60.000 σκέψεις τη μέρα το λες κι υπερωρία εγκεφάλου

Σκέφτηκες ποτέ πόσες σκέψεις περνάνε από το μυαλό σου κατά τη διάρκεια μιας μέρας; Από την ώρα που θα ξυπνήσεις το πρωί, μέχρι και την ώρα που θα ξαπλώσεις το βράδυ στο κρεβατάκι σου και μέχρι να σε πάρει ο ύπνος. 60- 80 χιλιάδες λένε οι ειδικοί. Σκέψεις από τις πιο απλές μέχρι και τις πιο πολύπλοκες, συνειδητές μέχρι αυτόματες, κάπου χάνεται το μέτρημα. Όσο κι αν νομίζεις πως μπορείς να ελέγχεις το μυαλό σου, αυτό όχι μόνο λειτουργεί αυτόνομα αλλά σε βομβαρδίζει και με σκέψεις που νιώθεις πως θέλεις να αποφύγεις.

Ας κάνουμε ένα γρήγορο πείραμα. Θα σου περιγράψω κάτι, αλλά προσπάθησε να μη σκεφτείς κανένα όνομα. Έχει τέσσερα πόδια και γαβγίζει. Τέλος του πειράματος. Πες την αλήθεια τώρα. Συνειρμικά πήγες από τη λέξη σκύλος, στο όνομα ενός σκυλιού που γνωρίζεις και μια στιγμή μετά σκέφτηκες πως δεν πρέπει να σκεφτείς. Κι όλα αυτά σε ένα δευτερόλεπτο.

Σκεφτόμαστε, λοιπόν συνέχεια κι ασταμάτητα. Σκεφτόμαστε πράγματα που έχουμε ήδη στο μυαλό μας, όπως το τι ρούχα θα φορέσουμε σήμερα, μέχρι και πράγματα που δεν τα έχουμε προγραμματισμένα και μπορεί να προκύψουν, όπως το ότι πρέπει να μειώσουμε την ταχύτητα στο αυτοκίνητο, γιατί στο βάθος στο φανάρι έχει ανάψει πορτοκαλί. Γενικά οι σκέψεις μας ή κάποιες τουλάχιστον από αυτές, έχουν να κάνουν με το πώς θα λειτουργήσουμε μέσα στα πλαίσια της μέρας και της καθημερινότητάς μας και πώς θα κινηθούμε ανάλογα με τις συνθήκες μιας δεδομένης στιγμής.

Πέρα όμως από αυτές τις απλές σκέψεις που κάνουμε σχεδόν συνέχεια, υπάρχουν και οι σκέψεις εκείνες που έχουν να κάνουν με αποφάσεις και σχέσεις αίτιου- αποτελέσματος. Άρα σε μια πιο σύνθετή τους μορφή, πρέπει να υπολογίσουμε και τον αντίκτυπο που θα έχουν. Και φυσικά σε αυτήν την περίπτωση πιθανόν να αναλύσουμε όλα τα δεδομένα που έχουμε, καθώς επίσης κι όλα τα πιθανά ενδεχόμενα που μπορεί να προκύψουν. Εδώ πια δε μιλάμε για αποφάσεις της στιγμής ούτε και για συνειρμικά αποτελέσματα λεπτών.

Πάμε να δούμε λίγο και την άλλη πλευρά. Πόσες φορές δεν υπήρξε υπερανάλυση αντί δράσης; Πόσος χρόνος ή και ευκαιρίες μπορεί να χάθηκαν επειδή αναλωθήκαμε σε σκέψεις που ίσως τελικά να υπερ-αξιολογήσαμε χρονικά κι από άποψη περιεχομένου; Ναι, είναι πιθανόν πολλές φορές να συμβεί κι αυτό. Εδώ έρχεται ο ρόλος του αυθορμητισμού για να δείξει και την άλλη πλευρά. Αυτή που βασίζεται στο ένστικτο, την πρωτόγονη σχεδόν βάση μας. Έτσι, χωρίς πολλή σκέψη. Μπορεί και να μας βγει. Κι αν διστάζουμε να ποντάρουμε στον αυθορμητισμό μας, είναι γιατί έχουμε απομακρυνθεί από το κέντρο μας. Όταν γνωρίζεις, παρατηρείς και συνδέεσαι με τη βάση σου, τότε κι εκείνη σπανίως πέφτει έξω στα αβίαστα συμπεράσματα που εξάγει, τα οποία προκύπτουν σχεδόν σωματικά. Κι αν μας είναι δύσκολο να το ρίξουμε σε τόσο εκ βαθέων αυτοπαρατήρηση, αξίζει τουλάχιστον να ακούσουμε την επιθυμία.

Ο Desiderius Erasmus Roterodamus (ξέρεις αυτός που έδωσε το όνομά του στο γνωστό πρόγραμμα), είχε πει: «Αν συνέχεια σκέφτεσαι τι θέλεις να κάνεις και τι ελπίζεις να συμβεί, δε θα το κάνεις και δε θα συμβεί». Σκέψου το. Αλλά για λίγο. Σκέψου το για όσο, μάλλον. Τόσο, όσο θα χρειαστεί για να περάσεις στη δράση. Ή την αλλαγή. Ή την παύση. Ή τελοσπάντων αυτή τη διεργασία που δε θα πάει τις σκέψεις από 60 σε 160 χιλιάδες. Κρίμα να βαράει ο εγκέφαλος τόσο άκαρδες υπερωρίες, δε νομίζεις;