Πώς λες σ’ ένα παιδί πως δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης;

Αντικρίζεις εκείνα τα παιχνιδιάρικα μάτια που με αγωνία και λαχτάρα ανοίγουν τα χριστουγεννιάτικα δώρα. Στιγμή πληρότητας το χαμόγελό τους. Αληθινή η ευτυχία τους, όπως κι όλα τα συναισθήματά τους. Περιτριγυρίζουν το στολισμένο δέντρο και με ‘κείνη τη χαριτωμένη δυσκολία στην άρθρωσή τους φωνάζουν, χοροπηδώντας, πως ήρθε ο Άγιος Βασίλης!

Πιάνουν με μανία τα δώρα, όσο τα βρίσκουν σκούρα με τις πολύπλοκες συσκευασίες κι εσύ τρέχεις με ένα ψαλίδι να τα σώσεις απ’ την ανυπομονησία σου. Μα δε σ’ αφήνουν, δε θέλουν να το αποχωριστούν, θέλουν όλη τη χαρά δική τους, θα καταφέρουν να τα ανοίξουν. Ο Άγιος Βασίλης –δηλαδή εσύ– τα έκανε κάτι παραπάνω από ευτυχισμένα.

Απολαμβάνεις τη στιγμή, ευχαριστιέσαι κι εσύ μαζί με το παιδί σου τον ενθουσιασμό του που επιτέλους απόκτησε εκείνο το παιχνίδι που για μέρες, ίσως και εβδομάδες ολόκληρες μουρμούριζε πως επιθυμεί. Θυμάσαι τις στιγμές που έβλεπε εκείνη τη διαφήμιση κι ένας παιδικός αναστεναγμός αιωρούνταν στην ατμόσφαιρα. Πόσες φορές ήρθες αντιμέτωπος με εκείνη την ερώτηση «Πότε θα έρθει ο Άγιος Βασίλης;». Αν μπορούσες να μιλήσεις με ειλικρίνεια, η πραγματική απάντηση  θα ήταν «όταν ο εργοδότης καταβάλει το δώρο των Χριστουγέννων», αλλά αντ’ αυτού περιορίστηκες στο «σε λίγες μέρες».

Ευχές για τα πιτσιρίκια, σκέψεις για τους μεγάλους∙ γιατί ο Δεκέμβρης, ως γνωστόν, είναι ο τελευταίος μήνας του έτους και πολλές οικονομικές υποχρεώσεις πρέπει να διευθετηθούν σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Περιττές κι αδιάφορες πληροφορίες για τα παιδιά αλλά ένας πονοκέφαλος για τους γονείς. Δεν είναι εύκολο αυτοί οι προβληματισμοί να μοιραστούν με εκείνα τα χαριτωμένα βλέμματα. Δεν υπάρχει η στοιχειώδης ωριμότητα, αλλά δεν είναι τόσο αυτό όσο η μαγεία της εποχής, που δε θες με τίποτα να τους τη χαλάσεις. Ζουν την παιδική αθωότητα, πιστεύουν σε εκείνη την ύπαρξη και θα ήταν τραυματικό να ειπωθεί η αλήθεια. Πως είναι απλώς ένα φανταστικό πρόσωπο, αλλά που κάποτε υπήρξε σύμφωνα με τη θρησκεία.

Τα Χριστούγεννα για τα παιδιά σημαίνουν κυρίως ένα πράγμα: τον ερχομό του Αϊ Βασίλη. Εκείνου του γλυκού ηλικιωμένου κυρίου, με την κόκκινη στολή, την πλούσια γενειάδα και το σάκο φορτωμένο με δώρα. Ένα όνειρο, αθώο, λαμπερό και πολύ όμορφο. Δεν μπορείς να ξεστομίσεις τη πραγματικότητα στο παιδί που με τόση λαχτάρα τον προσδοκά για να ζήσει τη μαγεία των Χριστουγέννων. Κάνει όνειρα, σκέπτεται να ετοιμάσει το γάλα και τα μπισκότα κι ένα ολόκληρο βράδυ ίσως να μην κοιμηθεί καθόλου, απ’ τη λαχτάρα του. Θέλει παραμείνει δίπλα στο δέντρο για να τον συναντήσει.

Πώς θα τολμήσεις να του πεις ότι όλο αυτό είναι ένα κατασκεύασμα; Πως η αλήθεια είναι ότι εσύ ως γονιός έχεις φροντίσει για εκείνο το δώρο. Δε θα σε πιστέψει και θα συμβεί το αντίθετο, θα θεωρήσει πως του λες ψέματα. Θα σου θυμώσει, ίσως, που ως ενήλικας έχεις αφοσιωθεί στη ρουτίνα της καθημερινότητάς σου και δεν πιστεύεις στις ονειρικές στιγμές των Χριστουγέννων. Το μόνο που θα πετύχεις θα ‘ναι ένα θλιμμένο προσωπάκι που δε θα θέλει να σου μιλήσει. Σίγουρα, τα μούτρα δε θα κρατήσουν πάνω από κάποιες ώρες, αλλά η ψυχούλα του θα πονάει για καιρό. Δε θα φανεί άμεσα αλλά στη δυσαρέσκεια των μετέπειτα πράξεών του.

Θα μισήσει ίσως τις μέρες εκείνες και θα τρέξει να το μοιραστεί με άλλα παιδιά της ηλικίας του, να τους χαλάσει το όνειρο όπως χάλασε και το δικό του. Κάπως έτσι μαθαίνεται, γιατί τα παιδιά είναι γεμάτα απορίες και μες στην ειλικρίνειά τους γίνονται πολλές φορές σκληρά. Ως γονιός, αυτό είναι κάτι που σε προβληματίζει, δε θες να χαλάσεις εκείνη τη γεμάτη χρυσόσκονες εικόνα που έχει στο μικρό του μυαλουδάκι. Θες να το προστατεύεις, να κρατήσεις την πίστη στο όνειρο και τη μαγεία ζωντανές μέσα του για όσο περισσότερο μπορείς, αλλά –όπως και σε εκείνο το διαχρονικό παραμύθι– υπάρχει πάντα ο κακός ο λύκος. Εδώ, ο κακός ο λύκος θα ‘ναι το περιβάλλον που μεγαλώνει το παιδί. Κάπου, κάποιος θα του μιλήσει με στόμφο, τάχα για καλό, γιατί «πρέπει να λέμε την αλήθεια» και θα γίνει το κακό.

Ακόμα κι εκεί, πρέπει να ‘σαι έτοιμος να το αντιμετωπίσεις. Θα πρέπει να το διαχειριστείς με ανώδυνο τρόπο για να του περάσεις το μήνυμα ότι ο Άγιος Βασίλης υπάρχει, απλά δεν έχει το σάκο με τα δώρα ή πως οι γονείς είναι οι μυστικοί βοηθοί του. Τα Χριστούγεννα είναι η ωραιότερη εποχή τους έτους, γιατί όλοι γίνονται ξανά παιδιά, εκφράζουν με αθωότητα τα συναισθήματά τους κι η αγάπη δε λείπει απ’ τις ζωές μας. Είναι οι στιγμές που μοιραζόμαστε με την οικογένειά μας αλλά και με όλα τα άλλα αγαπημένα μας πρόσωπα, ανταλλάσσοντας δώρα κι ευχές. Στιγμές μοναδικές, που όντως κουβαλούν κάτι από μαγεία.

Δεν υπάρχει λόγος να βάλεις ένα παιδί από νωρίς να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Ούτως ή άλλως, κάποτε θα τη μάθει την αλήθεια, θα συμβεί μια μέρα και τότε απλώς θα χρειαστεί να αντιμετωπιστεί με σύνεση, για να μη γίνει θυμός κι αυτός με τη σειρά του τραύμα.

Άλλωστε, κι εμείς που ξέρουμε την αλήθεια δεν παύουμε να απολαμβάνουμε την ιδέα και κρυφά μέσα μας να ελπίζουμε σ’ ένα θαύμα. Τίποτα δεν άλλαξε, όσο κι αν μεγαλώσαμε, μια ψευδαίσθηση, ένα παραμύθι που το ζούμε και το περιμένουμε διακαώς κάθε χρόνο, με την ίδια παιδική λαχτάρα.