Η πραγματική αλλαγή είναι σιωπηλή

Κάθε καινούριο κεφάλαιο της ζωής μας απαιτεί και μια διαφορετική εκδοχή του εαυτού μας. Κάθε πρωτοφανής κατάσταση που βιώνουμε απαιτεί αντανακλαστικά και πολλά αποθέματα σε νεύρα κι αντοχές που πρέπει να βρούμε μέσα μας. Κάθε καινούριο κεφάλαιο στη ζωή μας προϋποθέτει ανάμεσα σε πολλά, αλλαγή, προσαρμογή κι επανάσταση. Σε μια μονίμως εναλλασσόμενη ζωή, το να μένεις στάσιμος δε βγάζει πουθενά. Όσο κι αν θες να αντισταθείς στην αλλαγή, είναι αναπόφευκτη. Αν δεν την κάνεις πρώτος, θα ‘ρθει μόνη της. Αλλάζεις, λοιπόν, πριν σε αλλάξουν.

Προσαρμογή σημαίνει να αποδέχεσαι την όποια κατάσταση και να χρησιμοποιείς τα νέα δεδομένα ως βάση για τις αλλαγές. Η προσαρμογή είναι το θεμέλιο της αλλαγής. Όπως μια πολυκατοικία χτίζεται πάνω σε γερά θεμέλια για να αντέξει, η προσαρμογή στα δεδομένα είναι αυτή που θα κρίνει πόσο πετυχημένη θα ‘ναι η όποια αλλαγή. Συνήθως δε γίνεται οικειοθελώς. Τις περισσότερες φορές πρέπει να βιώσουμε κάτι που θα γκρεμίσει τα παλιά μας θεμέλια και θα μας αναγκάσει να χτίσουμε καινούργια. Επομένως, αν δεν αποδεχτούμε και δεν προσαρμοστούμε σε ό,τι καινούριο έρθει στον δρόμο μας, τα θεμέλιά μας δε θα αντέξουν για πολύ, θα τρίζουν με το παραμικρό κι ίσως, τελικά, να καταρρεύσουν.

Τότε, λοιπόν, ξεκινούν οι αλλαγές. Όμως, οι αλλαγές στην πράξη χρειάζονται και καύσιμο, διότι θέλουν ταχύτητα κι αδιάκοπη πορεία. Κάθε αλλαγή έχει τη δύναμη να μας απελευθερώσει από πρότυπα και δεσμά που δε μας ταιριάζουν, που τα επέβαλλαν άλλοι ή ακόμα κι εμείς οι ίδιοι στους εαυτούς μας. Αυτή η απελευθέρωση, αυτό το καύσιμο, λέγεται αλλιώς κι επανάσταση.

Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας θα επαναστατήσουμε, αυτό είναι δεδομένο. Κάτι θα γίνει ή δε θα γίνει, κάποιος θα ‘ρθει ή θα φύγει και θα την πυροδοτήσει. Όμως, αυτή θα ‘ναι αποτελεσματική όταν αποφασίσουμε πως το να αλλάξουμε συνήθειες, τακτικές, νοοτροπία, τρόπο σκέψης ή ακόμα κι εμφάνιση ήρθε μεν με αφορμή κάποιον ή κάτι, αλλά θα ολοκληρωθεί για μας. Για κανέναν άλλον. Αυτοί είναι απλώς το σπίρτο. Η φωτιά που θα βάλουν είναι αυτή που εμείς οφείλουμε να διατηρήσουμε αναμμένη μέσα μας, ώσπου να κάψει το οτιδήποτε σαθρό και ν’ αφήσει χώρο για να γεννηθεί κάτι καινούριο, πιο όμορφο και πιο ανθεκτικό.

Η πραγματική αλλαγή είναι σιωπηλή. Δε γίνεται για να εντυπωσιαστεί κανένας πρώην ή νυν, κανένας φίλος, κανένας γονιός, κανένας άλλος γενικότερα. Δε γίνεται για τα likes, τα comments ή ακόμη και το «μπράβο». Η αληθινή επανάσταση κι αλλαγή θα προκληθεί απ’ τον περίγυρο, αλλά δε θα εκτελεστεί γι’ αυτόν. Γίνεται έξω απ’ τα social media ή ακόμα κι έξω από κάθε παρέα. Δε συνοδεύεται από ανακοινώσεις ή βαρύγδουπες δηλώσεις. Γίνεται μακριά απ’ τα φώτα του περίγυρου, μακριά από προβολείς. Θέλει κότσια και γερά νεύρα, διότι το να παραδεχθείς τα λάθη σου και να πεις την αλήθεια στον εαυτό σου είναι πολύ δύσκολο μερικές φορές. Πολύ πιο δύσκολο απ’ το να πεις την αλήθεια σε κάποιον άλλο ή να παραμυθιάσεις τον εαυτό σου και να του χαρίσεις λίγες παραπάνω ώρες ύπνου.

Το να αλλάζεις για τα likes –είτε του Instagram είτε τα νοητά της πραγματικής ζωής, που μεταφράζονται σε χαμόγελα κι επιδοκιμαστικά βλέμματα– δεν είναι τίποτε άλλο παρά επιπλέον δεσμά. Νομίζουμε πως απελευθερωθήκαμε απ’ τα παλιά αλλά μήπως όχι τελικά; Μήπως μαζί με τις παλιές αλυσίδες μάς φορέσαμε και μερικές καινούργιες; Το να αλλάζεις για την αποδοχή των άλλων δεν είναι τίποτε άλλο από αυτό απ’ το οποίο ήθελες εξαρχής να δραπετεύσεις.

Είναι τα δεσμά της αποδοχής από τον περίγυρο που θα σε κάνουν να νιώθεις ή να μη νιώθεις καλά με το ποιος είσαι, η εξάρτηση απ’ το «τι θα πει ο κόσμος» ή απλά η έλλειψη ταυτότητας. Όταν παλεύεις να αλλάξεις για τους άλλους, έχεις όντως τη δική σου ταυτότητα; Είσαι όντως γνήσιος ή μήπως μια απομίμηση της δήθεν γνησιότητας που όλοι πλασάρουν πως διαθέτουν;

Η πραγματική μεταμόρφωσή μας, όταν δε γίνεται από δική μας επιλογή, θα ‘ρθει με τέτοιο τρόπο που θα μας αναγκάσει να προβούμε σε αλλαγές. Θα μας ξεβολέψει από όσα ξέραμε ως τώρα κι από καθετί που δεν ταιριάζει στη νέα πραγματικότητα που ανοίγεται μπροστά μας. Αυτή η προσωπική προσπάθεια όταν γίνεται για εμάς τους ίδιους είναι που μας καθιστά ανεξάρτητους, ελεύθερους κι αυθεντικούς. Όταν, όμως, πασχίζουμε να αλλάξουμε για να γίνουμε καλύτεροι από κάποιον, απλά πασχίζουμε για μια κούφια εντύπωση. Τι ουσιαστικό μένει, λοιπόν; Η ίδια σαθρότητα, η ίδια ανελευθερία και παραπάνω δεσμά.

Καμία πετυχημένη επανάσταση δεν έγινε ποτέ για το «φαίνεσθαι». Καμία ουσιαστική αλλαγή δεν έγινε για την εντύπωση και κανένας χαρακτήρας δε χτίστηκε με τη μίμηση ή τον ανταγωνισμό. Η αληθινή αλλαγή είναι σιωπηλή, επίπονη αλλά απολαυστική. Όχι μόνο όταν ολοκληρωθεί αλλά και σε όλη τη διάρκειά της. Μόλις ερωτευτείς τη διαδικασία του να χτίσεις το ποιος είσαι μακριά από όλους κι απ’ όλα, όλα τα άλλα έρχονται μόνα τους και στην κατάλληλη στιγμή. Όποια αλλαγή θα φανεί χωρίς καν να προσπαθήσεις. Άλλωστε, καθετί το αληθινό πάντα λάμπει στο τέλος.