Επίλεξε αν θες να ζεις για ό,τι έγινε, για ό,τι θα γίνει ή για όσα συμβαίνουν τώρα

Τα συναισθήματα χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, σύμφωνα πάντα με αυτά που βιώνουμε. Η πρώτη, σχετίζεται με τα συναισθήματα που προκαλούν θλίψη. Σε αυτή την κατηγορία, η νοσταλγία φέρει μια χροιά μελαγχολίας. Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος έχει περάσει, έχει φύγει, και η ανάμνηση που ξυπνά στο μυαλό μας, είτε από ένα χαρτί, είτε από μια εικόνα, φέρνει μαζί της μια αίσθηση θλίψης.

Οι αναμνήσεις που πυροδοτούνται από ένα τραγούδι, μια φωτογραφία ή ένα αναμνηστικό, μας κάνουν να ταξιδεύουμε νοερά πίσω στον χρόνο, φέρνοντας στο προσκήνιο εικόνες από το παρελθόν. Ό,τι έντονο έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη μας, μπορεί να μας κάνει να γελάσουμε, να λυπηθούμε, ή να νιώσουμε οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα. Αυτή η αίσθηση του ταξιδιού στο παρελθόν μπορεί να φέρει μαζί της μια γλυκιά νοσταλγία για στιγμές που αναβιώνουν και μας ταλανίζουν, άλλοτε γλυκά κι άλλοτε επίπονα.

Ωστόσο, όταν η ενασχόληση με το παρελθόν γίνεται υπερβολική και εμμονική, τότε η γλυκιά νοσταλγία δίνει τη θέση της σε μια δυσάρεστη κατάσταση. Αν, για παράδειγμα, κάποιος βιώνει έναν χωρισμό και η καθημερινότητά του είναι γεμάτη από αναμνήσεις του άμεσου παρελθόντος, τότε παγιδεύεται σε μια λούπα πόνου από την οποία δεν υπάρχει διαφυγή. Στην ουσία, υποφέρει και επιλέγει να διατηρεί αυτή την επίπονη κατάσταση, προσπαθώντας να ζει μέσα από στιγμές που ανήκουν στο παρελθόν, φέρνοντάς τες συνεχώς στο προσκήνιο. Αυτό το συνεχές ξύπνημα παλαιών συναισθημάτων δημιουργεί ένα μεγαλύτερο τραύμα στον εαυτό του. Χάνει το παρόν, χάνει την ευκαιρία για νέες εμπειρίες και καταστάσεις, καθώς αδυνατεί να δει καθαρά τυχόν νέες ευκαιρίες που μπορεί να παρουσιαστούν. Αν υπάρξει κάποιο άλλο πρόσωπο που ενδιαφέρεται γι’ αυτόν, σίγουρα υπό συγκεκριμένες συνθήκες, δε θα μπορέσει να ανταποκριθεί σε αυτό το ενδιαφέρον, εγκλωβισμένος στο παρελθόν.

Στην άλλη περίπτωση, ένας άνθρωπος που είναι δέσμιος του άγχους, ζει αποκλειστικά για το «αύριο», το οποίο δυστυχώς δεν είναι το «τώρα». Ζει απέχοντας πλήρως από το παρόν. Βεβαίως, οι πράξεις μας πάντα σχετίζονται με το μέλλον, αλλά αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία για να ζούμε μες στο άγχος. Δηλαδή, επειδή κάποιος έχει προγραμματίσει, για παράδειγμα, ένα ταξίδι, δε σημαίνει πως οφείλει να αγχώνεται για κάτι που θα συμβεί στο μέλλον και μάλιστα, ίσως και να μη συμβεί τελικά. Σε ένα χρονικό διάστημα που δεν αποτελεί το παρόν κι όλα είναι ρευστά, η ανατροπή των σχεδίων και η ματαίωση του ταξιδιού είναι πιθανές. Μια αναβολή ή ακόμα και οριστική ακύρωση αποτελούν ρεαλιστικά σενάρια.

Αυτό, βέβαια, αποτελεί ένα απλό παράδειγμα. Το πιο σημαντικό πρόβλημα που βασανίζει τους ανθρώπους δεν είναι τα απλά όνειρα και οι μελλοντικοί στόχοι. Εκείνα που πυροδοτούν τον φόβο και το άγχος είναι η εξασφάλιση ενός σταθερού μέλλοντος, η τακτοποίηση σε θέματα όπως η εργασία, η οικογενειακή ζωή, η απόκτηση σπιτιού. Να προλάβουμε να βγάλουμε λεφτά, να φτιάξουμε κύκλο, να ερωτευτούμε, να ζήσουμε. Τέτοιες σκέψεις τροφοδοτούν το άγχος. Κι έτσι, κάθε ένας μας βασανίζεται για το τι επιφυλάσσει το μέλλον, για το οποίο αγωνίζεται κι εν τέλει και πάλι βρίσκεται να απογοητεύεται, αφού οι προβλέψεις του πέφτουν συχνά τόσο έξω. Για την τέλεια δουλειά, τον τέλειο μισθό, τον τέλειο σύντροφο και την τέλεια ζωή ξεχνάει ο καθένας μας πως δεν είναι σούπερ ήρωας και πως δικαιούται ένα διάλειμμα και μια αποτυχία.

Ο άνθρωπος που δε βαραίνει ούτε από το παρελθόν του ούτε από το μέλλον του, είναι σίγουρα και ο πιο ευτυχισμένος. Δεν έχει μελλοντικές σκοτούρες, ούτε αναρωτιέται για το τι συνέβη. Τα περασμένα ανήκουν στο παρελθόν και νιώθει αδύναμος να τα αλλάξει. Δεν μπορεί ούτε να τα διορθώσει, ούτε έχει τη δυνατότητα να γυρίσει τον χρόνο πίσω για να τα επαναδιατυπώσει. Ό,τι πέρασε, πέρασε και ό,τι έγινε, έγινε. Ίσως να ζητήσει συγγνώμη και το συμβάν και να λήξει, αλλά από την άλλη, ίσως να αφιερώσει στον εαυτό του τον απαραίτητο χρόνο και σκέψη για να διευθετήσει το θέμα εσωτερικά κι έπειτα να το κλείσει με αξιοπρέπεια.

Βεβαίως, δε ζει ούτε για το αύριο, καθώς δεν τον διακατέχει άγχος για κάτι που ίσως συμβεί στο μέλλον και για το αν θα ξημερώσει εκείνη η μέρα. Τα όνειρά του είναι εστιασμένα στο παρόν κι ακόμα κι αν η υλοποίησή τους φαίνεται να σχετίζεται με το αύριο, δεν τον απασχολεί σε μεγάλο βαθμό. Θέλει να γνωρίζει ότι η προσπάθειά του στο σήμερα θα αποδώσει καρπούς αύριο. Όμως, δε βασανίζεται για το αποτέλεσμα. Δεν παραμένει με αγωνία για το τι, πώς και γιατί θα συμβεί. Απολαμβάνει την κάθε στιγμή σαν να είναι η τελευταία και μέσα από αυτό ρουφάει τη ζωή με όλη του την ένταση. Ξέρει να αφουγκράζεται κάθε εποχή, κάθε ώρα και στιγμή της ημέρας σαν να είναι ένα και μοναδικό “τώρα”, σήμερα. Δεν υπάρχει τίποτα για αύριο, για μετά, για τότε, για…