούμε από τη δύσκολη θέση.
Συντάκτης: Ελένη Ιστορίου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
