Ένα βλέμμα, ένα χαμόγελο και μετά;

Πόσες φορές άκουσες κάποιον να λέει «Δε θα ξαναερωτευτώ ποτέ» και συμφώνησες; Ανάθεμα κι αν ήξερες πως από αυτό που λέμε έρωτας, δε ξεφεύγει κανείς. Ανάθεμα κι αν ήξερες πως αυτό που πιστεύεις πως είσαι ικανός να αποφύγεις γιατί είναι απλώς ένα συναίσθημα της καρδιάς, στην πραγματικότητα είναι το ακριβώς αντίθετο. Ένα πρόγραμμα μέσα στον εγκέφαλό μας που με το κατάλληλο ερέθισμα, αφυπνίζεται και μας κάνει ξαφνικά να βλέπουμε χρώματα από λουλούδια που προσπερνούσαμε κάθε μέρα στο δρόμο για τη δουλειά ή να τραγουδάμε στίχους που άλλοτε θα γελούσαμε με αυτούς.

Ο Πλάτωνας τον ονόμασε «παραλήρημα δοσμένο από τον Θεό» και η Δημουλά «γένος ανυπεράσπιστο». Ποιος δεν έγραψε ή δε τραγούδησε ή δεν έκλαψε για τον έρωτα; Ποιος δε χάζεψε τον σύντροφο του κάποια ανύποπτη στιγμή σκεπτόμενος «Γιατί εσένα;». Αν προσπαθήσεις να εξηγήσεις σε κάποιον ότι ο έρωτας εξηγείται επιστημονικά, θα σε κοιτάξει περίεργα. Ο ρομαντικός μάλλον δε ξέρει πως στην πραγματικότητα ο έρωτας αποτελεί ένα από τα βασικότερα και πιο πρωτόγονα συστήματα του εγκεφάλου μας, όπως εκείνα του φόβου ή της χαράς, που όμως βρίσκεται σε ένα λήθαργο μέχρι που θα έρθει το κατάλληλο ερέθισμα για να το αφυπνίσει. Είναι ίσως άτοπο να ψάχνεις το οτιδήποτε «εγκεφαλικό» σε κάτι που γίνεται αντιληπτό ως συναίσθημα όμως ακόμα κι ο πιο ρομαντικός ή ο πιο κυνικός, αν ψάξει, θα βρει πως δυστυχώς ή ευτυχώς ο έρωτας κατοικεί μέσα στο κεφάλι του και μια μέρα, θα ξυπνήσει.

Θεωρούμε τον έρωτα ως ένα ευγενές συναίσθημα που τον απεικονίζουν με σώμα και φτερά αγγέλου που πετάει βέλη, όμως είναι μια ορμή και σε αντίθεση με άλλα συστήματα, μπορεί να μην εξασφαλίζει την επιβίωση αλλά έχει κι αυτό ρίζες εκατομμυρίων χρόνων μέσα στο ανθρώπινο σύστημα. Έχει να κάνει με τη διαιώνιση του είδους μας, με την αίσθηση της λαχτάρας, του πάθους που μας κινητοποιεί να κάνουμε δικό μας το ερέθισμα που το αφυπνίζει δηλαδή το ταίρι μας ή αυτό που θέλουμε ως ταίρι μας. Για μερικούς είναι ένστικτο και για άλλους μια απόφαση δρόμος. Μήπως όμως τελικά είναι και τα δύο; Μήπως είναι κάτι που κατοικοεδρεύει στον εγκέφαλο μας και μόλις ανάψει ο διακόπτης μας κινητοποιεί να αποφασίσουμε να πράξουμε; Να αποφασίσουμε να κινητοποιηθούμε, να στοχεύσουμε και να κατακτήσουμε;

Κάπου εκεί ξεκινούν όλα. Μια ματιά και ενεργοποιήθηκε. Μήπως λοιπόν, ο κεραυνοβόλος έρωτας υπάρχει και μάλιστα με επιστημονική ορολογία; Και όχι μόνο ο κεραυνοβόλος. Μπορείς να ερωτευτείς κάποιον χωρίς να έχει προηγηθεί το σεξ ή μπορεί ένα βαθύ δέσιμο, μια φιλία ή μια συνεργασία σε ανύποπτο χρόνο, να γίνει ένα κλικ και να μετατραπεί σε έρωτα. Δεν μπορείς να ξέρεις ή να προβλέψεις από πού θα σου έρθει ή σε ποια χρονική στιγμή θα έρθει. Τις περισσότερες φορές ίσως δε χρειάζονται και πολλά. Ένα βλέμμα κι ένα χαμόγελο, μια απλή συζήτηση ή μια τυχαία συνάντηση.

Και μετά;

Λίγα δευτερόλεπτα ηρεμίας. Ηρεμία πριν την καταιγίδα. Απλά κοιτάς και ξέρεις. Ξέρεις ότι δε γλυτώνεις από αυτό που αρχίζει να ξεπροβάλλει. Ο έρωτας δεν είναι μόνο θέμα καρδιάς. Είναι και εγκεφαλικός. Προκαλεί τόσο καρδιακά όσο και εγκεφαλικά και τις περισσότερες φορές, το μυαλό μας γνωρίζει, αναγνωρίζει και αποδέχεται καταστάσεις πολύ πιο πριν το κάνει η καρδιά μας. Όσο κι αν προσπαθείς να ξεφύγεις, δε μπορείς. Συνέχεια τα μάτια στο κινητό, ανανέωση στην ανανέωση. Ήρθε μήνυμα; Στάλθηκε η απάντηση; Και κάπου εκεί αρχίζεις να συνειδητοποιείς ότι κάτι δε πάει καλά.

Ο έρωτας δε μετριέται, αλλά σίγουρα οι γνωστές πεταλούδες στο στομάχι είναι μια καλή αρχή για να εντοπίσεις την εξέλιξή του. Δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από καθαρή, ισχυρή αδρεναλίνη απέναντι σε ένα αγχωτικό ερέθισμα, έναν κίνδυνο που πρέπει να αντιμετωπίσεις ή να απομακρυνθείς, ακριβώς επειδή σου γεννάει αυτές τις πεταλούδες, αυτήν την αίσθηση αδρεναλίνης. Κάποιοι μπήκαν στη διαδικασία να το μελετήσουν εντοπίζοντας πως απέναντι σε ένα μεγάλο κίνδυνο, αυτό το συναίσθημα έθετε σε ετοιμότητα το άτομο στο να μείνει ή να φύγει. Fight or fly. Μεταξύ μας, δε θα μπορούσε να υπάρξει κάποια καλύτερη μεταφορά.

Ο έρωτας, είτε τον αντιμετωπίζουμε ως κάτι το εγκεφαλικό, είτε ως ένα απλό συναίσθημα, έχει μια τρομακτική υπόσταση. Σαν ένας κίνδυνος που βρίσκεται μπροστά μας και πρέπει να τον κοιτάξουμε στα μάτια πριν αποφασίσουμε αν θα παλέψουμε ή θα το βάλουμε στα πόδια. Είναι τρομακτικό αν κάποιος συνειδητοποιήσει πως σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου μπορεί αυτό το θηρίο που κουβαλάμε μέσα στον εγκέφαλο μας να ξυπνήσει, να βγει στην επιφάνεια και όχι απλά μπορεί να κάνει άπλετο χρόνο να ξεπεραστεί αν δεν ευοδωθεί, αλλά έχει τη δύναμη να γεννήσει ποιήματα, τραγούδια, μυθιστορήματα, αποφθέγματα, στίχους και σχέσεις.

Ο έρωτας γεννιέται και κατασκευάζεται στο μυαλό πριν κυριαρχήσει στην καρδιά και στο σώμα. Ο εγκέφαλος ξέρει πριν την καρδιά. Η καρδιά νιώθει, το μυαλό ξέρει. Κανείς δε μπορεί να ξέρει σίγουρα ποιος αποφασίζει αλλά σίγουρα, αν μπούμε κάτω από έναν τομογράφο, όλοι έχουμε τον έρωτα κρυμμένο στο πίσω μέρος του εγκεφάλου μας και είτε εγκεφαλικοί είτε ανεγκέφαλοι, ευτυχώς ή δυστυχώς  δε μπορούμε να ξεφύγουμε.