Αν είχες την τύχη να γνωρίσεις έναν τέτοιο άνθρωπο στη ζωή σου, το πρόσωπό του θα ήρθε αμέσως στο μυαλό σου μόλις διάβασες τον τίτλο αυτού του άρθρου. Είναι εκείνος ο φίλος που δε σταματάει να αφηγείται τις εμπειρίες του, οι οποίες μοιάζουν βγαλμένες από κανονική βραζιλιάνικη σαπουνόπερα. Με άλλα λόγια, μοιάζουν πολύ καλές για να είναι αληθινές.
Μιλάμε για το τυπάκι που σε κάθε θέμα που θα πέσει στο τραπέζι έχει να κάνει μια βιωματική προσθήκη, αναπολώντας μια απ’ τις χιλιάδες ιστορίες που έχει ζήσει, ανεξάρτητα απ’ την ηλικία του. Θα μπορούσαμε με άνεση να υποθέσουμε πως το άτομο αυτό έχει στο συρτάρι του κομοδίνου του μια χρονομηχανή, σαν εκείνη της Ερμιόνης απ’ το Harry Potter, μιας κι αυτός θα ήταν ο μόνος λογικός τρόπος να εξηγήσουμε το πώς έχει ζήσει τόσα πολλά.
Πολλοί θα τον χαρακτηρίσουν φαφλατά, φαντασμένο, ακόμα και ψεύτη και μυθομανή. Ίσως και να ισχύει ως ένα βαθμό, μιας και οι άνθρωποι που είναι γνωστοί ως «παθολογικοί ψεύτες» τείνουν να σκαρφίζονται ένα σωρό φανταστικές περιπέτειες -με περίσσια ευκολία και άνεση, μάλιστα-, προκειμένου να νιώσουν αποδεχτοί και να στρέψουν την προσοχή πάνω τους.
Παρ’ ολ’ αυτά, σήμερα δε μιλάμε για κάτι κλινικό. Μιλάμε για κάτι ανθρώπινο. Κι ενώ ίσως να περίμενες πως οι επιδειξίες, που ποτέ δε χάνουν την ευκαιρία να διαφημίσουν την πολύπλοκη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ζωή τους στους κύκλους τους, σου έρχομαι με ένα plottwist: αυτοί είναι οι πιο διασκεδαστικοί άνθρωποι που θα γνωρίσεις ποτέ.
Ας υποθέσουμε για ένα λεπτό πως ό,τι σου λένε ισχύει. Γιατί να μην ισχύει, άλλωστε; Γιατί να υποθέσουμε αυτόματα πως λένε ψέματα; Τι είναι αυτό που καθιστά αδύνατον το να είχαν επισκεφτεί δέκα χώρες του κόσμου μέχρι τα δέκα τους, να είχαν τραγουδήσει στο Μέγαρο Μουσικής στα δώδεκά τους, να είχαν γίνει φίλοι με ένα δελφίνι στη Χαβάη στα πέντε τους ή να βοήθησαν στην εξιχνίαση της υπόθεσης Zodiac στα τρία τους; Ναι, οκ, καταλαβαίνω πως θα μπορούσες να αμφισβητήσεις κάποια από αυτά, αλλά δε νομίζεις πως αν ήμασταν λιγότερο καχύποπτοι, θα περνούσαμε πολύ καλύτερα;
Σίγουρα κανείς δε συμπαθεί ένα ψώνιο. Αλλά, αν κάποιος αξίζει να είναι ψώνιο, γιατί να μην είναι; Δικαίωμά του! Και τι είναι αυτό που τον κάνει να το «αξίζει»; Το να λέει αλήθεια! Δε θα ήταν εξαιρετικά βαρετό, άλλωστε, αν όλοι μας κρατούσαμε όλες τις εμπειρίες μας για τους εαυτούς μας; Αν ό,τι μαθαίναμε και ό,τι ζούσαμε το παίρναμε μαζί μας στον άλλο κόσμο, έτσι για να το παίξουμε μετριόφρονες; Ίσως, ακόμα, ο κόσμος μας να μην έφτανε ποτέ στο σημείο που είναι σήμερα -τεχνολογικά, πολιτιστικά, επιστημονικά-, γιατί όλοι θα ξεκινούσαμε απ’ το μηδέν, ακόμα κι αν κάποιος άλλος είχε φτάσει στο 10.
Επίτρεψέ μου να σε ρωτήσω και κάτι άλλο. Αν εσύ έκανες κάτι για το οποίο αισθανόσουν περήφανος ή κάτι το οποίο θεωρείς εξαιρετικά ενδιαφέρον, δε θα ένιωθες την ανάγκη να το μοιραστείς με τους ανθρώπους γύρω σου; Άρα, γιατί να μην το κάνει αυτό και κάποιος άλλος; Γιατί να τον κατηγορήσεις για μυθοπλασία πριν καν σιγουρευτείς αν η ιστορία του στέκει ή όχι;
Αν το καλοσκεφτείς, ακόμα και ψέματα να ήταν όλα αυτά που συνεισφέρουν αυτά τα άτομα στις συζητήσεις τους, πάντοτε υπάρχει κάτι που μπορείς να μάθεις από αυτά. Πάντα υπάρχει μια αστεία ατάκα, ένα εντυπωσιακό περιστατικό, μια πληροφορία που δε γνώριζες για κάποιο θέμα. Επιπροσθέτως, αν πούμε ότι αδιαφορείς για την εγκυρότητα των όσων ακούς και τα παίρνεις όλα για αληθινά, μόνο καλό κάνεις. Αν είναι αλήθεια, εκτιμάς τις περιπέτειες και τις εμπειρίες ενός ατόμου που επέλεξε να μοιραστεί ένα κομμάτι του εαυτού του μαζί σου και του επιτρέπεις να το κάνει αυτό χωρίς να δεχτεί καμία αχρείαστη επίθεση για τα λεγόμενά του. Αν, πάλι, ψεύδεται, τότε απλώς του δίνεις την προσοχή που τόσο ήθελε και του φτιάχνεις τη μέρα, χωρίς να επηρεάζεσαι καθόλου. Βλέπεις ότι μιλάμε για περίπτωση win-win, σωστά;
Στο τέλος της ημέρας, υπάρχουν πολύ σημαντικότερα προβλήματα στον κόσμο μας απ’ το αν κάποιος μας αφηγείται κάτι φανταστικό ή όχι. Υπάρχουν και πολύ σοβαρότερα ψέματα που ακούμε καθημερινά από ιστορίες για την ύπαρξη μονόκερων ή γοργόνων. Το σημαντικό είναι να μπορούμε να ξεχωρίσουμε σε τι αξίζει να σπαταλήσουμε χρόνο και ενέργεια και σε τι όχι. Κι αν με ρωτάς, νομίζω πως το συγκεκριμένο θέμα είναι όσο άκακο πάει. Αρκεί να το δεις χαλαρά και να αφήσεις τη λογοκρισία σου για τον Τύπο!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου