Πώς ένας φανταστικός φίλος μπορεί να βοηθήσει το παιδί

Αν κάποιος σε ρωτήσει ποιος ήταν ο καλύτερός σου φίλος όταν ήσουν παιδί το πιο λογικό είναι να θυμηθείς εκείνο το συμμαθητή σου που μοιραζόσουν το ίδιο θρανίο στο σχολείο, το κολατσιό στα διαλείμματα και τα παιχνίδια σας στον ελεύθερό σας χρόνο. Σίγουρα θα θυμάσαι το όνομά του, τα χαρακτηριστικά του προσώπου του και γενικότερα τη μορφή του ως εικόνα. Και φυσικά τον φίλο σου, αυτόν τον γνώριζαν και οι γονείς σου. Είχες όμως ποτέ κι εκείνον τον άλλο φίλο; Εκείνο το φίλο που μόνο εσύ έβλεπες και μιλούσες; Τον φίλο εκείνο που όποτε αναφερόσουν σε αυτόν οι γονείς σου μπορεί να γελούσαν ή και να τρόμαζαν; Είχες ποτέ κάποιον φανταστικό φίλο;

Βάσει ερευνών που έχουν γίνει από παιδοψυχολόγους, τα παιδιά έχουν την τάση να επινοούν φανταστικούς φίλους μεταξύ τριών κι έξι ετών. Του δίνουν όνομα, φαντάζονται την εικόνα του και συμπεριφέρονται σαν αυτός ο φανταστικός φίλος να είναι ένα υπαρκτό πρόσωπο. Παίζουν μαζί του, συζητάνε μαζί του και δημιουργούν μια φανταστική πραγματικότητα, όπου ο φίλος αυτός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της. Με μια πρώτη ανάγνωση, αυτή η συμπεριφορά μπορεί να φαντάζει ανησυχητική για τους γονείς. Πολλές φορές, αντιδρούν στη συμπεριφορά του παιδιού κάνοντάς του επιπλήξεις καθώς θεωρούν πως το παιδί λέει ψέματα για να αποσπάσει την προσοχή τους, ή ακόμα χειρότερα και σαφώς λανθασμένα, θεωρούν πως είναι σύμπτωμα κάποιας ψυχικής πάθησης.

Ωστόσο η πραγματικότητα διαφέρει κατά πολύ από την πρώτη αυτή ανάγνωση. Συνήθως φανταστικούς φίλους δημιουργούν τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς αδέρφια και διατηρούν τις φιλίες αυτές είτε μέχρι να πάνε στο σχολείο, οπότε και θα αρχίσουν να αποκτούν επαφές με άλλα παιδιά της ηλικίας τους, είτε μέχρι να αποκτήσουν αδέρφια και να αναπτύξουν δεσμούς με αυτά. Επομένως βγαίνει το συμπέρασμα πως η συμπεριφορά αυτή είναι αποτέλεσμα της ανάγκης που έχει το παιδί για κοινωνικοποίηση κι επικοινωνία. Ο φανταστικός φίλος, συνήθως είναι συνομήλικος ή λίγο μεγαλύτερος. Παίζει μαζί του και ψυχαγωγείται, μπορεί να εκφράζει τους φόβους που μπορεί να νιώθει ένα παιδί ώστε να μπορεί να τους αντιμετωπίσει, παραδείγματος χάριν το φόβο που του προκαλεί το σκοτάδι ή ακόμα μπορεί και να καβγαδίσει μαζί του, αναπτύσσοντας την προσωπικότητά του.

Ακόμη, οι φανταστικές αυτές φιλίες που δημιουργούν τα παιδιά προσφέρουν πολλά οφέλη στην ένταξή τους σε περιβάλλοντα εκτός της οικογένειας, όταν χρειαστεί να διευρυνθεί ο κοινωνικός τους περίγυρος πέραν των στενών πλαισίων της. Όταν το παιδί θα πάει για πρώτη φορά στο σχολείο, μπορεί να είναι ήδη πιο κοινωνικό. Γνωρίζει ήδη την έννοια της φιλίας και τους όποιους κανόνες τη διέπουν οπότε του είναι και πιο εύκολο να κάνει φίλους. Μοιράζεται πιο εύκολα τα πράγματά του με τα άλλα παιδιά και μπορεί πιο συνειδητά να κατανοήσει τις διαφορετικές πτυχές τους από αυτές του ίδιου του του χαρακτήρα, κάτι που θα το ακολουθήσει και στη μετέπειτα ζωή του ως ενήλικα. Ακόμη, το παιδί μέσα από τη δημιουργία μιας φανταστικής φιλίας έχει την τάση να αναπτύξει τη φαντασία του και κατ’ επέκταση τη δημιουργικότητά του, ενισχύοντας την όποια κλίση μπορεί να έχει προς την καλλιτεχνία. Επιπλέον έχει αποδειχθεί πως ακόμα και σ’ αυτήν την ηλικία το παιδί έχει περισσότερο ανεπτυγμένη την ικανότητα της έκφρασης και τη χρήση του λόγου, αφού έχει συμμετάσχει σε διαλόγους με τον φανταστικό του φίλο.

Ίσως τελικά η δημιουργία ενός φανταστικού φίλου να μην είναι κάτι τόσο τρομακτικό όσο δείχνει εκ πρώτης όψεως. Είναι ίσως ένας ενστικτώδης τρόπος ικανοποίησης της ανάγκης για επικοινωνία που χρησιμοποιούν τα παιδιά ώστε να έχουν προετοιμαστεί για όταν θα έρθει εκείνη η ώρα που στην πραγματικότητα θα ενταχθούν στις πρώτες τους κοινωνικές ομάδες. Κι αν είσαι γονιός, μη σε τρομάζει αν το παιδί σου έχει δημιουργήσει κάποιον φανταστικό φίλο. Άκουσε τι έχει να σου πει και γίνε εσύ αυτός ο φίλος που έχει δημιουργήσει στη φαντασία του.