Μάθε όσα χρειάζεσαι για να αντιμετωπίσεις τη διαταραχή άγχους

Το Anxiety Disorder (ελληνιστί «Διαταραχή Άγχους»), είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που μαστίζει τα πλήθη του 21^ου αιώνα, λειτουργώντας ανάλογα με την επιτάχυνση των ρυθμών της καθημερινής ζωής, των απρόοπτων προβλημάτων και του διαρκούς στρες των ανθρώπων του σήμερα. Πρόκειται για μια διαταραχή διαχειρίσιμη αλλά και ύπουλη, που πυροδοτείται από περιστατικά μικρής ή μεγάλης σημασίας και βασανίζει τους παθόντες σε σχεδόν καθημερινό επίπεδο, στερώντας τους κάποιες από τις ομορφότερες πτυχές της ζωής τους.

Σε έναν κόσμο όπου οι φήμες και οι ψευδείς πληροφορίες ταξιδεύουν πιο γρήγορα κι απ’ το φως, είναι σημαντικό για τους εαυτούς μας, αλλά και για τους γύρω μας, να δίνουμε λίγη παραπάνω σημασία σε θέματα που αφορούν την ψυχική υγεία έτσι ώστε να μην παρεξηγούμε και να μην υποθέτουμε, αλλά να γνωρίζουμε και να μαθαίνουμε. Για παράδειγμα, ενώ πολλοί μπορεί να φαντάζονται πως η συγκεκριμένη διαταραχή πηγάζει αποκλειστικά απ’ την πολυκοσμία ή από την υπερβολική πίεση, η επιστήμη έρχεται για να τους διαψεύσει δείχνοντάς μας πως το συγκεκριμένο δάσος έχει πολλά δέντρα μέσα του.

Κάτω απ’ την ομπρέλα της διαταραχής άγχους, λοιπόν, μπορεί κανείς να βρει τη διαταραχή πανικού (PanicDisorder), την αγοραφοβία, τις φοβίες εγκατάλειψης και πολλές ακόμα επιβλαβείς και σοβαρές διαταραχές που, πέρα από κάποια κοινά συμπτώματα, διαφέρουν τρομερά μεταξύ τους. Μιλώντας για τα συμπτώματα αυτά, λοιπόν, θα ήταν εύλογο να αναφέρουμε κάποια και για την πληροφόρησή μας αλλά και για την ενεργοποίηση της υποψίας μας πως ίσως κάτι να τρέχει και με εμάς.

Κάποια απ’ τα πιο διαδεδομένα και εύκολα ανιχνεύσιμα σημάδια του Anxiety Disorder είναι οι (συνεχείς) αϋπνίες, η δυσκολία στην αναπνοή, η ναυτία, η αδυναμία στη συγκέντρωση, η επανάληψη της σκέψης ενός προβλήματος χωρίς τη δυνατότητα αποφυγής, η αδυναμία κάποιου να ηρεμήσει, η ταχυκαρδία και αρκετά ακόμη. Κάποια από αυτά ίσως να σας παραπέμπουν και στις γνωστές «κρίσεις» που μπορεί κάποιος να παθαίνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα και οι οποίες μπορεί να απορρέουν από κάποια άσχημη σκέψη, από μια πιεστική ή κρίσιμη κατάσταση, από κάποιο φόβο ή κάποια τρομακτική ανάμνηση που επανέρχεται στην επιφάνεια.

Σημαντικό σε αυτό το σημείο είναι το να ξεκαθαρίσουμε μια βασική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στις κρίσεις άγχους και στις κρίσεις πανικού (παρόλο που βρίσκονται κάτω από την ίδια ομπρέλα ψυχικών διαταραχών). Στην πρώτη περίπτωση, το άτομο ψάχνει εναγωνίως τρόπους να βγει από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, αναζητώντας περισσότερο οξυγόνο, κάποια χαλαρωτική μουσική, προσπαθώντας να ρυθμίσει την ανάσα του ή να καθαρίσει το μυαλό του. Στη δεύτερη, ωστόσο, όπου ο πανικός είναι πολύ μεγαλύτερος, το άτομο αδυνατεί να σκεφτεί οτιδήποτε πέρα από το πρόβλημα που το έχει φέρει σε κρίση. Εκεί οι τρόποι για να επανέλθει στη φυσιολογική του κατάσταση ποικίλουν και χρειάζεται να έρθουν από ειδικό. Τι είναι, όμως, αυτό που προκαλεί τις εν λόγω διαταραχές γενικότερα; Πώς είναι δυνατόν μία κατάσταση να δημιουργεί τόσο διαφορετικές αντιδράσεις σε κάθε διαφορετικό άνθρωπο που τη βιώνει;

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η πιο διαδεδομένη αιτία μιας διαταραχής άγχους (οποιουδήποτε είδους) είναι η κληρονομικότητα. Πρόκειται για ένα θέμα γενετικό που, ναι μεν μπορεί να δουλευτεί και να αντιμετωπιστεί, δύσκολα όμως πηγάζει από κάποιον άλλο εξωτερικό παράγοντα. Στην κατηγορία αυτή (των εξωτερικών παραγόντων) θα μπορούσαμε να κατατάξουμε τα συμπτώματα της αποτοξίνωσης από ουσίες, διάφορους ιατρικούς λόγους ή ακόμα και περιόδους υπερβολικού στρες. Ταυτόχρονα, όμως, η διαταραχή άγχους μπορεί να προκληθεί και ύστερα από κάποιο μεγάλο ψυχολογικό τραύμα, μεγάλα αρνητικά γεγονότα, χαμηλή αυτοπεποίθηση ή ακόμα και ντροπαλότητα.

Για να μπορέσει κανείς να ξεπεράσει αυτήν τη δύσκολη και επώδυνη διαταραχή, είναι σημαντικό σαν πρώτο βήμα να καταλάβει και να δεχτεί πως πάσχει από αυτή. Στη συνέχεια, η επίσκεψη σε έναν ειδικό φαίνεται να είναι απαραίτητη, έτσι ώστε η διαδικασία που θα ακολουθηθεί να είναι ομαλή και ελεγχόμενη. Πέρα από τις φαρμακευτικές αγωγές που δίνονται σε κάποιες τέτοιες περιπτώσεις, βέβαια, οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει και κάποια ειδικά τρικ που μπορεί ο καθένας από εμάς να κάνει κατά τη διάρκεια της ημέρας του, έτσι ώστε να διαφυλάττει όσο το δυνατόν περισσότερο τον εαυτό του. Η μείωση της καφεΐνης, η γυμναστική, η καταγραφή της καθημερινότητας σε κάποιο ημερολόγιο, η παρέα με φίλους αλλά και η αποφυγή του αλκοόλ (και φυσικά των ουσιών, ακόμα και της νικοτίνης) φαίνεται να είναι οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας διαταραχής -παράλληλα με την ανάλογη και πρέπουσα βοήθεια από κάποιον ειδικό, βέβαια.

Η ψυχική υγεία δεν είναι σε καμία περίπτωση παιχνίδι. Μια φιλική συμβουλή που θα μπορούσα να δώσω τελειώνοντας θα ήταν το να πληροφορήσετε τα πιο κοντινά σας άτομα για αυτό που σας συμβαίνει και να τους αποκαλύψετε διάφορα πράγματα που πιστεύετε πως σας ηρεμούν (κάποιο τραγούδι, κάποια σκέψη κ.λπ.) έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο προετοιμασμένοι για να σας βοηθήσουν σε μια περίπτωση ανάγκης. Βάλτε σε προτεραιότητα τον εαυτό σας χωρίς καθυστέρηση. Δεν υπάρχει τίποτα σημαντικότερο από αυτό!