Τα ανίψια μας είναι έμμεσα η συνέχειά μας. Με τη γέννησή τους, αναθεωρούμε πολλά πράγματα σε σχέση με τη ζωή και αναγνωρίζουμε το θαύμα που λέγεται «ζωή». Με τον ερχομό τους νιώσαμε δέος, συγκίνηση και μας κατέκλυσαν μοναδικά συναισθήματα. Με το να έχουμε την τύχη να είμαστε δίπλα στα ανίψια μας μεγαλώνοντας, μπορούμε να πάρουμε πολλά μαθήματα και όχι μόνο να τα διδάξουμε, απαντώντας σε όλα τα «γιατί» που εκτοξεύουν ώρες-ώρες προς το μέρος μας. Μα, πώς μπορεί το ανίψι σου να σε μάθει κάτι, αφού είναι μικρότερο και τώρα μαθαίνει τον κόσμο; Κι όμως, το παιδί έχει την ικανότητα να σε πάρει από το χέρι, όχι για παγωτό, αλλά για να σε μάθει από την αρχή θεμελιώδη συναισθήματα και τρόπους να χειρίζεσαι καταστάσεις που μεγαλώνοντας άφησες σε μια άκρη και ξέχασες. Μεγαλώνοντας άρχισες να αυξάνεις την πολυπλοκότητα στα λεγόμενά σου, να δοκιμάζεις ανθρώπους για να τους αφήνεις να έρχονται κοντά σου, να τους τεστάρεις πολύ προσεκτικά πριν τους δείξεις τα συναισθήματά σου. Όλα αυτά τα όμορφα που πηγάζουν από την παιδική αθωότητα και τον αυθορμητισμό, ξεχάστηκαν καθώς μεγάλωνες σε ένα σκονισμένο κουτί μαζί με παλιές φωτογραφίες και άλλες παιδικές αναμνήσεις. Ακολουθούν λοιπόν, δέκα πράγματα για τις σχέσεις που μας διδάσκουν, ή μας υπενθυμίζουν, τα ανίψια μας:
1. Σκέψου απλά
Πολλές φορές η απλότητα της σκέψης τους σε ξαφνιάζει σε σημείο που σε αποστομώνουν με κάποιες ερωτήσεις του τύπου «και γιατί να μαζέψω τα παιχνίδια μου αφού θα παίξω πάλι;» Το αυστηρό πρόγραμμα, το επιτηδευμένο και το συγκεκριμένο δεν ταιριάζει στη ζωή τους. Θα πουν αυτό που θέλουν όπως το σκέφτονται, χωρίς να το φιλτράρουν πολλές φορές και χωρίς να παλέψουν για να το παρουσιάσουν όπως θα είναι αρεστό από τους γύρω τους. Οι σκέψεις και τα λόγια τους δεν έχουν διπλή ανάγνωση όπως έχουν πού και πού των ενηλίκων. Και όταν μιλάμε για σχέσεις, τόσο τα αυστηρά προγράμματα όσο και τα λόγια που κρύβουν μέσα τους μπηχτές και δεύτερες σκέψεις μπορούν να αποδειχτούν καταστροφικά.
2. Μοίρασε απλόχερα χαμόγελα μαζί τους
Δεν υποκρίνονται, το κάνουν από την καρδιά τους. Χαμογελούν και τα μάτια τους. Το νιώθουν και στο δείχνουν. Όταν σου χαμογελούν και σου δείχνουν τα πεσμένα δοντάκια τους, είναι λες και ο κόσμος πλημμυρίζει αισιοδοξία και τα πάντα τριγύρω λαμποκοπούν. Οι ενήλικες αντίθετα, δύσκολα σου προσφέρουν το αληθινό χαμόγελό τους, έχουν χαμόγελα που είναι επιτηδευμένα, αυστηρά και δε μαρτυρούν κανένα απολύτως συναίσθημα. Μοιάζουν σχεδόν ανέκφραστοι. Οι σχέσεις όμως όχι μόνο ζητάνε συναίσθημα αλλά το απαιτούν. Και το απαιτούν γνήσιο, από καρδιάς και ποτέ επιτηδευμένο.
3. Διεκδίκησε αυτό που θες με πάθος
Αυτό που θέλουν, από μία αγκαλιά μέχρι ένα παιχνίδι, το διεκδικούν με πάθος ασύγκριτο και δεν ηρεμούν μέχρι να το κάνουν δικό τους. Μπορεί να γίνονται κτητικά, αλλά μας θυμίζουν ότι αν δε διεκδικήσεις δε θα αποκτήσεις. Τίποτα δεν αποκτάται από μόνο του, δίχως κόπο. Αν θελήσουν να σε αγκαλιάσουν θα έρθουν να απλώσουν τα χεράκια τους, αν θέλουν να σου δείξουν κάτι θα έρθουν και θα σε τραβούν με το ζόρι να πας κοντά τους, αν λιγουρεύονται μια λιχουδιά θα σε πάνε προς τα εκεί. Αν αρνηθείς να τους δώσεις αυτό που ζητάνε θα επιστρατεύσουν κάθε μικρό απόθεμα γλύκας που διαθέτουν φροντίζοντας να δείξουν ότι αξίζουν αυτό που θέλουν και να σου πουν με τον τρόπο τους πως τσάμπα αντιστέκεσαι. Οι ενήλικες το παίζουν δύσκολοι, δεν απαντούν με ειλικρίνεια στο ερώτημα «τι έχεις;», δε ζητούν την αγκαλιά που έχουν ανάγκη από τον άνθρωπό τους. Απλά περιμένουν. Ποιο όμως το αποτέλεσμα;
4. «Σε αγαπώ», «Συγγνώμη», «Ευχαριστώ», «Παρακαλώ»
Τέσσερεις βασικές λέξεις που ενώ μόλις που τις έχουν μάθει και έχουν εξοικειωθεί με αυτές, ξέρουν ακριβώς πότε να τις χρησιμοποιούν και το κάνουν χωρίς δεύτερη σκέψη όταν το νιώθουν. Λένε αυτό που πραγματικά τους ψιθυρίζει η ψυχούλα τους. Αγαπούν και το φωνάζουν, το δείχνουν, το αποδεικνύουν με πράξεις απλές. Οι ενήλικες αυτές τις λέξεις τις θεωρούν απαγορευμένες, δείγμα αδυναμίας και πως αν ειπωθούν σε αφήνουν εκτεθειμένο. Τα ανίψια σου, όπως όλα τα παιδιά, προτιμούν να δείχνουν το ενδιαφέρον τους και θεωρούν ότι κάποιος νοιάζεται όταν στο δείχνει. Οι ενήλικες έχουν αναπτύξει μια θεωρία ως προς το ότι όσο περισσότερο αδιαφορεί ο άλλος τόσο περισσότερο ενδιαφέρεται και σε «ψήνει». Μήπως λοιπόν κάπου εδώ μας βάζουν τα γυαλιά τα ανιψάκια μας;
5. Ρολόι· αυτός ο άγνωστος
Δε γνωρίζουν καλά την ώρα, λειτουργούν βάσει ανεμελιάς και αίσθησης, δε θέλουν να έχουν ωράριο, τα κουράζει το πρόγραμμα σε οτιδήποτε. Προτιμούν να παίξουν όταν τους έρθει η όρεξη, ακόμη κι αν είναι μεσάνυχτα ή ξημερώματα. Θα γκρινιάξουν αν πας να τα βάλεις σε τάξη, για ύπνο ή να τα ταΐσεις απλώς και μόνο επειδή «ήρθε η ώρα». Οι ενήλικες από την άλλη βάζουν πρόγραμμα σε κάθε τι, δικαίως κάποιες φορές, καθώς έχουν υποχρεώσεις που δεν έχουν τα παιδιά, αλλά ακόμη και στις προσωπικές τους στιγμές έχουν το ρολόι σε περίοπτη θέση και αρνούνται να αφεθούν σε «τρέλες» της στιγμής, γιατί σκέφτονται να μην ξεφύγουν από το πρόγραμμα. Όμως ποια σχέση δε χρειάζεται τρέλες της στιγμής και εκτός προγράμματος;
6. Μοιράσου με χαρά
Με όσους αγαπούν και νιώθουν ότι τους νοιάζονται μοιράζονται την «πιο αγαπημένη τους σοκολάτα στον κόσμο», ή το αγαπημένο τους παιχνίδι. Νιώθουν πως με αυτόν τον τρόπο σου δείχνουν την αγάπη τους. Και σε συγκινούν με τον τρόπο που το κάνουν. Θα θελήσουν να ταΐσουν το πουλάκι ή το σκυλάκι στο δρόμο που μοιάζουν πεινασμένα, αλλά θα μοιραστούν και μαζί σου τις αγαπημένες τους καραμέλες. Μάλιστα αυτή η κίνηση αφήνει άφωνους πολλούς γονείς που σου λένε με νόημα ότι «σε αγαπάει, ούτε με εμάς δε μοιράζεται τις συγκεκριμένες». Οι μεγάλοι δύσκολα μοιράζονται, γίνονται εγωιστές, δε δίνουν ούτε ένα μικρό κομμάτι από το γλυκό τους, το θεωρούν δικό τους αυστηρά. Ξεχνούν να φροντίσουν όσους το έχουν ανάγκη. Ξεχνούν να δείξουν στο άλλο τους μισό πόσο σημαντικό τους είναι μέσα από τις μικρότερες κινήσεις.
7. Χρώματα και φαντασία
Τα παιδιά συνδυάζουν τα πιο έντονα χρώματα και θεωρούν ότι αυτό είναι όμορφο ακόμη και στον τρόπο που ντύνονται. Έχουν άποψη και την υποστηρίζουν. Βάζουν χρώμα και φαντασία σε κάθε τι γύρω τους, ακόμη και στον τρόπο που σου περιγράφουν ένα συμβάν, σε σημείο που δεν μπορείς να διακρίνεις αν είναι αλήθεια ή όχι, αλλά από μέσα σου χαμογελάς έτσι κι αλλιώς γιατί απολαμβάνεις την αφήγηση. Οι μεγάλοι για κάποιο λόγο φοβούνται κάπως τα έντονα χρώματα. Δεν επιλέγουν τα κόκκινα, τα κίτρινα και τα φωσφοριζέ, αλλά προτιμούν τα μπεζ, τα γκρι και τις παλ αποχρώσεις. Δεν επιλέγουν συνειδητά τη ζωντάνια του ροζ και του γαλάζιου ούτε βάζουν φαντασία σε όσα κάνουν. Μια σχέση όμως ζητάει χρώματα, ένταση και φαντασία αλλιώς κάποια στιγμή χτυπάει την πόρτα η ρουτίνα και εμείς της ανοίγουμε διάπλατα.
8. Υπερασπίσου με σθένος όσους και ό,τι αγαπάς
Ο τρόπος με τον οποίο προσπαθούν να υπερασπιστούν αυτόν που μοιάζει αδύναμος και έχει ανάγκη την όποια βοήθεια είναι μοναδικός, ξεχειλίζει τρυφερότητα και στοργή. Ο τρόπος που υπερασπίζονται και εσένα -αφού είσαι σίγουρα μέσα στη λίστα με τα δικά τους αγαπημένα άτομα- είναι αξιολάτρευτος και ιδιαίτερα παθιασμένος. Οι ενήλικες συνήθως δεν υπερασπίζονται τόσο σθεναρά. Και οι σχέσεις θέλουν υπεράσπιση. Είτε σε συγγενείς και φίλους, είτε μπροστά σε προβλήματα που προκύπτουν, είτε απλώς στον τρόπο που φερόμαστε και στις μικρότερες κινήσεις τις καθημερινότητάς μας. Όπως νιώθουμε εμείς όταν το ανιψάκι μας, μας υπερασπίζεται αντίστοιχα νιώθει και ο σύντροφός μας όταν εμείς βγάζουμε ασπίδα μπροστά από τη σχέση μας.
9. Τόλμη και έλλειψη φόβου
Τολμούν αψηφώντας τον κίνδυνο, ίσως γιατί δεν τον γνωρίζουν, αλλά ακόμη κι αν πέσουν σηκώνονται με μεγάλη ευκολία και τρέχουν πάλι αδιαφορώντας αν θα πέσουν ξανά. Δε βάζουν μπροστά το φόβο, προηγείται η τόλμη τους. Έτσι είναι έτοιμα να δοκιμάσουν με ευκολία και άνεση νέα πράγματα και νέες γεύσεις, ακόμη κι αν προκύψουν ξινές. Ο ενήλικας συχνά βάζει μπροστά το φόβο του, θα θέσει ως προτεραιότητα την προστασία του και δε θα δοκιμάσει εύκολα νέα πράγματα που τον ξεβολεύουν από την άνεσή του. Θα οδηγήσει τη σχέση του σε τέλμα, ή ακόμη ίσως να μην μπει καν στη διαδικασία να τη ζήσει, από την έλλειψη τόλμης.
10. Αρκέσου στα απλά
Δεν τα ενδιαφέρει το δώρο, τα χαροποιεί η κίνηση που θα κάνεις, η έκπληξη που θα τους προκαλέσει το ότι πήγες να τα επισκεφθείς και είχες μαζί σου μια μεγάλη σοκολάτα. Μπορεί να ασχοληθούν περισσότερο με ένα παιχνίδι μικρό, χρωματιστό και ιδιαίτερο που πήρες από κάποιον πλανόδιο ή με τη σαΐτα που τους έφτιαξες από χαρτί και βάψατε μαζί τα φτερά, παρά με ένα παιχνίδι που σου κόστισε μία μικρή περιουσία. Οι ενήλικες πού και πού πέφτουν στην παγίδα να μετράνε τις σχέσεις τους με το πόσο ακριβά δώρα κάνουν ο ένας στον άλλο, χωρίς να ενεργοποιούν κανένα σημείο της φαντασίας και της δημιουργικότητάς τους για να εντυπωσιάσουν το πρόσωπο που τους ενδιαφέρει. Τα παιδιά από την άλλη μας μοιράζουν απλόχερα μαθήματα εκτίμησης για τα μικρότερα πράγματα.
Συντάκτης: Άννη Παναγιώτου
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
