Χρόνος παρών κι εσύ, αλήθεια, πού τοποθετείσαι; Φυσικά κι εκεί που λαχταρά η ψυχή σου, εκεί που σχεδίαζες καιρό να βρεθείς, εκεί όπου όλες οι πυρετώδεις προετοιμασίες άξιζαν αυτό το ταξίδι. Ο προορισμός των ονείρων σου ξεπροβάλλει μπροστά σου με όλο του το μεγαλείο. Βρίσκεις τον εαυτό σου περιτριγυρισμένο από τέχνη, μουσική και μια ομορφιά αλλιώτικη, όχι με την υλική έννοια. Το σύνολο του τοπίου που ξεδιπλώνεται μπροστά σου το οπτικοποιείς κι εκεί με συνοπτικές διαδικασίες η εικόνα έχει μεταφερθεί στον εγκέφαλο ο οποίος αναμεταδίδει ευχάριστα μηνύματα σε όλο σου το σώμα με τη διέγερση όλων των αισθήσεών σου.
Το εδώ σε καλεί να το εξερευνήσεις σπιθαμή προς σπιθαμή. Να γνωρίσεις τη ζωή που κυλά μέσα του, τους ανθρώπους και τα μέρη που το συναποτελούν, να ξεχυθείς στους δρόμους και να γίνεις ένα με τον κόσμο που περιπλανάται στα στενά του. Μία πραγματικά καλή ευκαιρία που μας δίνεται συχνά κατά τη διάρκεια των εξορμήσεών μας είναι η επαφή με τις γεύσεις της χώρας που μας φιλοξενεί. Ναι, όσο κοινότυπο κι αν θεωρηθεί, το φαγητό ενώνει ανθρώπους και κυρίως σε αυτές τις περιπτώσεις αποκαλύπτει πολλά για τη χώρα προέλευσης και παραγωγής του, αλλά και πολλές φορές σε ιντριγκάρει αφήνοντας μια επίγευση μυστηρίου πίσω απ’ την ιστορία δημιουργίας του.
Η σκέψη αυτή εξελίσσεται. Οι επιλογές αναρίθμητες, φημισμένα και μη εστιατόρια στη διάθεσή σας με την πείρα ετών και πιάτα που άλλοτε θα σαγηνεύσουν τον ουρανίσκο σας κι άλλοτε θα αποτελέσουν μια όχι και τόσο ευχάριστη εμπειρία για τα δικά σας γούστα. Το να δοκιμάσεις απλά την κουζίνα της χώρας που επισκέπτεσαι αποτελεί μόνο τη μία εναλλακτική για να διευρύνεις τη γνώση σου και την εικόνα για τον τόπο που επισκέπτεσαι και τους ανθρώπους του. Μια άλλη εξίσου δελεαστική ιδέα αποτελεί το street food, μαγαζιά πιο πρόχειρα, αυτοσχέδια, υπαίθρια, συχνά ακόμα και καντίνες. Τοποθετημένα σε πολυσύχναστους και μη δρόμους έχουν κερδίσει μια θέση στην καρδιά τόσο των ντόπιων όσο και των τουριστών.
Το φαγητό του δρόμου προτιμάται καθώς πέρα απ’ την ταχύτητα με την οποία θα ετοιμαστεί και την πιθανώς συμφέρουσα τιμή, προσφέρει την πιο άμεση αλληλεπίδραση με τον γηγενή πληθυσμό. Συνήθως την ώρα που θα περιμένεις το γεύμα σου θα ‘χεις την ευκαιρία να συνομιλήσεις με ντόπιους αλλά και με τους ίδιους τους μαγαζάτορες, αποκομίζοντας πολύτιμες πληροφορίες, επιλογές που αγνοούσες κι ούτε μία από τις πολύωρες αναζητήσεις σου στο διαδίκτυο δε θα μπορούσε να σου προσφέρει τη γνώση τους.
Σαφώς το street food δεν εμφανίζεται στην ίδια μορφή από χώρα σε χώρα κι από ήπειρο σε ήπειρο, υπάρχουν και περιπτώσεις βέβαια όπου αρκετά στοιχεία παρουσιάζουν ομοιότητα.
Ως αφετηρία, μια κουζίνα η οποία αξίζει να αναφερθεί είναι η ταϊλανδέζικη. Στην Μπανγκόκ ειδικότερα το street food αποτελεί ζωτικό κομμάτι στη ζωή των εκεί ανθρώπων, άρρηκτα συνδεδεμένο με την καθημερινότητά τους αλλά κυρίως την παράδοση που έχουν αναπτύξει. Το φαγητό του δρόμου εκεί βρίσκεται παντού, κατακλύζει την πόλη είτε σε πάγκους είτε σε μαγαζάκια. Ενώνει τον κόσμο σε μια εποχή όπου οι εξελίξεις διαδέχονται η μια την άλλη και τίποτα δε μένει σταθερό για πολύ. Η λίστα με τα φαγητά και σνακ δεν έχει τελειωμό, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και τα πιάτα που ξεχωρίζουν και πραγματικά αξίζει να δοκιμάσετε και να σημειώσετε στη λίστα σας. Ομελέτα με καβούρι, τυλιγμένη και συνεχίζοντας έχουμε χειροποίητα νουντλς αβγού με ψητό χοιρινό και το τομ γιαμ -μία σούπα διαφορετική απ’ τις υπόλοιπες. Τα –σε όλους γνωστά– νουντλς ειδικά έχουν μακρά παράδοση, απαλή υφή με μια βουτυρένια γεύση, μπορούν να παίξουν με πολλούς συνδυασμούς. Τομ γιαμ, η πεμπτουσία της ταϊλανδέζικης κουζίνας. Ο τίτλος αυτός δε δίνεται άδικα, μιας κι η εν λόγω σούπα κατορθώνει να συνδυάσει πικάντικο, αλμυρό και στυφό σε ένα πιάτο. Ο χυλωμένος ζωμός περιλαμβάνει καυτερές πιπεριές, μείγμα φρέσκων μπαχαρικών, γαρίδες ή σουπιές και χυμό από μοσχολέμονο, το οποίο προσδίδει μια φυσική οξύτητα στο πιάτο.
Μια ακόμη εξίσου ενδιαφέρουσα κουζίνα, που βρίθει από παράδοση, με μεγάλη ιστορία από πίσω της, είναι η ινδική. Αν είσαι λάτρης του αυθεντικού street food, η Ινδία είναι το ιδανικό μέρος για ‘σένα. Αρκετοί αυτόχθονες δε διαθέτουν δίκη τους κουζίνα, όποτε η διατροφή τους καλύπτεται κυρίως απ’ τα πολλά street food. Η πρωτεύουσά της ειδικά, μια πόλη που κουβαλά ιστορία χιλίων ετών, χωρίς καμία υπερβολή είναι ένα χωνευτήρι το οποίο μέσα του εσωκλείει ποικίλους πολιτισμούς. Επομένως, όποια ομάδα ερχόταν, έφερνε μαζί της και το δικό της φαγητό, το δικό της λιθαράκι ουσιαστικά σε αυτό που σήμερα αποκαλούμε «ινδική κουζίνα».
Χαρακτηριστικά κάτι που θα πετύχεις στο ινδικό street food είναι το chaat, προέρχεται απ’ τη λέξη chatna που μεταφράζεται ως «γλείφω τα δάχτυλά μου». Πρόκειται περί τηγανητής πατάτας με τσάτνεϊ σάλτσα, δικής τους παραγωγής, γιαούρτι και λαχανικά. Εδώ, λοιπόν, έχουμε στην κυριολεξία έκρηξη γεύσεων, όπου το τραγανό της πατάτας μπλέκεται με το γλυκό, ξινό και πικάντικο των υπολοίπων συστατικών. Ύστερα δοκιμάζουμε το Seekh Kebab, με αρνίσιο κιμά, όπου εκεί πρωτοστατούν τα μπαχαρικά για ακόμη μια φορά, και το Nihari από βραστό κρέας βουβαλιού, πιάτα μέσω των οποίων γεύεσαι ιστορία. Το Seekh Kebab, λόγου χάρη, επινοήθηκε από έναν πρόγονο των Ινδών που στα χρόνια του ήταν μάγειρας του αυτοκράτορα Ζαφάρ. Με τη διάλυση της αυτοκρατορίας των Μουγκάλ απ’ τους Βρετανούς τον 19ο αιώνα, πολλοί μάγειρες του παλατιού μένουν άνεργοι κι έπρεπε κάπως να επιβιώσουν. Έστηναν, λοιπόν, πάγκους στο παλιό Δελχί κι έτσι οι απλοί πολίτες γεύτηκαν για πρώτη φορά βασιλικά φαγητά, κάτι που συνεχίζεται ως και σήμερα.
Τέλος, μνεία αξίζει να γίνει και για το street food στη γείτονα χώρα, Τουρκία. Η ποικιλία που παρουσιάζεται, αν μη τι άλλο, δελεαστική. Πέρα απ’ τον ευρύτατα διαδεδομένο κι αγαπητό μπακλαβά τόσο σε Τουρκία όσο κι Ελλάδα αλλά και το κεμπάπ, υπάρχουν πολλά να ανακαλύψεις. Το Balik Ekmek που μεταφράζεται ως ψάρι με ψωμί, που αυτό ουσιαστικά είναι, ένα σάντουιτς. Με κρεμμύδι και μαρούλι, διαθέσιμο σε πλωτά φαγάδικα και συνοδευμένο από χυμό πίκλας. Χαρακτηριστική περίπτωση street food που ξεκίνησε χρόνια πριν από ψαράδες που δούλευαν στο λιμάνι κι επέλεγαν το πασιφανές για να χορτάσουν την πείνα τους, μεταδίδοντάς το σε μας σήμερα. Πρέπει σίγουρα να φας ψημένα κάστανα, κυρίως στην Προύσα, και μην παραλείψεις να δοκιμάσεις dondurma ή κοινώς, όπως το αποκαλούν οι ξένοι μεταξύ τους, sticky ice cream, παγωτό που κολλάει. Στις καντίνες που θα το βρεις οι πωλητές πραγματοποιούν ένα show για τους περαστικούς, παίζοντας με τις μπάλες του παγωτού, εξαφανίζοντας κι εμφανίζοντάς τις εναλλάξ.
Το φαγητό του δρόμου ενός τόπου είναι ο τρόπος να γνωρίσετε σε βάθος μια χώρα, όχι απλά την ιστορία της αλλά και το πώς αυτή η ιστορία επηρέασε τη μετέπειτα εξέλιξή της και τη διαμόρφωσε έτσι, καθιστώντας τη μοναδική και διακριτή από άλλες. Παράδοση δεν αποτελεί μόνο ένα όμορφο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα ή ένα κομψό κόσμημα που διατηρήθηκε μέχρι την εποχή μας. Πρόκειται για κάτι συλλογικό, που έρχεται απ’ τους προηγούμενους σε εμάς, ώστε κι εμείς με τη σειρά μας να το μεταδώσουμε στην επόμενη γενιά, χαρίζοντας χαμόγελα κι αφήνοντας πίσω μας κάτι που να αξίζει…
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη