Η λάμψη του καθενός βρίσκεται μέσα του. Στο ποιος είναι, στο τι πιστεύει, στο πώς φέρεται. Όταν γνωρίζεις έναν καινούριο άνθρωπο, είναι αδύνατον να καταλάβεις το ποιόν του. Είναι εύκολο, όμως, να καταλάβεις την αύρα του, την ενέργεια που εκπέμπει.
Μία απ’ τις πιο παρεξηγημένες εκφράσεις είναι το «ποτέ να μην κρίνεις ένα βιβλίο απ’ το εξώφυλλο», αφού είναι αδύνατον να μη σχηματίσεις μία πρώτη άποψη από αυτό που βλέπεις, όταν έρχεσαι για πρώτη φορά σε επαφή με κάτι -ή κάποιον. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει πάντα να θυμάσαι ότι το «έξω» έχει πολύ μεγάλη διαφορά απ’ το «μέσα». Το «είναι» έχει πολύ μεγάλη απόσταση απ’ το «φαίνεσθαι».
Εν έτει 2019, βρίσκουμε όλοι τους εαυτούς μας δέσμιους της εμφάνισής μας. Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να ‘χουν πάρει τεράστιες διαστάσεις και να παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην καθημερινότητα των περισσότερων, είναι αδύνατον να μη δίνουμε έστω και την ελάχιστη σημασία στο πώς ντυνόμαστε, στο πώς είναι το σώμα μας, στο πώς παρουσιαζόμαστε στην κοινωνία στην οποία ζούμε κι υπάρχουμε. Κι ενώ ο κόσμος προχωράει προοδευτικά, το αξιοπερίεργο είναι το πώς υπάρχουν τόσοι άνθρωποι που βρίσκονται παγιδευμένοι στον κόσμο των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων.
Είναι αλήθεια αστείο το γεγονός ότι σε μία εποχή που η καμπάνια της υπεράσπισης της διαφορετικότητας αποτελεί το κέντρο της προσοχής των ανθρώπων, οι υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί, το bullying, το fat shaming και γενικότερα ό,τι βρίσκεται στο φάσμα της επίκρισης, συνεχίζει να αποτελεί πρόβλημα. Όροι όπως «χοντρός», «κοντός», «άσχημος» φαντάζουν τρομακτικοί, και πολλές φορές ακόμα κι άξιοι αποφυγής. Οι άνθρωποι θα σε χαρακτηρίσουν «εύσωμο» ή «τσουπωτό», ή θα θελήσουν να δημιουργήσουν υποκοριστικά του προβλήματος που νομίζουν ότι έχεις, όπως «κοντούλης», «ασχημούλης», και πάει λέγοντας. Με λίγα λόγια, φροντίζουν να καμουφλάρουν την επίκρισή τους, σε μία προσπάθεια να την κάνουν να περάσει απαρατήρητη, να σε πείσουν ότι δεν πρόκειται για κάτι που ενοχλεί την οπισθοδρομική αισθητική τους.
Μάλιστα, στη σύγχρονη καθημερινότητα, δε χρειάζεται καν να ‘ρθεις σε επαφή με κάποιον άλλο άνθρωπο για να δεχτείς τέτοιου είδους κριτική. Φτάνει μόνο να συνδεθείς στο ίντερνετ, για να βρεθείς μπροστά σε δεκάδες ποστ που εξυμνούν το πώς θα έπρεπε να βγουν όλοι στις παραλίες, με το γνωστό και πολυπόθητο “summer body”, λες κι αν βγουν με κάποια παραπάνω κιλά θα πρέπει να ντρέπονται. Και μέσα στον χιουμοριστικό τόνο που περιβάλλει συνήθως τέτοιου είδους ποστ, μπορεί να βρει κανείς την αλήθεια των ημερών, ειδικά αν σκρολάρει λίγο παρακάτω και πέσει πάνω σε φωτογραφίες του τύπου «πώς θα ‘πρεπε να είσαι για να ‘σαι όμορφος, αλλά δεν είσαι».
Θέμα πρωτίστης σημασίας αποτελεί το να κατανοήσουμε –και να πιστέψουμε αληθινά– ότι το πρόβλημα δεν έγκειται στους χαρακτηρισμούς. Δεν παίζει ρόλο το πώς θα χαρακτηρίσεις τον άλλο για να μην τον πληγώσεις, τον ενοχλήσεις ή τον προσβάλεις. Δεν είναι αποδεχτό το να προσποιηθείς ότι είσαι ανώτερος σε μία κατάσταση, χρησιμοποιώντας λεξιλόγιο που δεν αποτελεί προϊόν «ταμπού», όπως οι λέξεις που προαναφέρθηκαν. Το να πεις το ίδιο πράγμα διαφορετικά, ενώ η ουσία της σκέψης και των πεποιθήσεών σου παραμένει η ίδια, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Το κρυφτούλι αυτού του είδους ποτέ δεν ήταν και ποτέ δε θα ‘ναι αποδεχτό.
Το αγκάθι, βλέπεις, της όλης κατάστασης, βρίσκεται στην κοσμοθεωρία σου αυτή καθεαυτή. Όταν καταλάβεις ότι ο κάθε άνθρωπος που υπάρχει γύρω σου είναι πολλά περισσότερα απ’ τα κιλά, το ύψος ή τα χαρακτηριστικά του προσώπου και του σώματός του, θα μπορέσεις να απελευθερωθείς από όλα αυτά που σε κρατάνε στάσιμο σε έναν φαύλο κύκλο -αυτόν του αρνητισμού και της κριτικής, τη μη (ουσιαστικής) αποδοχής. Όταν έρχεσαι στην οποιαδήποτε επαφή με έναν άλλο άνθρωπο, πρέπει να μάθεις να θυμάσαι ότι απέναντί σου έχεις μία άλλη ψυχή, κλεισμένη μέσα σε ένα σώμα το οποίο φθείρεται, αλλάζει και μεταβάλλεται πανεύκολα, αστραπιαία και συχνά.
Το να πέσεις σε αυτό το τριπάκι, ξέρεις, είναι πολύ εύκολο. Είναι αλήθεια ότι το να νιώθεις άβολα όταν έρχεσαι σε επαφή με κάτι ξένο, κάτι διαφορετικό, είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης σου. Ο πολιτισμένος άνθρωπος, όμως, για να μπορεί να ονομάζεται πολιτισμένος, να ξεχωρίζει, δηλαδή, από τον πρωτόγονο κι αρχαίο εαυτό του, οφείλει να ξεπεράσει τα ζωώδη ένστικτά του, τα στοιχεία εκείνα της φύσης του που τον αποτρέπουν απ’ το να εξελιχθεί, απ’ το να προοδεύσει.
Την ίδια στιγμή, ο δέκτης των εκάστοτε προσβολών, πρέπει να ‘χει στο μυαλό του ότι δε χαρακτηρίζεται εξολοκλήρου από αυτά που τυχαίνει να του προσάψουν οι γύρω του. Το να έχεις παραπάνω κιλά από αυτά που προβλέπονται ως ιδανικά για το ύψος σου, το να μην έχεις την αναλογικά τέλεια συμμετρία στο πρόσωπο και το σώμα σου, το να μην ακολουθείς κατά γράμμα τα διεθνή πρότυπα ομορφιάς, απλά και μόνο επειδή είσαι μοναδικός, διαφορετικός και ξεχωριστός, δε σχετίζονται σε κανένα βαθμό με το ποιος είσαι ως άνθρωπος.
Ο κάθε άνθρωπος κρύβει μια διαφορετική δυναμική, έναν σπάνιο θησαυρό. Την ίδια στιγμή που πρέπει όλοι μας να μάθουμε να αναζητάμε αυτόν τον θησαυρό στους ανθρώπους που γνωρίζουμε, πρέπει να μάθουμε και να αναδεικνύουμε τον δικό μας, έτσι ώστε να μπορούν να τον δουν οι γύρω μας.
Η λάμψη του καθενός βρίσκεται μέσα του. Στο ποιος είναι, στο τι πιστεύει, στο πώς φέρεται. Ας επικεντρωθούμε στα στοιχεία αυτά, λοιπόν, κι ας αφήσουμε τις μικρότητες και τις ψευτοανωτερότητες στην άκρη.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη