Υπάρχει κάποιος που όντως διάβασε ποτέ τους «όρους και προϋποθέσεις»;

«Του σατανά παιδί μου, είναι όλα αυτά» θα σε προειδοποιήσει η γιαγιά (και η μητέρα ενίοτε) και προφανέστατα, στη λέξη «όλα» θα συμπεριλάβουν, τα κινητά, το ίντερνετ, τους υπολογιστές ακόμα και τα ακουστικά, που κρέμονται από το λαιμό σου. Και φυσικά, θα φροντίσουν να σου τονίσουν ότι τα μαραφέτια τούτα, σε έχουν αποβλακώσει, ότι μέσω αυτών μας παρακολουθούν και μας κρατούν φακελωμένους. «Θεωρίες συνωμοσίας!» θα βιαστείς να ανταπαντήσεις, με κάπως υπεροπτικό ύφος και εμφανώς θιγμένο εγωισμό, που σε χαρακτήρισαν έμμεσα έρμαιο. Θεωρία συνωμοσίας λοιπόν. Ή μήπως όχι; Σενάρια καταδιωκόμενων κι εμμονικών μυαλών ή απόλυτα απτή πραγματικότητα;

Σίγουρα, η γνώση της προηγούμενης γενιάς, αναφορικά με τις δυνατότητες και τα οφέλη της τεχνολογίας, τις περισσότερες φορές είναι περιορισμένη. Χωρίς αυτό να συνεπάγεται την περιχαράκωση της κρίσης τους. Και ίσως εκείνοι να κοιτούν καλύτερα. Ίσως το τοπίο να είναι πιο διαυγές, χωρίς τις παρωπίδες. Χωρίς τα γυαλιά της εξέλιξης και της προόδου που η νέα γενιά φόρεσε τόσο έντεχνα και απρόσκοπτα.

Πριν από μερικά χρόνια, καθιερώθηκε η «Πολιτική Απορρήτου» ή αλλιώς αυτό το «αποδέχομαι τους όρους χρήσης», το οποίο απαιτεί τη συγκατάθεσή μας για την εμφύτευση μικροτσίπ στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Όχι, λάθος. Η συναίνεση, αφορά στον αφανισμό του είδους μας από εξωγήινους. Ή απλώς στην επιβολή ενός τέταρτου Μνημονίου στην Ελλάδα. Στάσου. Περί τίνος πρόκειται τελικά; Η «Πολιτική Απορρήτου», αναφέρεται στην εκούσια συγκατάθεση της χρήσης των προσωπικών δεδομένων (μεταξύ άλλων αναζητήσεις και αναγνωριστικά cookies) των επισκεπτών μιας ιστοσελίδας, για διαφημιστικούς σκοπούς. Βέβαια, οι διακομιστές δεσμεύονται με την προστασία των ατομικών στοιχείων, χωρίς παρ’ όλα αυτά να απαγορεύουν την αποκάλυψη αυτών σε πρόσωπα εντός εταιρείας ή άλλες θυγατρικές ή συνεργαζόμενες.

Αν γνώριζες την απάντηση, τότε συγχαρητήρια! Είσαι ένας από τους λίγους. Μας εκπλήσσεις με το πόσο γενναιόδωρα διέθεσες τον πολύτιμο χρόνο σου στην ανάγνωση και κατανόηση κάτι τόσο «ασήμαντου». Οι περισσότεροι από εμάς πατήσαμε γρήγορα αποδοχή, ώστε να φύγει το πλαίσιο από το οπτικό μας πεδίο και να συνεχίσουμε ανενόχλητοι την πλοήγησή μας. Μη γνωρίζοντας ή καλύτερα, αρνούμενοι να αγγίξουμε τις συνέπειες εκείνου του φευγαλέου κλικ.

Κι αν οι φωνές του παρελθόντος έχουν δίκιο; Κι αν όντως επιτυγχάνουν τη χειραγώγησή μας, μέσου του εθισμού μας στο χειρισμό των συσκευών; Μα ποιος νοιάζεται όταν η φωτογραφία που ανέβασες σάρωσε τα likes στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Τι χαρά! Τι πρωτόγνωρη ικανοποίηση! Και έπειτα χάριν διαδικτύου και τεχνολογίας ενημερωνόμαστε. Σωστά; Διαβάζουμε ειδήσεις και γεγονότα που συμβαίνουν κάθε στιγμή ανά τον κόσμο. Γινόμαστε ενεργοί πολίτες. «Παθητικός θεατής γίνεσαι», αυτό θα σου πει η μαμά. «Ένας παθητικός θεατής που σε ταίζουν μασημένη τροφή».

Φταίνε οι εταιρείες λοιπόν, που υιοθέτησαν αυτή την Πολιτική. Φταίνε οι εταιρείες, που έκαναν το κείμενο μακρόσυρτο, δυσνόητο και κουραστικό, μάλλον επίτηδες για να πετύχουν την επιθυμητή συμπεριφορά. Φταίνε όλοι, εκτός από μας. Χαρακτηριστική αντίδραση του ατόμου στον επερχόμενο κίνδυνο, αυτή η προβολή άμυνας. Μιας άμυνας που εκφράζεται ως άρνηση και αποποίηση των ευθυνών μιας κατάστασης ή συμπεριφοράς, ακριβώς για να αποφευχθεί η ρήξη ιδανικού και πραγματικού εαυτού. Για να αποφευχθεί η εσωτερική σύγκρουση και κατ’επέκταση η ένταση που προκύπτει.

Κι όμως φταίμε! Γιατί η τεχνολογία, όπως άλλωστε και ο ηλεκτρισμός εξελίχθηκαν για να διευκολύνουν τη ζωή του ανθρώπου. Κανείς όμως δεν κατηγόρησε τον Έντισον για τα αποτελέσματα της υπέρμετρης χρήσης των εφαρμογών του ηλεκτρισμού. Αντίστοιχα κανείς δε θα έπρεπε να δαιμονοποιεί την τεχνολογία, μιας και η έλλογη ή μη, αξιοποίηση αυτής, βαραίνει καθ’ αποκλειστικότητα το άτομο που τη διαχειρίζεται. «Μέτρον άριστον»,  η χρυσή τομή. Μα πώς να γνωρίζεις από μέτρο, όταν δε στο δίδαξαν; Όταν δε σε έθισαν σε αυτό; Τότε πώς;