Επίπεδο να κρατήσεις εσύ!

Κάθε φορά που βρισκόμαστε σε μια αντιπαράθεση ή διαφωνία ιδιαίτερα τεταμένη, ίσως και τσακωμό θα μπορούσε κάποιος να πει, στις πολλές συμβουλές που θ’ ακούσουμε είναι και μια που χτυπά όλα τα λάθος κουμπιά. «Μην πέσεις στο επίπεδό τους», λένε. Μα, τι εννοείτε; Για ποιο επίπεδο μιλάτε κύριοι;

Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε, εάν είμαστε ήδη σε μια αντιπαράθεση στην οποία ακούγεται αυτή η συμβουλή, το μόνο πράγμα που δεν υπάρχει στην κατάσταση είναι το επίπεδο. Και τέλος πάντων, σε ποιο επίπεδο αναφέρεστε; Όποτε μας βολεύει χωρίζουμε τους ανθρώπους σε επίπεδα κι όποτε μας γυρίσει αποφασίζουμε ότι είμαστε όλοι ίσοι; Και με ποια κριτήρια δηλαδή πρέπει ν’ αξιολογώ τα επίπεδα;

Η ανάγκη να μιλήσουμε για επίπεδα έρχεται ξεκάθαρα από την ανάγκη να κάνουμε τους εαυτούς μας να νιώσουν ανώτεροι. Ενώ πολύ απλά, το κριτήριο για να σταματήσει οποιαδήποτε πόλωση ένα είναι. Ο σεβασμός. Οι κοινωνικές τάξεις, επίσης, δεν προσδιορίζουν και το επίπεδό μας ως άνθρωποι- δυστυχώς για μερικούς. Έτσι, μπορεί να συναντήσουμε ανθρώπους που ίσως να μπορούν να μας αγοράσουν και να μας πουλήσουν 10 φορές με τα λεφτά τους. Η ηθική κι ο σεβασμός, παρ’ όλα αυτά, είναι λέξεις τις οποίες δεν μπορούμε να έχουμε απλώς αποθηκευμένες στον τραπεζικό μας λογαριασμό.

Οπότε αλήθεια, υπάρχουν επίπεδα που διαφοροποιούνται; Το μόνο επίπεδο που υπάρχει είναι αυτό που αποφασίζουμε από κοινού τα δύο εμπλεκόμενα άτομα. Εάν δούμε ότι προφανώς το επίπεδο αυτό έχει χαθεί, οτιδήποτε αποφασίσουμε να κάνουμε είναι fair play- αρκεί να υπακούει σε βασικούς κανόνες αξιοπρέπειας. Συνήθως, θα μας πουν για επίπεδα όταν προσέξουν ότι η υπομονή μας τελειώνει. Γιατί; Ξαφνικά αγχωθήκαμε ότι θα μιλήσει το άτομο που είχε πολλά κρατούμενα και θα διαταραχθούν οι ισορροπίες; Κι όντως, το μόνο επιχείρημα που μπορούμε να δώσουμε είναι αυτό του επιπέδου; Τι να την κάνω την ανωτερότητα όταν βλέπω ότι ακόμα κι οι πιο απλές ανθρώπινες αξίες λείπουν από τον συνομιλητή μου; Σημαία;

Η απόλυτη διαφοροποίηση σε επίπεδα, πέραν του ίδιου του καπιταλισμού, είναι η θρησκεία. Εν μέρει δημιουργήθηκαν για να μπορεί μια ομάδα να κρατάει ένα «επίπεδο» με συγκεκριμένους ηθικούς κανόνες και να μην υπάρχουν ειδεχθή εγκλήματα υπό την ομπρέλα αυτή. Η ουσία βέβαια ήταν, αν υπάρξουν, να είναι καθοδηγούμενα. Το«επίπεδο» βέβαια, δε διατηρούνταν όταν μιλούσαμε για άλλες θρησκείες ή για την οποιαδήποτε ομάδα θεωρείτο «εχθρική». Μπήκαν οι βάσεις για μια ηθική στον προϊστορικό εγκέφαλο -με το ζόρι- και κάπως έτσι την κουβαλήσαμε κουτσά στραβά μέχρι σήμερα. Σήμερα όμως, λόγω και της διάθεσης της πληροφορίας, η θέση της θρησκείας στη ζωή μας περισσότερο αναλογεί σε ταγμένα στρατόπεδα παρά κανόνες τήρησης ενός ηθικού πλαισίου- που έτσι κι αλλιώς εξ αρχής έμπαζε. Μπορούμε να δούμε την υποκρισία -επιλέγουμε να μην το κάνουμε- που επικρατούσε ακόμα κι από τότε. Το επίπεδο κι οι κανόνες εφαρμόζονταν εκεί που βόλευε κι όπως βόλευε.

Κι εκτός θρησκείας, για να μιλήσουμε και για κάτι πιο απλό, εάν είναι ενοχλητικό για μερικούς, μπορούμε να μελετήσουμε κάθε αγέλη ζώων στη φύση. Για να υπάρχει μια αρμονία ανάμεσα στα ζώα, ακόμα και τα ίδια θέτουν κάποιους κανόνες τους οποίους όλα ακολουθούν για να υπάρχει αρμονία. Ένα επίπεδο, κοινό. Όταν κάποιο ζώο παρεκκλίνει, τα υπόλοιπα μέλη της αγέλης θα δουν πώς θα φέρουν την κατάσταση και πάλι σε ισορροπία. Το πραγματικά σκληρό, είναι ότι υπάρχει περίπτωση, αν δε συνετιστεί, να αποκλειστεί από την αγέλη. Εμείς που υποτίθεται εξελιχθήκαμε, έχουμε και τη συνείδηση για να μπορούμε να σεβόμαστε ο ένας τον άλλο, αλλά και να συμπεριλαμβάνουμε ο ένας τον άλλο, γιατί συνεχίζουμε και θέλουμε διαφορετικά επίπεδα;

Μπορούμε να λύσουμε ό,τι πήγε λάθος μαζί κι αυτό πρέπει να γίνεται. Και το υποτιθέμενο «επίπεδο», είναι ένα, κοινό, και χάνεται κάθε φορά που χάνεται η αξιοπρέπεια. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι ν’ αντέξουμε καμία ασέβεια κι αγενή συμπεριφορά απέναντί μας για να διατηρήσουμε κανένα επίπεδο- και καλά διαφορετικό από του άλλου. Ποιος τα χέζει τα επίπεδα! Παλεύουμε για ισότητα η οποία συνοδεύεται από σεβασμό απέναντι σε όλους, κάνοντας πράξεις υποκριτικές! Γιορτάζουμε ημέρες κατά του ρατσισμού κι υπέρ του σεβασμού στον άνθρωπο αλλά συνεχίζουμε να τους χωρίζουμε όπου σταθούμε κι όπου βρεθούμε. Πού είναι ο σεβασμός και πόσα τα επίπεδα εδώ;

Αφήστε το επίπεδο να το βλέπει και να το παραβλέπει ο καθένας μόνος του. Όταν φτάσουμε στο σημείο ως κοινωνία να έχουμε ένα κοινό επίπεδο με βάση τον σεβασμό που δε λέμε να κατανοήσουμε πως είναι επίσης κοινός και μόνο έτσι θα έπρεπε να είναι, τότε να ξαναμιλήσουμε για το θεματάκι.