Στις σύγχρονες σχέσεις, ένα παλιό φαινόμενο που τώρα πια έχει όνομα, αφήνει πολλές καρδιές να πονάνε, με ανεκπλήρωτη την ανάγκη τους για σαφήνεια και σιγουριά. Με την ονομασία “breadcrumbing”, δηλαδή ψίχουλα, αυτή η τάση περιγράφει την αποστολή σποραδικών, μη δεσμευτικών μηνυμάτων που αρκούν «τόσο όσο» για να σε κρατήσουν σε αναμονή, χωρίς την πρόθεση μιας πραγματικής σύνδεσης. Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε την ψυχολογία πίσω από το breadcrumbing.
Tοπ 8 παραδείγματα breadcrumbing:
1. Μηνύματα αργά τη νύχτα, π.χ. «σε σκεφτόμουν» που ακολουθούνται από το να μη στέλνει για μέρες.
2. Like στις φωτογραφίες ή στα ποστ αλλά χωρίς καμία ουσιαστική συζήτηση.
3. Περιστασιακά μηνύματα «γεια, πώς πας;» που μόλις απαντήσεις, σταματούν.
4. Αόριστες προσκλήσεις όπως «πρέπει να βγούμε κάποια στιγμή» χωρίς ποτέ να προτείνει συγκεκριμένη ημερομηνία ή ώρα.
5. Hot & cold, θέρμη τη μια μέρα, και μετά ψύχρα κι απομάκρυνση την επόμενη.
6. Και-καλά-σχέδια για μελλοντικές δραστηριότητες που δε σκοπεύουν ποτέ να πραγματοποιηθούν.
7. Μηνύματα minimum προσπάθειας, emojis, memes ή gifs αντί για πραγματική συζήτηση.
8. Καθυστερημένες απαντήσεις, π.χ. κάνει μέρες να απαντήσει σε μηνύματα, συχνά με μια αόριστη δικαιολογία, και μετά συνεχίζει τη συζήτηση σαν να μη διακόπηκε ποτέ.
Το «γιατί» πίσω από τα ψίχουλα
Πίσω από το breadcrumbing βρίσκονται πολυδιάστατα υποσυνείδητα κίνητρα, καθένα από τα οποία μπορεί να είναι τόσο διαφορετικό όσο και τα άτομα που καταφεύγουν σε αυτή τη συμπεριφορά. Φυσικά, αυτές οι αιτίες βρίσκονται στο υποσυνείδητο, δηλαδή ο θύτης δε θα αντιληφθεί τι κάνει, ούτε γιατί το κάνει.
Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι ο φόβος της δέσμευσης βρίσκεται στην κορυφή της λίστας, με τους breadcrumbers να επιδιώκουν συχνά να κρατούν τις επιλογές τους ανοιχτές, αποφεύγοντας τις ευθύνες που συνεπάγεται μια σταθερή σχέση. Ας ξεκαθαρίσουμε εδώ μια και καλή ότι συμφωνούμε πως η λέξη δέσμευση στις σχέσεις δε σημαίνει φυλακή, αλλά αφοσίωση. Αυτός ο φόβος για τη δέσμευση μπορεί να πηγάζει από διάφορες πηγές, όπως τραύματα από προηγούμενες σχέσεις, η επιθυμία για προσωπική ελευθερία ή η συντριπτική αντίληψη ότι η δέσμευση μπορεί να σημαίνει ότι χάνουν «κάτι καλύτερο» που μπορεί να προκύψει.
Αυτό το παιχνίδι της συναισθηματικού κυνηγητού της γάτας με το ποντίκι, επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο στη σημερινή εποχή, όπου τα social και τα apps τύπου tinder προσφέρουν έναν all-you-can-eat μπουφέ από πιθανές γνωριμίες, με ένα απλό tap στο κινητό ή ένα κλικ. Δηλαδή, εάν πιστεύει ότι θα του/της τύχει μια καλύτερη επιλογή στα κοντά, η δέσμευση ακούγεται τρομακτική, ενώ η απόσταση κάτι εύκολο.
Γι’ άλλους, το δέλεαρ της προσοχής και της επιβεβαίωσης αποδεικνύεται ακαταμάχητο, οδηγώντας τους να αναζητούν επιφανειακές επικοινωνίες και σχέσεις, χωρίς την πρόθεση να τις εμβαθύνουν. Αυτός ο κύκλος αναζήτησης για επιβεβαίωση μπορεί να γίνει εθιστικός, με τους breadcrumbers συχνά να μη σκοπεύουν να οικοδομήσουν μια ουσιαστική σχέση, αλλά μάλλον να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για προσοχή.
Η δυναμική της εξουσίας παίζει επίσης ρόλο. Ελέγχοντας τη ροή της επικοινωνίας, ο breadcrumber κρατάει τα ηνία της σχέσης, υπαγορεύοντας πότε και πώς θα συμβαίνουν οι αλληλεπιδράσεις. Αισθάνεται ότι βρίσκονται σε μια θέση ελέγχου, αφήνοντας το άλλο άτομο να μαντεύει τις προθέσεις του και, παραδόξως, να επενδύει περισσότερο!
Κι όλα αυτά, είπαμε, γίνονται υποσυνείδητα: πολύ σπάνια ο breadcrumber θα δει τη συμπεριφορά του κι ακόμα πιο σπάνια θα σκεφτεί τα κίνητρα που αναφέραμε τώρα. Η ευκολία της αποστολής ενός μηνύματος ή ενός Like, σε συνδυασμό με την αποπροσωποποιημένη φύση της ψηφιακής επικοινωνίας γενικά, καθιστά πάρα πολύ εύκολο να παραπλανηθεί κάποιος, χωρίς ο θύτης να αντιμετωπίσει τις άμεσες συνέπειες των πράξεών του, δηλαδή να μην μπορούμε καν να τον καταστήσουμε υπεύθυνο για δόλο.
Οι επιπτώσεις από το breadcrumbing είναι πραγματικές και περιλαμβάνουν σύγχυση, απογοήτευση και μειωμένη αυτοεκτίμηση. Εκείνοι που το δέχονται συχνά παλεύουν με την αποκρυπτογράφηση των διπλών μηνυμάτων, ταλαντεύονται μεταξύ ελπίδας κι απογοήτευσης, και αμφισβητούν την ίδια τους την αξία ως σύντροφοι κι ως άνθρωποι.
Τοπ 3 σημάδια breadcrumbing
Ας μάθουμε να αναγνωρίζουμε το “breadcrumbing” ως πρώτο βήμα προς την ανάκτηση της συναισθηματικής μας αυτονομίας. Όπως είδαμε πιο πάνω στα παραδείγματα, προσέξτε:
1. Την ασυνεπή επικοινωνία: π.χ. πολλά μηνύματα μια μέρα, σιωπή για καμιά βδομάδα, ή πχ εξαφανίζεται για μέρες, ξεκινά επικοινωνία με κάποιο reaction, και μετά εξαφανίζεται πάλι.
2. Τα αόριστα σχέδια που δεν κανονίζονται ποτέ: π.χ. κάθε φορά που λέτε να βρεθείτε, δε δεσμεύεται λέγοντας «να δούμε πώς θα βγει το πρόγραμμα» ή «θα δω και θα σου πω», και μετά δεν το ξανα-αναφέρει.
3. Τα περίεργα μηνύματα που σας κρατούν το ενδιαφέρον χωρίς να προσφέρουν πραγματική ουσία: π.χ. Μηνύματα φλερτ αργά τη νύχτα όπως «σε σκεφτόμουν», και «τι κάνεις εσύ, χάθηκες», αλλά και μηνύματα που δείχνουν βαθύτερο ενδιαφέρον όπως «πώς είσαι εσύ γενικά;» αλλά μόλις η συζήτηση γίνει πιο βαθιά ή δύσκολη ή αληθινή, να την οδηγεί πάλι στον εαυτό του ή σε άκυρα θέματα.
Τι να κάνετε αν πάνε να σας ταΐσουν ψίχουλα:
-Θέστε όρια με τον εαυτό σας: Να γνωρίζετε την αξία σας και να είστε ξεκάθαροι μέσα σας σχετικά με το τι περιμένετε από τις συνομιλίες σας. Αν κάποιος δεν ανταποκρίνεται στην επικοινωνία σας όπως θα θέλατε, δεν πειράζει να απομακρυνθείτε για να προστατέψετε τ@ν εαυτό σας.
-Αν υποψιάζεστε ότι σας ταΐζουν ψίχουλα, ζητήστε σαφήνεια. Μια άμεση συζήτηση μπορεί να αποκαλύψει τις προθέσεις του άλλου ατόμου. Αν πει να βρεθούμε κάποια στιγμή, γίνετε συγκεκριμέν@ς παίζοντάς το τρελίτσα: «Α ωραία! Πότε δηλαδή; Γιατί πρέπει να οργανώσω πολλές δουλειές.»
-Διατηρήστε την αυτοεκτίμησή σας: Να θυμάστε ότι η απροθυμία κάποιου να δεσμευτεί με σας, είναι αντανάκλαση του ίδιου του εαυτού, όχι αδυναμία δική σας.
-Επενδύστε χρόνο και συναισθήματα σε δραστηριότητες και σχέσεις που αξίζουν, και που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση και την ευτυχία σας.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου