Χαρά ή απογοήτευση να 'ναι η ταινία καλύτερη απ' το βιβλίο;

Πολλοί οι αναγνώστες, εξίσου πολλοί και οι θεατές. Υπάρχουν άνθρωποι που επιλέγουν να διαβάσουν ένα βιβλίο σελίδα-σελίδα κι άλλοι που θα δουν την ίδια ιστορία σε μία οθόνη, σε μικρότερο χρονικό διάστημα κι  απ’ τη βολή του καναπέ τους.

Αρκετοί απ’ αυτούς που επέλεξαν να παρακολουθήσουν μία ταινία ή σειρά, επειδή είχαν προηγουμένως διαβάσει το βιβλίο ίσως και να διαπίστωσαν πως το βιβλίο υστερούσε. Όσοι πάλι δεν είχαν χρόνο να διαβάσουν το βιβλίο και το διάβασαν αφού είχαν δει την ταινία και τους άρεσε, περιμένοντας την ίδια ιστορία με μεγαλύτερη περιγραφικότητα, ίσως και να απογοητεύτηκαν. Υπάρχουν περιπτώσεις που η ταινία είναι όντως καλύτερη, διότι ίσως ο σκηνοθέτης εστίασε σε σκηνές που το βιβλίο απλώς ανέφερε και τους έδωσε την παραστατικότητα που προσφέρει η εικόνα. Αρκετές ταινίες έχουν καταφέρει ακόμα και να προταθούν για Oscar, ενώ το αντίστοιχο λογοτεχνικό βιβλίο βρίσκεται ακόμη ξεχασμένο σ’ ένα ράφι βιβλιοθήκης.

Τι είναι αυτό που κάνει κάποιον να αποφασίσει αν θα παρακολουθήσει μια ταινία ή θα διαβάσει το βιβλίο; Πολλές φορές είναι θέμα γούστου κι άλλες θέμα τύχης. Κάποιοι προτιμούν να χαλαρώσουν βλέποντας μια ταινία κι άλλοι να πάρουν το κρασάκι τους, να κάτσουν στο μπαλκονάκι τους και να διαβάσουν με την ησυχία τους ένα βιβλίο. Υπάρχουν βέβαια κι οι περιπτώσεις εκείνες που τυχαία θα πέσει το βιβλίο πρώτα στα χέρια σου ή η ταινία θα παίζει στην τηλεόραση και θα σε προλάβει, οπότε στην προκειμένη δεν είναι καθαρά θέμα επιλογής.

Όσοι διαβάζουν το βιβλίο μπορεί να μη νιώσουν τη μαγεία, να μην ολοκληρώσουν την ιστορία διότι στα μισά μπορεί και να τους κούρασε ή να τους ξενέρωσε με την υπερβολική περιγραφικότητα χάνοντας την ουσία. Σε αυτή την περίπτωση -από περιέργεια συνήθως- επιλέγουν να δουν την αντίστοιχη ταινία και μένουν έκπληκτοι. Και εκεί ξεκινάει η σύγκριση της ταινίας με το βιβλίο, αφού η ταινία μπορεί να ξεπέρασε τις προσδοκίες που η ανάγνωση του βιβλίου στέρησε.

Λένε ότι μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις, κάτι που δεν ισχύει πάντα, επειδή πολλές φορές μια γραπτή περιγραφή δημιουργεί στο μυαλό χίλιες εικόνες. Όμως αν η εικόνα περάσει καλύτερα το μήνυμα απ’ την περιγραφή του βιβλίου, τότε είναι καθαρά θέμα χειρισμού και ταλέντου του σκηνοθέτη που ανέλαβε να κάνει τις λέξεις, εικόνες, να τους δώσει χρώματα, και να εστιάσει στις κατάλληλες σκηνές. Στην προκειμένη ο αναγνώστης μετά την πίκρα του βιβλίου, εντυπωσιάζεται με την προβολή που κάλυψε τα -τυχόν -κενά της λογοτεχνικής ανάγνωσης και είναι σε θέση να ασκήσει κριτική και να συγκρίνει. Η αμεσότητα της ταινίας, οι έντονες εικόνες, και σαφώς η θεατρικότητα, το ταλέντο των υποκριτών επισκίασε το βαρετό-λογοτεχνικό επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Όσο κι αν είναι κανείς βιβλιοφάγος και αν απολαμβάνει συνήθως  την ανάγνωση, δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί πως αυτή τη φορά ο γραπτός λόγος δεν κέρδισε.

Έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία στη διάρκεια των χρόνων, τα οποία απογοήτευσαν τους αναγνώστες, ενώ ως θεατές τους εντυπωσίασε η σκηνοθετική πινελιά του έργου. Μπορεί να τους απογοήτευσε ο τρόπος γραφής του συγγραφέα και να ‘κανε το έργο βαρύ, επειδή είχε βάλει τη δική του προσωπική νότα που ταίριαζε σε ιδιαίτερα γούστα.

Κανείς δεν μπορεί να καταλήξει τι είναι προτιμότερο, αν δε δοκιμάσει και τα δύο, ώστε να μπορεί να συγκρίνει. Το παίζεις κορώνα- γράμματα στην επιλογή του βιβλίου ή της ταινίας/σειράς δεν είναι εφικτό, γιατί άλλες φορές κερδίζει η γραφή κι άλλες η εικόνα. Γι’ αυτό αν έρθουμε σε επαφή και με τα δύο, θα διαμορφώσουμε πλήρη άποψη και θα μπορούμε να μιλήσουμε συγκεκριμένα και κατά περίπτωση.