Όσοι είχαμε την τύχη να περάσουμε από αυτό το πράγμα που λέγεται σχολείο ή πανεπιστήμιο συλλέξαμε πολλά μαθήματα που δεν είχαν να κάνουν με τα μαθήματα που μας δίδασκαν οι δάσκαλοι και καθηγητές. Όσο κι αν θέλουμε να λέμε ότι «τα μαθητικά τα χρόνια δεν τ’ αλλάζουμε με τίποτα», λόγω ίσως της ανεμελιάς και της αθωότητας που αναγκαστικά συνοδεύει εκείνη την περίοδο της ζωής μας, εγώ θα άλλαζα πολλά. Κυρίως τον πανικό που κυριεύει όλους μας μόλις δούμε το γραπτό μπροστά μας.
Μετά από χρόνια ήρθα σ’ επαφή ξανά με έναν τέτοιο τρόπο εξέτασης και σε κάποια δευτερόλεπτα είδα την ακαδημαϊκή μου καριέρα να περνάει μπροστά από τα μάτια μου. Μούδιασμα και ταχυπαλμία συνοδευμένα από έντονες τάσεις φυγής κι εσωτερικό μοιρολόι για το τομάρι μου. Αντίδραση ριζωμένη από χρόνια στο υποσυνείδητό μου. Το εκπαιδευτικό σύστημα απευθύνεται σ’ ένα στερεότυπο μαθητή, στις ικανότητες του οποίου συμπεριλαμβάνεται και η ικανότητα να τον στήνουν εμμέσως πλην σαφώς στον τοίχο και να μπορεί να διατηρήσει την ψυχραιμία του για ν’ απαντά σωστά. Οι υπόλοιποι που δεν έχουμε αυτό το ταλέντο, συχνά μιλούμε για άγχος αξιολόγησης (test anxiety).
Το άγχος αξιολόγησης είναι κάτι παραπάνω από απλό άγχος πριν μια εξέταση. Οι σκέψεις τις οποίες παράγει ο εγκέφαλός μας στην περίπτωση αυτή είναι πολύ ανησυχητικές και προκαλούν σοβαρό φόβο με αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η απόδοσή μας. Η πίεση του χρόνου, το γεγονός ότι είμαστε σε μια αίθουσα με πόσα άλλα άτομα, προηγούμενες εμπειρίες με τεστ και πιθανή υπό-κατανόηση του θέματος είναι κάποια από τα πράγματα που δίνουν την αφετηρία σ’ όλη αυτή την παρωδία που λέγεται διαγώνισμα. Κοινώς, όταν λέγαμε στη μάνα μας ότι πήγαμε εκεί και τα ξεχάσαμε κι αυτό δεν είναι επειδή δε διαβάσαμε, είχαμε δίκιο. Συνήθως.
Κι αυτός είναι κι ο λόγος που πολλοί από εμάς δεν είδαμε ποτέ έναν ειδικό για να λυθεί το πρόβλημα. Το άγχος αξιολόγησης περνάει εύκολα κάτω από το ραντάρ, αφού πολύ εύκολα μπορούμε να πεισθούμε ότι είναι κάτι πολύ φυσιολογικό και δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, λίγο στρες είναι μωρέ. Κι όμως, εκτός από έρευνες που αποδεικνύουν πόση επίδραση μπορεί να έχει αυτή η κατάσταση στην απόδοση, ένας μαθητής/φοιτητής μπορεί να επηρεαστεί ψυχολογικά κι εκτός σχολείου ή πανεπιστημίου όσον αφορά το προσωπικό επίπεδο.
Δύο πράγματα στη ζωή δεν κάνουν διακρίσεις, ο πόνος και το άγχος. Όλοι μπορούμε ν’ αναπτύξουμε άγχος αξιολόγησης είτε είμαστε άριστοι μαθητές είτε όχι και σε οποιαδήποτε φάση της ζωής μας. Το βάρος του να μην απογοητεύσουμε τους δικούς μας και τον εαυτό μας αλλά και η έγνοια ν’ αποδείξουμε ότι είμαστε έξυπνοι κι ότι αξίζουμε κι εμείς δεν είναι κάτι αποκλειστικό σε μια ομάδα μαθητή- όλοι μπορούμε να έχουμε τέτοιες σκέψεις και να βασανιζόμαστε από αυτές. Λόγω της ποικιλομορφίας που χαρακτηρίζει αυτό τον τύπο άγχους αλλά και του κοινωνικού στίγματος, θα πρέπει να είμαστε ενήμεροι για κάποια σημαντικά σημάδια τα οποία μπορούν να μας δώσουν το έναυσμα να το κοιτάξουμε λίγο.
Το «άδειασμα» του εγκεφάλου μόλις φανεί το γραπτό, έντονη ανησυχία πως ό, τι διαβάσουμε θα το ξεχάσουμε την ώρα που διαβάζουμε, δυσκολία στη συγκέντρωση, ναυτία, ταχυπαλμίες και πονοκέφαλοι πριν ένα διαγώνισμα αλλά και τεράστια διαφορά απόδοσης στην τάξη και στο διαγώνισμα είναι μερικά πράγματα που πρέπει να μας χτυπήσουν καμπανάκι.
Ίσως να ακούγεται λίγο τρομακτικό επειδή είναι κιόλας, για κλάσματα δευτερολέπτου βέβαια. Όσο άσχημα κι αν κτυπούν στ’ αυτιά μας αυτές οι πληροφορίες δεν πρέπει να τρομάζουμε. Το γεγονός ότι με τον καιρό βλέπουμε πράγματα να ανακαλύπτονται, να μπαίνουν πιο πολύ στην καθημερινότητά μας και να παίρνουν μορφή κι όνομα μπροστά στα μάτια μας, είναι η απόδειξη που χρειαζόταν ο μικρός μας εαυτός στο ότι δεν είμαστε μόνοι. Τώρα που η επιστήμη είναι με το μέρος μας, έχουμε τα εφόδια να αντιμετωπίσουμε διάφορα εμπόδια που θα βρεθούν στην ακαδημαϊκή πορεία μας. Με τον καιρό δικαιωνόμαστε για διαγωνίσματα, απρόοπτα, το αίσθημα ότι βρισκόμαστε στον λάθος χώρο για εκμάθηση αλλά κι η πίεση κι ο πανικός που αντιμετωπίζαμε κι ίσως να μην μπορούσαμε να εξηγήσουμε.
Οι περισσότεροι από εμάς το περάσαμε όπως-όπως, με μηχανισμούς που ανακαλύψαμε μόνοι μας, πλέον όμως μπορούμε να πάρουμε κι ίδιοι βοήθεια αλλά και να αναγνωρίσουμε τα σημάδια και να βοηθήσουμε κι εμείς, όπως μπορούμε, τα καινούργια βλαστάρια να μη βουτήξουν στο άγχος από την ηλικία των 5 χρόνων.
Θέλουμε και τη δική σου ιστορία!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Σμαράγδα Σαββίδου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
