Πανσέληνος. Δες το ολόγιομο φεγγάρι στον ουρανό. Εκείνο που έδωσε έμπνευση στους ποιητές να γράψουν τους πιο ρομαντικούς τους στίχους και να υμνήσουν την αγάπη, τον έρωτα κι όλα αυτά τα ευγενή συναισθήματα που γαληνεύουν την ψυχή και το πνεύμα. Διαφωνείς; Κάτι σε χαλάει στο σενάριο; Μάλλον είσαι τότε κι εσύ ένας από αυτούς που το φαινόμενο της πανσελήνου περισσότερο τους ταράζει παρά τους ηρεμεί. Και σε καταλαβαίνω απόλυτα.
Έρευνες επί ερευνών έχουν κατά καιρούς πραγματοποιηθεί από ψυχιάτρους για να αποδείξουν αν όντως και πώς η πανσέληνος επηρεάζει την ανθρώπινη ψυχολογία. Γενικότερα η ενέργεια που ασκεί η Σελήνη στην ανθρώπινη ψυχολογία είναι πολύ ισχυρή. Λεπτή κι άυλη, όπως κι οι συχνότητες των σκέψεων και των συναισθημάτων μας. Ενεργοποιεί το υποσυνείδητο και βγάζει στην επιφάνεια συναισθήματα που μπορεί να έχουμε κλειδώσει στο πίσω μέρος του μυαλού μας, τα οποία όμως ψάχνουν διέξοδο. Ειδικά κατά τη διάρκεια μιας πανσελήνου, όπου η Σελήνη πλησιάζει πιο κοντά στη Γη, η επίδρασή της γίνεται ακόμα πιο έντονη και γι’ αυτό υπάρχει ψυχολογική και συναισθηματική έξαρση.
Το 2003, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο του Πανεπιστημίου της Βασιλείας και με επικεφαλής τον Dr. Christian Cajochen, πραγματοποιήθηκε μια μελέτη σχετικά με το κατά πόσο η πανσέληνος επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου των ανθρώπων. Στη μελέτη αυτή πήραν μέρος 33 εθελοντές σε συνθήκες εργαστηρίου χωρίς καμία επαφή με το φως της ημέρας ή της Σελήνης. Η έρευνα έδειξε ότι κατά τη διάρκεια της πανσελήνου οι εθελοντές κοιμόντουσαν 20 λεπτά λιγότερο, δυσκολεύονταν περισσότερο για να τους πάρει ο ύπνος (κατά 5 λεπτά) κι η δραστηριότητα των κυμάτων δέλτα (κατάσταση REM), η οποία δείχνει πόσο βαθιά κοιμόντουσαν, ήταν 30% χαμηλότερη σε σχέση με άλλες φορές.
Ακόμα τα επίπεδα μελατονίνης των συμμετεχόντων, μιας ορμόνης που σχετίζεται με τον ύπνο, βρέθηκαν μειωμένα συγκριτικά με τα φυσιολογικά επίπεδα. Επιπλέον τα ίδια τα άτομα ανέφεραν πως η διάθεση κι η ποιότητα του ύπνου τους δεν ήταν καλή. Τα ευρήματα, λοιπόν, της έρευνας δείχνουν ότι ο Σεληνιακός κύκλος επηρεάζει τους ανθρώπους, τη διάθεσή τους και τον ύπνο τους, ακόμα κι αν δεν έρχονται σε επαφή με το φως που εκπέμπει η Σελήνη.
Ακόμα, έχει παρατηρηθεί ότι κατά τη διάρκεια της πανσελήνου καταγράφεται αύξηση στα ποσοστά θετικών ιόντων στην ατμόσφαιρα. Τα θετικά ιόντα θεωρούνται απ’ τους ειδικούς υπεύθυνα για την πρόκληση μελαγχολίας, αϋπνίας, κατάθλιψης, βίαιης συμπεριφοράς, οδικής αστάθειας, ημικρανιών αλλά κι ορμονικών αντιδράσεων. Αυτά τα ιόντα αιωρούνται στον αέρα που αναπνέουμε και προκαλούν αρνητική ενέργεια, κατά τους ψυχολόγους. Κατά την πανσέληνο, παρατηρείται δυσαναλογία μεταξύ θετικών κι αρνητικών ιόντων, οπότε σε ψυχολογικό αλλά καμιά φορά και σε σωματικό επίπεδο –που εξωτερικεύεται κυρίως με ημικρανίες– είναι δυνατόν να προκληθούν παρενέργειες.
Η πιο κοινώς αποδεκτή, όμως, άποψη για το πώς η Σελήνη κι ειδικότερα η πανσέληνος επηρεάζει τον άνθρωπο είναι ο συσχετισμός της με το υγρό στοιχείο ή πιο απλά το νερό. Η πανσέληνος είναι αυτή που προκαλεί αυτό που λέμε το φαινόμενο της παλίρροιας, κατά το οποίο εξαιτίας της βαρυτικής έλξης που ασκεί η Σελήνη στο νερό της θάλασσας, αλλάζει κατεύθυνση σχεδόν ανά δωδεκάωρο. Το ανθρώπινο σώμα, πάλι, αποτελείται κατά 75% νερό. Έτσι λοιπόν, προκαλείται μια αποδιοργάνωση του υγρού στοιχείου στο σώμα μας. Μια άποψη που πρώτος ο Αριστοτέλης εξέφρασε λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ο εγκέφαλος είναι «το πιο υγρό όργανο» του ανθρώπινου οργανισμού, συνεπώς και το πιο ευαίσθητο στην επιρροή της παλίρροιας που προκαλεί η πανσέληνος.
Πανσέληνος, λοιπόν. Για κάποιους μια στιγμή υπέρτατου ρομαντισμού. Για κάποιους πάλι, μια φάση ταραχής, εκνευρισμού κι ενίοτε και ψιλοκατάθλιψης. Διαφορετική η αντίδραση του κάθε ατόμου κατά την περίοδο του φαινομένου. Το μόνο βέβαιο; Κάτι το διαφορετικό υπάρχει στην ατμόσφαιρα. Κάτι που έρχεται και ξεθάβει από μέσα σου όλα αυτά που επιμελώς έχεις κρύψει σε κάποιο ντουλάπι του μυαλού σου και δε θέλεις να το ξαναβγάλεις.
Σε νιώθω απόλυτα, φίλε μου. Κι εμένα με χαλάει. Αλλά να σου πω κάτι; Υπομονή. Πανσέληνος είναι. Θα περάσει.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη