Λίγοι μπορούν να μπουν στη θέση των άλλων

«Δεν πειράζει», «θα περάσει κι αυτό», «μην το σκέφτεσαι», «χαλάρωσε», «μια φάση είναι», «στεναχωριέσαι χωρίς λόγο», «πρέπει να κάνεις αυτό», «υπάρχουν και χειρότερα»∙ είναι μερικές απ’ τις προτάσεις που ακούς από κάποιους φίλους και γνωστούς, όταν σου συμβαίνει κάτι που επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία σου. Θα έλεγε κανείς ότι είναι οι λεγόμενες φράσεις «κλισέ», που σου λέει κάποιος, σχεδόν μηχανικά, χωρίς συναίσθημα, απλώς για να περάσει στο επόμενο θέμα, το οποίο πιθανότατα να θεωρεί πιο ενδιαφέρον απ’ το δικό σου.

Αυτό γίνεται  γιατί πολλοί έχουν μάθει να μην ακούν ουσιαστικά όταν συνομιλούν με έναν άλλο άνθρωπο και να απαντούν μόνο και μόνο για να πουν αυτό που θέλουν, για να εκφράσουν τη δική τους επιθυμία, το δικό τους παράπονο και σκέψη. Με αυτόν τον τρόπο, βέβαια, δεν μπορεί να υπάρξει πραγματικός διάλογος κι επικοινωνία. Και φυσικά, μια τέτοια συζήτηση μόνο απογοήτευση θα μπορούσε να σου προσφέρει, καθώς αισθάνεσαι πως ο συνομιλητής σου δεν είναι εκεί για σένα, αλλά για τον εαυτό του. Τόσο κλεισμένοι στον εαυτό τους είναι κάποιοι άνθρωποι, τόσο εγωιστές που δεν αντιλαμβάνονται ότι με αυτή τους τη στάση επιδεικνύουν αδιαφορία κι εγωκεντρισμό.

Γιατί για να το καταλάβει κάποιος αυτό, θα πρέπει να έχει μάθει να μπαίνει στη θέση των άλλων. Και όταν λέμε να μπαίνει στη θέση των άλλων εννοούμε να μπορεί να αντιληφθεί πώς νιώθει ο άλλος εκείνη τη στιγμή και τι θα ήθελε να ακούσει εκείνος σε μια αντίστοιχη κατάσταση. Ωστόσο, για να το καταφέρεις αυτό δεν είναι μια απλή υπόθεση, αφού η ενσυναίσθηση, δηλαδή η ικανότητα να καταλάβεις τα συναισθήματα των άλλων, προϋποθέτει να έχεις μάθει να αντιλαμβάνεσαι και να διαχειρίζεσαι πρώτα τα δικά σου συναισθήματα. Κι αυτό είναι ένα  χάρισμα, που δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι.

Συνήθως οι άνθρωποι με ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση έχουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία τους ξεχωρίζουν απ’ τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι άνθρωποι που αντιλαμβάνονται με ευκολία τις καταστάσεις γύρω τους, είναι δημιουργικοί κι ευαίσθητοι, με τη μόνη διαφορά πως μπορούν να μετατρέπουν την ευαισθησία τους και τα πλούσια συναισθήματά τους σε δύναμη και θετική ενέργεια.

Είναι συμπονετικοί, ανοιχτόμυαλοι, με τάση να μην επικρίνουν, αλλά να κατανοούν τις πράξεις και τις αντιδράσεις των άλλων. Φυσικά, όπως είναι λογικό κι επόμενο, όλα τα χαρίσματα έχουν και κάποιο τίμημα. Έτσι λοιπόν, το τίμημα αυτών των ανθρώπων είναι να μην εισπράττουν πάντα απ’ τους άλλους τη συμπεριφορά που τους αξίζει, να θεωρούνται υπερβολικά ρομαντικοί, συχνά κι αδύναμοι απ’ όσους ζουν επιδερμικά κι επιφανειακά.

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι κόσμος αυτός χωρίς αυτά τα άτομα δε θα ήταν ίδιος, θα έλειπε η λάμψη που ακτινοβολεί στα μάτια τους κι η καλοσύνη που αναβλύζει αβίαστα απ’ την ψυχή τους. Όλοι μας έχουμε ανάγκη τέτοιους ανθρώπους δίπλα μας: στην οικογένειά μας, στην παρέα μας, στη δουλειά μας, στην καθημερινότητά μας. Γιατί είναι εκείνοι που όταν σε δουν αγχωμένο ή λυπημένο, θα καθίσουν να ακούσουν το πρόβλημα και τις έγνοιες σου με ειλικρινές ενδιαφέρον, κοιτώντας σε στα μάτια, περιμένοντας να βγάλεις από μέσα σου όλα όσα σε πνίγουν και σε βαραίνουν. Και τότε, δε θα σου απαντήσουν κάτι συνηθισμένο, θα δείξουν ότι σε καταλαβαίνουν, ακόμα κι αν δε μπορούν να σε νιώσουν απόλυτα. Θα σου πουν ότι θα είναι εκεί να σε ακούν, όταν τους έχεις ανάγκη και θα σε συμβουλεύσουν να κάνεις αυτό που νιώθεις, να ακολουθήσεις το ένστικτο και την καρδιά σου, να πιστέψεις στον εαυτό σου και να μη σταματήσεις να προσπαθείς.

Δε θα σου πουν ποτέ ότι αυτό που περνάς θα περάσει ως διά μαγείας ή το πώς πρέπει να αισθάνεσαι ή το αν κάνεις λάθος, θα αφήσουν σε σένα την πρωτοβουλία κι οι ίδιοι θα αρκεστούν να σου πουν την γνώμη τους, χωρίς ίχνος επίκρισης ή επιβολής. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορείς να βασιστείς πάνω τους και να τους ανοίξεις την καρδιά σου, χωρίς να φοβάσαι την αντίδρασή τους.

Μπορεί, λοιπόν, αυτοί οι άνθρωποι να σπανίζουν, αλλά το μεγάλο στοίχημα είναι όταν κι αν τους συναντήσεις, να μπορέσεις να τους ξεχωρίσεις και να τους εκτιμήσεις. Στάσου για λίγο ενώ περπατάς στον δρόμο και παρατήρησε. Είναι εκείνη η γυναίκα που σου χαμογέλασε διάπλατα, όταν εσύ περνούσες από δίπλα της σκυθρωπός και προβληματισμένος. Είναι αυτός ο συνάδελφος που σε είδε νευριασμένο και στεναχωρημένο και σε έκανε να γελάσεις με την καρδιά σου με τα έξυπνα αστεία του. Είναι εκείνη η φίλη που σε είδε σιωπηλό κι απορροφημένο στις σκέψεις σου κι αρκέστηκε να καθίσει δίπλα σου, χωρίς να μιλάει, κρατώντας σου απλά το χέρι, δίνοντάς σου χρόνο και χώρο να αναπνεύσεις και να ανασυντάξεις τις δυνάμεις σου.

Βλέπεις, πολλές φορές οι πράξεις έχουν τον τρόπο να μιλούν πιο δυνατά κι απ’ τις πιο έντονες λέξεις. Κι αυτό που είναι βέβαιο είναι πως αυτά τα άτομα θα είναι εκεί να σου υπενθυμίζουν πως είσαι σημαντικός και να σου κρατούν σφιχτά το χέρι και την επόμενη ημέρα.