Αδιαμφισβήτητα, το φοιτητικό σπίτι αποτελεί σταθμό και καταφύγιο στη ζωή των σπουδαστών. Τόπος για μαζώξεις, ανέμελες βραδιές με μουσικές, ποτά και στιγμές αξέχαστες να διαδέχονται η μία την άλλη. Μέσα σε όλα πρόκειται για την αίσθηση του άβατου, του προσωπικού χώρου. Συχνά τα πράγματα, όμως, έρχονται έτσι κι αναγκάζεσαι να αποχωριστείς το όνειρο ενός δικού σου διαμερίσματος και των ανέσεων που θα σου παρείχε, και βρίσκεσαι να συγκεντρώνεις όλα τα απαραίτητα έγγραφα με σκοπό να γίνεις αποδεκτός απ’ τις φοιτητικές εστίες του πανεπιστημίου που πρόκειται να φοιτήσεις.
Τα αίτια που παρατηρείται να ωθούν τους μελλοντικούς φοιτητές σε αυτήν την κίνηση διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση, με συχνότερο τη δυσκολία των ίδιων και των γονιών τους να ισοσταθμίσουν το χαμηλό εισόδημα με τα έξοδα που απαιτούνται για να συντηρηθεί ένα διαμέρισμα. Το σέβεσαι, το δέχεσαι και περιμένεις. Μέχρι που έρχεται η στιγμή που μαθαίνεις πως τα κατάφερες, το όνομά σου βρίσκεται στη λίστα των πρωτοετών ενοίκων. Ετοιμάζεις τα πράγματά σου και στην κυριολεξία ξεκινά η μετακόμιση στο νέο σπίτι.
Με συγκάτοικο ή χωρίς θα ‘ναι η αρχή μιας αξέχαστης εμπειρίας. Έχοντας και κάποιον άλλο στο δωμάτιό σου ίσως να σου φαίνεται περίεργο στην αρχή. Το να μοιράζεσαι την ίδια στέγη με έναν ολότελα ξένο άνθρωπο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είναι απαραίτητα, όμως, αρνητικό ή επίφοβο. Μάλιστα ίσως να ‘ναι η αρχή μιας νέας φιλίας. Η χωρίς συγκάτοικο εκδοχή της διαμονής σε φοιτητική εστία είναι επίσης κάτι που αξίζει να το ζήσεις. Αναλαμβάνεις τις ευθύνες που θα αναλάμβανες και σε ένα δικό σου διαμέρισμα∙ καθαριότητα, ψώνια στο σούπερ μάρκετ κι ό,τι άλλο χρειάζεται, μαθαίνοντας να τα κάνεις μόνος.
Ας μπούμε, όμως, στα ενδότερα. Τι σημαίνει, στα αλήθεια, να ‘σαι «εστιακός/εστιακιά», όπως λέγεται στη φοιτητική διάλεκτο; Ουσιαστικά μιλώντας για φοιτητικές εστίες η πρώτη εικόνα που θα μας έρθει στον νου είναι πολλές πολυκατοικίες, διασκορπισμένες σε έναν χώρο, αποτελούμενες από σχετικά ευρύχωρα δωμάτια -τα μελλοντικά σπίτια των φοιτητών. Αν είσαι τυχερός, έχεις κουζίνα στο δωμάτιο και τουαλέτα, αλλιώς οι χώροι αυτοί θα ‘ναι κοινόχρηστοι.
Η συμβίωση τόσων φοιτητών κάτω από μια στέγη για να γίνει περισσότερο κατανοητή θα μπορούσε να νοηθεί ως αυτό που λέμε «οι δύο όψεις του νομίσματος», στην καθομιλουμένη. Ας ξεκινήσουμε απ’ τα θετικά.
Οι ένοικοι αυτών των όχι και τόσο συνηθισμένων πολυκατοικιών, όλοι κι όλες μακριά απ’ τα σπίτια τους, καλούνται σε μια νέα πραγματικότητα, τη φοιτητική ζωή. Ποιος ο καταλληλότερος χώρος για να γνωρίσεις νέους ανθρώπους, να κοινωνικοποιηθείς, αλλά και να δημιουργήσεις φιλίες; Ξεκινάς απ’ το μηδέν και καλείσαι να χτίσεις μια νέα ζωή, με ανθρώπους σε αυτή να την ομορφύνουν με την παρουσία τους.
Μοιράζεστε μια κοινή καθημερινότητα που θα σας ενώνει όλο και περισσότερο, με την πάροδο του χρόνου. Μπορεί να μην κρατήσει, τελικά, η παρέα που είχες όταν πρωτομπήκες στη φοιτητική εστία, να βρεθείς σε άλλη, να προστεθούν ή να αφαιρεθούν μέλη μέχρι να καταλήξετε μια ομάδα ανθρώπων που ταιριάζετε και καταλαβαίνεστε. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, οι φιλίες που αναπτύσσονται μέσα στις φοιτητικές εστίες φαίνονται πως είναι κι οι ανθεκτικότερες στον χρόνο. Οι μεταμεσονύκτιες μαζώξεις στο δωμάτιο έκαστου για ταινία, τίτσου, κουσκούς για όλα όσα λαμβάνουν χώρα στις εστίες, το ελαφρύ θάψιμο για ορισμένους αντιπαθητικούς γείτονες και γειτόνισσες, είναι μερικά απ’ τα πράγματα που μόνο εσείς θα χαίρεστε μεταξύ σας, δίνοντάς τους άλλη αξία. Φυσικά το ότι είστε φίλοι που γνωρίστηκαν στις εστίες δε σας περιορίζει σε τίποτα απολύτως, θα παραμένετε φίλοι κι έξω από αυτές.
Η πρώτη αναποδιά που θα σου τύχει, το φαινομενικά δυσεπίλυτο πρόβλημά σου κι ό,τι άλλο σε απασχολεί, θα τα απευθύνεις σε μόλις μια πόρτα ή ένα τετράγωνο δίπλα. Αλλά και τα χαρούμενα νέα, όπως μια νέα δουλειά ή το ότι επιτέλους θα βγεις με το τυπάκι απ’ τη σχολή που μπανίζεις εδώ και πόσο καιρό, πάλι εκεί θα τα μοιραστείς. Περνάτε τόσο πολύ χρόνο ο ένας στο δωμάτιο του άλλου που η έκφραση «σαν το σπίτι σου» αποκτά κυριολεκτική σημασία πλέον. Να μην ξεχνάμε πως και τα ρομάντζα ευνοούνται σ’ αυτές τις συνθήκες και δεν είναι λίγες κι οι ερωτικές σχέσεις που γεννήθηκαν εδώ.
Σαφέστατα, όμως, υπάρχει κι η άλλη όψη του νομίσματος, όπως είπαμε και πιο πριν. Τόσοι φοιτητές κάτω απ’ την ίδια στέγη –χωρίς κάποια αυστηρή επίβλεψη– δε συνεπάγονται πάντοτε και μια ειρηνική συμβίωση. Οι κόντρες κι οι συγκρούσεις μεταξύ εστιακών δίνουν και παίρνουν. Σε ένα τόσο αχανές περιβάλλον, η επιβολή κανόνων δεν είναι απλή υπόθεση. Άντε τώρα να πείσεις τον άλλον πως το ότι όλοι στην πολυκατοικία είναι φοιτητές δεν του δίνει το ελεύθερο να ταράζει την ησυχία σου οποιαδήποτε στιγμή. Ύστερα, όμως, είναι και το άλλο, τις περισσότερες φορές οι ίδιες οι υποδομές δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια, καθώς είναι λες κι οι τοίχοι έχουν φτιαχτεί από χαρτί.
Μία απ’ τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει ενδεχομένως ο φοιτητής ή η φοιτήτρια αφορά σίγουρα την ποιότητα της στέγασης που του/της παρέχεται. Τα κτήρια δε συντηρούνται πάντοτε και συχνά οι φθορές προκαλούν προβλήματα στην καθημερινότητα των φοιτητών, καθώς η αποκατάσταση των βλαβών δεν πραγματοποιείται πάντα έγκαιρα.
Παρ’ όλα αυτά, η ζωή ως ένοικος εστιών, αν μη τι άλλο, επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις κι αρκετές φορές μοιάζει δελεαστική για τους φίλους που ζουν στο δικό τους διαμέρισμα και θα θελήσουν να σε επισκεφθούν. Μαζί ανακαλύπτετε νέα στέκια εκεί να αράξετε, όπως το γήπεδο ή το κυλικείο, όπου συντροφιά με καφέ ή μπιρίτσα, ανάλογα την ώρα, θα ανταλλάζετε τα νέα σας και θα κάνετε χαβαλέ. Κι είναι και τα πάρτι των εστιών, φυσικά, άλλοτε πετυχημένα κι άλλοτε όχι και τόσο, που διοργανώνονται κατά παράδοση απ’ τους μεγαλύτερους ηλικιακά ένοικους, με σκοπό να φέρουν τους φοιτητές πιο κοντά.
Μια κοινότητα είναι κι αυτή, στο κάτω-κάτω, ελαφρώς διαφορετική απ’ τις άλλες, καθώς έχει τη δική της φωνή. Τελικά, ίσως και να μην είναι και τόσο τρομερό το να μένεις σε φοιτητική εστία. Αισιόδοξη διάθεση να υπάρχει κι υπομονή να αντιμετωπίζεις τις αναποδιές, κι όλα θα πάνε καλά.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη