Το παιδί που δεν κοιμάται το βράδυ φοβάται ότι θα το εγκαταλείψουν

Εκείνο το γλυκό και λαμπερό χαμόγελο ενός παιδιού, αρκεί να σε γεμίσει χαρά. Δεν υπάρχει πιο όμορφη εικόνα, άλλωστε, από το να βλέπεις ένα παιδί ευτυχισμένο. Όμως, αυτά τα χαμόγελα έχουν και τις συννεφιασμένες τους μέρες. Εκείνες τις στιγμές που δύσκολα μπορούν να κατανοήσουν και ν’ αποδεχτούν. Συνήθως, εμφανίζονται όταν νιώθουν περισσότερο ευάλωτα, όπως όταν αισθάνονται ότι έχουν χαθεί σε έναν χώρο ή όταν πρόκειται να πάνε μόνα στο κρεβάτι τους. Είναι εκείνη η άβολη στιγμή, που θα χρειαστεί ν’ αποχωριστούν τους γονείς τους, οπότε και θα αντιδράσουν με κλάματα, θα προσκολληθούν πάνω τους και θα στρεσαριστούν ν’ αποδεχθούν πως θα πρέπει να μείνουν χωρίς συνοδεία. Είναι ο φόβος της εγκατάλειψης που κινεί τα νήματα και μπορεί να διαμορφώσει ολόκληρη την προσωπικότητα του παιδιού.

Είναι μια δύσκολη στιγμή και για τον γονιό, καθώς καλείται να κατανοήσει την πηγή του προβλήματος, διαφορετικά θα παλεύει με το άγνωστο και σε βάθος χρόνου θα κουραστεί και το παιδί κι ο ίδιος. Τα παιδιά, μοιράζονται τις ανησυχίες τους κι όλα αυτά που τους ενοχλούν με απλό και φυσικό τρόπο, πολλές φορές, όμως, είναι ο ίδιος ο γονιός που τα μπερδεύει, αφού επιλέγει μια βιαστική προσέγγιση. Το παιδί, θέλει χρόνο, αγάπη κι αφοσίωση για να γίνονται τα θέλω του αντιληπτά. Διαφορετικά, δημιουργείται ένα κενό στη μεταξύ τους επικοινωνία.

Όταν ένα παιδί κλαίει επειδή φοβάται να κοιμηθεί μόνο του, διαμορφώνει τις πρώτες ανησυχίες εγκατάλειψης, πράγμα που αισθάνεται πως είναι επίφοβο να συμβεί κατά τη διάρκεια της νύχτας. Νιώθει μόνο κι απροστάτευτο και το υπνοδωμάτιο των γονιών είναι τόσο μακρινό, που το αισθάνεται στην άλλη άκρη της Γης. Άρα, ποιος επιβεβαιώνει ότι η μαμά κι ο μπαμπάς δε θα φύγουν;

Μια άλλη περίπτωση είναι ο φόβος του σκοταδιού, καθώς δεν έχει μάθει και δεν έχει συνηθίσει την ύπαρξη της νύχτας. Ως εκείνο το σημείο αντιλαμβάνεται την έλλειψη φωτός ως έλλειψη ελέγχου της κατάστασης. Ό,τι δε βλέπω, μπορεί να με βλάψει, με δυο λόγια. Έχει ένα μυστήριο το σκοτάδι, που δημιουργεί ανασφάλεια και φοβίες, πέραν του ότι συνδέεται και με την έννοια του κακού σε πολλές των περιπτώσεων- ακόμα και σε παιδικά βιβλία. Δεν ξέρει λοιπόν ένα παιδί τι μπορεί κρύβεται κάτω απ’ αυτό το μαύρο πέπλο που κυριαρχεί στο δωμάτιό τους, ωστόσο, ένα φωτάκι που θα ρίξει φως σε όλα τα αντικείμενα του δωματίου θα μπορούσε να είναι η ιδανική λύση.

Ένας άλλο στοιχείο που θα πρέπει να εξερευνήσει ο γονέας είναι η πιθανότητα ύπαρξης κάποιας κακοποιητικής συμπεριφοράς στο σχολείο ή μέσα στο ίδιο το σπίτι. Τον πρώτο καιρό, το σχολείο, είναι πάντα δύσκολο για τα παιδιά. Μέχρι να μάθουν τους δασκάλους, τους συμμαθητές, το περιβάλλον. Όλο αυτό το νέο δεδομένο για εκείνους, αν συνδυαστεί και με κάποια άσχημη συμπεριφορά προς το πρόσωπό τους, μπορεί να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως φοβία ύπνου. Το ίδιο ισχύει και για το περιβάλλον του σπιτιού. Μπορεί να υπάρχουν εντάσεις, φωνές και τσακωμοί. Ακόμη χειρότερα, μπορεί να υφίσταται σωματική κακοποίηση από κάποιον γονέα ή συγγενή, πράγμα που τραυματίζει κι επιβαρύνει τον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού κι αντιδράει κατ’ αυτό τον τρόπο. Αρνείται να κοιμηθεί, κλαίει και θέλει τη συντροφιά του γονιού με τον οποίο νιώθει συναισθηματική ασφάλεια.

Όποιος κι αν είναι ο λόγος που τα παιδιά έχουν μια άρνηση να πάνε μόνα στο κρεβάτι τους, είναι σίγουρο πως δεν πρόκειται για απλό πείσμα, αν δε συζητάμε για ένα μεμονωμένο βράδυ. Στην περίπτωση που η άρνηση θεσπίζεται ως τακτική ο γονιός θα πρέπει να δώσει τη δέουσα αξία και σημασία στο γεγονός. Πέρα από το να κατανοήσει τα κίνητρά του και να ασχοληθεί με τις αιτίες στο βάθος που τους αναλογεί, θα χρειαστεί να δημιουργήσει μια ευχάριστη συνήθεια ως προετοιμασία ύπνου που το μικρό παιδί θα μπορέσει ν’ αποδεχτεί και να κατανοήσει. Να γίνει ένα ζεστό μπάνιο, θα βουρτσίσει τα δόντια και παρέα με το αγαπημένο του παραμύθι θα καληνυχτίσει την κούκλα του, που κατοικεί στο δωμάτιό του. Κάπως έτσι θα δημιουργηθεί μια συνήθεια, θα γνωρίζει πως την επόμενη μέρα θα συμβεί αυτό και θα αισθανθεί μια ασφάλεια. Τέλος, βλέποντας το δωμάτιο το βράδυ με το βοηθητικό φως, θα συνεισφέρει έτσι ώστε να μη νιώθει ανασφάλεια από το σκοτάδι. Η συνεισφορά ενός ειδικού που θα μπορέσει να δώσει πιο έγκυρες λύσεις, μπορεί να κρίνεται κι απαραίτητη, σε κάποιες περιπτώσεις. Με αγάπη κι αφοσίωση, όλα γίνονται!