Η διαδικασία της απεξάρτησης από εθιστικές ουσίες είναι σίγουρα μια τεράστια πρόκληση για όποιον καλείται να τη ζήσει, αλλά με τη σωστή στήριξη και αφοσίωση, γίνεται εφικτή για κάθε νέο ήρωα που αποφασίσει να ξεκινήσει αυτό το ταξίδι. Το ουσιαστικότερο βήμα όλων είναι η αρχή. Όλα τα άλλα, ακολουθούν ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την επιστροφή στην πολύ ενδιαφέρουσα παρέα που ονομάζεται “ζωή”.
Βήμα 1: Η αναγνώριση του προβλήματος
Το πρώτο βήμα στη διαδικασία απεξάρτησης είναι η αναγνώριση του προβλήματος. Είναι σημαντικό να μιλάμε ανοικτά για τον εθισμό και να δείχνουμε κατανόηση προς τα άτομα που αγαπάμε και αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα. Εξίσου σημαντικό είναι αφού εντοπίσουμε την ύπαρξη εθισμού, να ενθαρρύνουμε το άτομο που τον έχει να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια από ψυχολόγο, ψυχίατρο ή θεραπευτή εξειδικευμένο στην απεξάρτηση. Η αναζήτηση της υποστήριξης σε άτομα που έχουν πρόβλημα με τον εθισμό είναι πάντα το Α και το Ω κι είναι τεράστιο λάθος να αναλάβουμε εμείς τα ηνία, όσο κι αν αγαπάμε το εθισμένο άτομο. Το πιο πιθανό είναι να κάνουμε λάθη και να γίνουν τα πράγματα χειρότερα.
Βήμα 2: Συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης
Η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης αποτελεί κλειδί για την ανάκαμψη από έναν εθισμό, σε όποιο φάσμα κι αν ανήκει, ακόμα κι αν βρίσκεται σε αρχικό στάδιο ή εξαιρετικά προχωρημένο. Σε αυτές τις ομάδες, οι άνθρωποι μοιράζονται τις εμπειρίες τους και την ελπίδα τους, βοηθώντας ο ένας τον άλλον να αντιμετωπίσουν την εξάρτηση χωρίς το βάρος της μοναξιάς που εκείνη φέρει. Είναι φοβερά σημαντικό να αισθάνεται ο εθισμένος ότι υπάρχουν άνθρωποι που γνωρίζουν ακριβώς τι περνάει και δε βασίζονται αποκλειστικά στην ενσυναίσθησή τους.
Βήμα 3: Η ανάλυση των συνεπειών
Φυσικά, η ανάλυση όσων ακολουθούν του εθισμού και η συζήτηση για τις αρνητικές συνέπειες στον ίδιο και τους γύρω του είναι κάτι το οποίο μπορεί να θεωρηθεί αρκετά σημαντικό ως βήμα ως προς την κατανόηση του προβλήματος και κατ’επέκταση να δεσμευτεί στην αποχή από την ουσία. Ωστόσο αν γίνει με τον λάθος τρόπο, τότε θα οδηγήσει σε αντίδραση κι απομάκρυνση, πράγμα ό,τι χειρότερο για έναν άνθρωπο που προσπαθεί να απεξαρτηθεί. Αν έχουμε κοντά μας έναν άνθρωπο που παλεύει με το τέρας, είναι σημαντικό να είμαστε ανοιχτοί να απαντήσουμε τις ερωτήσεις του, αλλά να λάβουμε και οι ίδιοι βοήθεια για το πώς να το κάνουμε σωστά, από τις διάφορες γραμμές υποστήριξης, ή κάποιον ειδικό.
Βήμα 4: Η αναζήτηση ανώτερης δύναμης/ Διαλογισμός/ Πνευματικότητα/ Σύνδεση με την εσωτερική φωνή
Για πολλούς είναι βοηθητική η πνευματική ή θρησκευτική πίστη, αφού αποτελεί μια πηγή έμπνευσης και δύναμης στον αγώνα για απεξάρτηση. Η εξομολόγηση των πράξεων κατά τη διάρκεια του εθισμού, είναι κάτι που μπορεί να απαλλάξει το άτομο από το βάρος που αισθάνεται με αποτέλεσμα, ο εθισμένος να μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του και να διαχειρίζεται το άγχος και την ένταση. Σαφώς, το κυρίως ζήτημα εδώ είναι η σύνδεση με τον εσωτερικό κόσμο και η ανάκτηση αυτοελέγχου, μέσα από ένα προσωπικό ταξίδι πνευματικής αναζήτησης, με ό,τι σημαίνει αυτό για τον καθένα. Άλλοι ταξιδεύουν, άλλοι προσεύχονται, άλλοι κάνουν γιόγκα, ψάχνοντας να βρουν ξανά τον εαυτό τους.
Βήμα 5: Εθελοντισμός και γέμισμα χρόνου
Ένα από τα πιο καίρια ζητήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο εθισμένος, είναι ο χρόνος που θα έχει στη διάθεσή του μόλις μπει σε τροχιά διαύγειας. Η συμμετοχή σε εθελοντικές δραστηριότητες μπορεί να βοηθήσει στην ανάκαμψη και την ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του, καθώς και να δώσει νέα ερεθίσματα και να γεμίσει τον χρόνο του παραγωγικά.
Αναφορικά με το πού μπορεί να απευθυνθεί ο εθισμένος ή κάποιο οικείο του πρόσωπο, υπάρχει η Εθνική Γραμμή Κατά των Εξαρτήσεων (ΚΕΘΕΑ) που παρέχει συμβουλές κι υποστήριξη σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί τους τηλεφωνικά στο 1145. Παράλληλα μπορεί να ανατρέξει:
- Σε κέντρα Απεξάρτησης: Υπάρχουν πολλά κέντρα απεξάρτησης σε όλη την Ελλάδα που προσφέρουν πρόγραμμα απεξάρτησης και ψυχοκοινωνική υποστήριξη.
- Σε συμβουλευτική και θεραπευτική υποστήριξη από επαγγελματίες της ψυχικής υγείας.
- Σε ομάδες Ανώνυμων Εξαρτημένων που παρέχουν υποστήριξη μέσω συναντήσεων με άλλα άτομα που αντιμετωπίζουν τον εθισμό.
- Σε ιατρικά κέντρα και νοσοκομεία: Συχνά, άνθρωποι με προβλήματα εξάρτησης χρειάζονται ιατρική αξιολόγηση και παρακολούθηση για την ασφαλή αποτοξίνωση.
Ο εθισμός μπορεί να είναι μια σκοτεινή και δύσκολη πραγματικότητα, αλλά με την κατάλληλη υποστήριξη κι αποφασιστικότητα, η ανάκαμψη είναι εφικτή. Είναι σημαντικό να μην αφήσουμε τον εθισμό να κυριαρχεί στη ζωή μας ή στη ζωή κάποιου που αγαπάμε, είναι ζήτημα πάλης για την ίδια μας την ύπαρξη και την ανάκτηση του εαυτού μας. Να θυμηθούμε, τέλος, ότι πάντα η απεξάρτηση είναι μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει και χρόνια, αλλά κάθε βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση είναι σημαντικό. Οι πόροι κι οι επαγγελματίες υγείας είναι εδώ για να μας στηρίξουν καθ ‘όλη τη διαδρομή μας προς μια ζωή που θα μπορούμε να τη ζούμε με διαύγεια και να την απολαμβάνουμε ορίζοντας εμείς τον εαυτό μας. Και μόνο.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου