Κεφάλαιο πρώτο: Φιλία. Λέξη ιερή, γράφαμε κάποτε στα λευκώματα των εφηβικών μας χρόνων, τότε που δεν είχαμε γνωρίσει τον κόσμο των social media κι όλα είχαν μια διαφορετική σημασία. Και δεν έπαψε να ‘ναι, αλήθεια, ιερή (ακόμα κι αν κάποιες φορές το ξεχνάμε). Μια σχέση με τα όλα της, γέλια, χαρές, λύπες και φυσικά τους τσακωμούς της, όπως και κάθε ερωτική σχέση, δηλαδή.
Με τη μόνη διαφορά ότι οι τσακωμοί στους έρωτες δεν αντιμετωπίζονται με την ίδια διαλλακτικότητα και την υπομονή που δείχνουμε σε αντίστοιχες εντάσεις μιας φιλίας. Η απορία που μας γεννάται και μας μπερδεύει κάπου-κάπου είναι πώς γίνεται να συγχωρούμε σχεδόν κατά κανόνα τους φίλους μας ευκολότερα σε περίπτωση που μας κάνουν μαλακία, ενώ αν προκύψει κάτι στη σχέση μας, στην πρώτη στραβή σκεφτόμαστε να τους στείλουμε χωρίς επιστροφή στο πυρ το εξώτερο;
Όταν κάποιο μας τη φέρει, ουσιαστικά τίθεται θέμα εμπιστοσύνης και προδοσίας της. Και τους δύο, φίλους κι έρωτες, σαφώς και τους εμπιστευόμαστε για να τους έχουμε βάλει στη ζωή μας, απλά συνήθως με τους φίλους έχουμε περάσει περισσότερα κι έχουν υπάρξει πολλές φορές που μας επιβεβαίωσαν πως αξίζουν αυτή τη θέση δίπλα μας.
Σεβόμαστε τα φιλαράκια μας και τα αγαπάμε και στην πρώτη βλακεία που θα κάνουν και θα μας ενοχλήσει, εννοείται πως θα αντιδράσουμε και φυσικά θα υπάρξει μια ένταση, διότι κλονίστηκε η εμπιστοσύνη μας απέναντι σε ένα άτομο οικείο που επιλέξαμε για δικό μας, αλλά παρ’ όλα αυτά δε θα σταθούμε εκεί. Θα θυμηθούμε όλα τα σωστά που ‘χουν κάνει στο παρελθόν κι έτσι, συνειδητοποιημένα, θα δώσουμε μια ευκαιρία -αν φυσικά το ζήτημα δεν ήταν τόσο σοβαρό ώστε να έθιξε την αξιοπρέπειά μας. Συνεπώς υπάρχει μια ελαστικότητα ως προς το να δώσουμε μια ακόμα ευκαιρία στους φίλους μας που έσφαλαν, γιατί μας έχουν αποδείξει και με το παραπάνω πως την αξίζουν κι ίσως να μας έχουν συγχωρήσει κι εκείνοι παλιότερα.
Σε μια σχέση, όμως, δύσκολα δίνουμε ευκαιρία σε κάποιον ώστε να διορθώσει το λάθος του κι αυτό επειδή έχουμε πληγωθεί στο παρελθόν από αντίστοιχες ενέργειες, καθώς η προδοσία των συντρόφων, ειδικά όταν συγχωρείται, έχει την τάση να επαναλαμβάνεται. Τα κριτήριά έτσι είναι πιο αυστηρά, βασικά το μόνο κριτήριο, τις περισσότερες φορές αν όχι όλες, είναι ένας πληγωμένος εγωισμός, ο οποίος γίνεται συνήθως κι η αιτία που δεν υποχωρούμε. Λειτουργεί η κτητικότητα κι ο παρορμητισμός της επιθυμίας, αφού θέλουμε αυτόν τον άνθρωπο δίπλα μας, αλλά και να μας φέρεται με τον σωστό τρόπο κι έτσι γινόμαστε σκληροί, πιστεύοντας πως αυτή είναι η καλύτερη άμυνα για να μην πληγωθούμε.
Το λάθος, λοιπόν, που ίσως κάνει η σχέση μας θεωρείται κακούργημα ενώ το ίδιο λάθος των φίλων μας απλά πταίσμα, με ένα σωρό ελαφρυντικά. Ο εγωισμός κι η κτητικότητα (που συνοδεύουν σχεδόν πάντα τον έρωτα) είναι που κινούν τα νήματα των αντιδράσεών μας μπροστά σε τέτοιες συμπεριφορές. Το κριτήριο της αυστηρότητάς μας, λοιπόν, έχει να κάνει και με την αντοχή των συναισθημάτων μας, τη διάρκειά τους στο χρόνο και κατά πόσο είμαστε σίγουροι γι’ αυτούς τους ανθρώπους και τις προθέσεις τους.
Οι άμυνες μας ενεργοποιούνται σ’ αυτό που μας δημιουργεί μια ανασφάλεια, στο λιγότερο σίγουρο και δεδομένο, δηλαδή στη σχέση μας. Εκεί που η ζήλια λειτουργεί ενστικτωδώς, έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και μεταφράζεται ως ένδειξη ενδιαφέροντος. Δημιουργούμε μεγάλες προσδοκίες και θέλουμε πολύ να πετύχει όλο αυτό, έτσι απογοητευόμαστε διπλά όταν κάτι στραβώνει. Έτσι, η απογοήτευσή μας γίνεται αυστηρότητα για να μας προστατεύσουμε.
Μια φιλία έχει κι αυτή πολλά στάδια και σκαμπανεβάσματα ίσως, αλλά σίγουρα είναι ένα δέσιμο πιο σταθερό από μια ερωτική σχέση. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν είμαστε αυστηροί κριτές απέναντι σε λάθη που ίσως μας έχουν αποδέκτες, γιατί μπορεί να έχουμε ξαναπεράσει κρίσεις στο παρελθόν και να τις έχουμε ξεπεράσει. Οι φίλοι μας είναι σαν αδέρφια μας, οπότε μπορούμε να τους δικαιολογήσουμε πιο εύκολα και να πιστέψουμε πως δεν είχαν κακή πρόθεση, ό,τι κι αν συνέβη. Εξάλλου, δεν αντέχουμε να τους χάσουμε.
Και στις δυο περιπτώσεις αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι όλοι κάνουμε λάθη, αφού κανένας μας δεν είναι τέλειος. Έτσι θα πρέπει να δείχνουμε περισσότερη κατανόηση και να αντιμετωπίζουμε λιγότερη αυστηρότητα κάποια πράγματα και φυσικά να δίνουμε τη δυνατότητα στον άλλον να απολογηθεί για τις πράξεις του πριν την τελική μας ετυμηγορία.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη