Στην τρυφερή ηλικία των δεκαοχτώ καλούμαστε να αποφασίσουμε τι θέλουμε να ακολουθήσουμε επαγγελματικά σε όλη μας τη ζωή. Κάποιοι μπορούν να το διακρίνουν έντονα αυτό που πηγάζει από μέσα τους. Τους καθοδηγεί από μόνο του και τελικά είναι η καλύτερη συνταγή επιτυχίας. Δυστυχώς, όμως, για την πλειοψηφία δεν είναι τόσο απλό κι εύκολο. Είναι η ηλικία, είναι τα ερεθίσματα κι η έλλειψη αυτογνωσίας. Δε γνωρίζουν, δεν έχουν ιδέα για το αύριο κι είναι πολλοί οι παράγοντες που δημιουργούν μια σύγχυση γύρω απ’ την απόφασή τους.
Πολλές φορές έχει ακουστεί ότι άλλο σπουδάσαμε κι άλλο κάνουμε τελικά. Είναι λίγο-πολύ και το θέμα της επιβίωσης. Αναγκασμένοι να αντεπεξέλθουν στις διάφορες υποχρεώσεις, απασχολούνται σε εργασίες που υπό άλλες συνθήκες δε θα ήταν η πρώτη τους επιλογή. Ή ακόμα χειρότερα ξεκινά σαν μια εργασία προσωρινή που καταλήγει να είναι πιο μόνιμη από οτιδήποτε άλλο.
Δεν υπάρχει η γνώση κι η εμπειρία για τη συγκεκριμένη απόφαση. Σαν πιστοί ακόλουθοι επιλέγουμε κάτι που ελπίζουμε μελλοντικά να ‘ναι προσοδοφόρο κι ενδιαφέρον. Στην πορεία, έρχεται κι η απογοήτευση. Δε μας αρέσει καθόλου κι ήδη έχουμε ξεκινήσει μια γνωριμία με τον εαυτό μας. Δοκιμαζόμαστε καθημερινά στα ερεθίσματα που δεχόμαστε. Αναθεωρούμε, αλλάζουμε γνώμες και συνεχώς βρισκόμαστε σε μια εσωτερική αναζήτηση για κάτι που πραγματικά θα μας εκφράζει.
Μέσα απ’ τις συναναστροφές μας, την παρέα, τους φίλους και τους συγγενείς διαπιστώνουμε πως έχουμε χαρίσματα. Απροσδιόριστα ως εκείνο το σημείο, αλλά κάποιος θα μας πει πως αυτό που έχουμε, αν το αξιοποιήσουμε σε επαγγελματικό επίπεδο, θα έχει όφελος. Κάπως, έτσι ξεκινάει μέσα μας να λειτουργεί.
Εμπιστευόμαστε το ένστικτο όσων είδαν κάτι ξεχωριστό σε μας κι ολοένα αποκτάμε αυτοπεποίθηση, ίσως εκείνος ο άνθρωπος να είχε δίκιο. Μπορεί, τελικά, να είμαστε πολύ καλοί σε κάτι για το οποίο δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα ότι μπορούσαμε να το καταφέρουμε. Είχαμε ξεμείνει σε εκείνη τη δεξιότητα που είχαμε αντιληφθεί στο σχολείο, σαν να ‘χε γίνει η προσωπική σφραγίδα που μας όριζε. Σε εκείνη την απόφαση ότι αυτό θα μας καθορίσει κι η ζωή μας θα είναι αυτή, σαν να ‘ταν η μόνη μας επιλογή.
Τα συναισθήματα ανθίζουν. Ο ενθουσιασμός, το ενδιαφέρον κι η αφοσίωση σε αυτό το νέο μας ερέθισμα μας ενεργοποιεί. Σκέψεις ξεκινάνε, σχέδια κι όνειρα χτίζονται και λίγο-λίγο καταλήγουμε πως βρήκαμε μια ασχολία που μας ταιριάζει και μας ενδιαφέρει πραγματικά. Υπάρχουν διαπιστευτήρια πως αυτό που μας διακρίνει είναι εκείνο το χάρισμά μας που πρέπει και θέλουμε να εκμεταλλευτούμε.
Νιώθουμε σιγουριά, αυτοπεποίθηση γι’ αυτό που πρόκειται να ακολουθήσουμε. Είναι εκείνα τα ενθαρρυντικά σχόλια απ’ το κοντινό μας περιβάλλον που λειτουργούν σαν καύσιμα για τις προσπάθειές μας. Ενέχει μια επικινδυνότητα, γιατί αλλάζουμε ρότα και φεύγουμε από αυτό που μηχανικά μάθαμε να κάνουμε μέχρι χτες. Μας συνεπαίρνει το ρίσκο, γιατί ανεβάζει την αδρεναλίνη στα ύψη και το άγνωστο μας διεγείρει το μυαλό. Ένας εθισμός και μια πρόκληση για να τα καταφέρουμε. Σαν κάτι να μας ξύπνησε απ’ το λήθαργο του αδιάφορου, του ασήμαντου, του ρουτινιάρικου μοτίβου που τυφλά ακολουθούσαμε.
Είναι η ουσιαστική αλλαγή που γίνεται μέσα μας. Θα επιθυμούσαμε να είχε συμβεί σε εκείνη την ηλικία που ακόμα δεν υπήρχαν ευθύνες κι υποχρεώσεις. Το μειονέκτημα είναι ότι μεγαλώνοντας είναι σχετικά επικίνδυνο να αφήσουμε πίσω μας κάτι σίγουρο και σταθερό για να αφοσιωθούμε σε αυτό που λαχταράει η καρδιά μας. Αν στις δεσμεύσεις σου υπάρχει η φροντίδα μιας οικογένειας, θα πρέπει οι κινήσεις σου να είναι προσεκτικές. Θα πρέπει οι νέες συνθήκες που καλείσαι να ακολουθήσεις να μην έχουν επιπτώσεις στους ανθρώπους που εξαρτιόνται από εσένα.
Δεν μπορείς να ξεκινήσεις κάτι ξαφνικά, απ’ τη μια στιγμή στην άλλη. Σίγουρα, θα υπάρξουν συνέπειες και θα είναι αρκετά δύσκολες για τη νέα προσαρμογή. Η νέα ασχολία, σε εκείνο το πρώιμο ακόμη στάδιο, δημιουργεί ανασφάλεια. Είναι βέβαιο πως το κυνηγάς με μεγάλη θέληση, αλλά δεν παύει να είναι κάτι νέο και δε γνωρίζεις αν τελικά θα έχει αποτέλεσμα.
Αυτή είναι η διαφορά του τώρα με τη φάση των δεκαοχτώ. Τότε δεν έχεις να φοβηθείς κάτι ή να ανησυχήσεις πως αυτό που επιθυμείς ίσως δεν αποδώσει όπως το φαντάζεσαι. Δεν έχεις κριτήρια αξιολόγησης και δεν υπάρχει η ίδια ωριμότητα. Είναι όλα άγνωστα κι έχεις όλο το χρόνο μπροστά σου για να πειραματιστείς.
Ακόμα και το ρίσκο όταν είσαι νέος δεν έχει επιπτώσεις σε βαθμό που θα σου δυσκολέψουν αντικειμενικά την καθημερινότητά σου. Ίσως μια στεναχώρια, αλλά ακόμα κι αυτή θα κρατήσει λίγο, γιατί το νεαρό της ηλικίας σου είναι αυτό που θα σου δώσει ώθηση να συνεχίσεις. Θα προσπαθήσεις ξανά με μια άλλη εναλλακτική, μέχρι να φτάσεις στο σημείο που θα νιώσεις ασφαλής ότι τα κατάφερες.
Πράγματι, τα χαρίσματα είναι αυτά που υποδηλώνουν ποιος είσαι. Αν αυτά εντοπιστούν νωρίς είναι ευτύχημα. Αν, όμως, συμβεί αργότερα, είναι ρίσκο και θα χρειαστεί να δουλέψεις αρκετά για να απολαύσεις τη ζωή σου όπως ακριβώς την έχεις φανταστεί. Εδώ ταιριάζει αυτό που όλοι γνωρίζουμε: «στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα».
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη