Η επιλογή ενός θεραπευτή υγείας –ψυχολόγου ή ψυχιάτρου– είναι θέμα αυστηρά προσωπικό και η αναζήτηση ειδικών στηρίζεται είτε σε προσωπική αναζήτηση από το μηδέν είτε στη διαμόρφωση μιας λίστας επιλογών μέσω συστάσεων από γνωστούς και φίλους. Όταν γίνει η επιλογή, η επικοινωνία και η χημεία ανάμεσα σε θεραπευτή υγείας και ασθενή θα αποτελέσουν καθοριστικούς παράγοντες στο πώς θα εξελιχθεί η μεταξύ τους σχέση. Ο ηθικός και επαγγελματικός κώδικας δεοντολογίας που συνοδεύει τον εκάστοτε θεραπευτή υγείας καθορίζει τον τρόπο που οφείλει να φέρεται και την απόσταση που πρέπει να διατηρεί στην επαφή του με τον ασθενή, προκειμένου να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας.
Για να διατηρηθεί η ισορροπία στη σχέση θεραπευτή-θεραπευόμενου οφείλουν τα μέρη που την αποτελούν να τηρούν την ανάλογη απόσταση. Και οι δύο πρέπει να σέβονται τα όρια που θέτει ο θεραπευτής και την ψυχρή -φαινομενικά- στάση που κρατάει κάποιες φορές. Αυτές είναι και οι πρώτες εξηγήσεις –άτυποι και άγραφοι κανόνες– που δίνονται από τους θεραπευτές υγείας προς τους ασθενείς. Η όποια συζήτηση πρέπει να αφορά και να έχει κέντρο βάρους τον ασθενή. Είναι η ανθρώπινη περιέργεια που θα οδηγήσει τον ασθενή να αναρωτηθεί για πληροφορίες σαν αυτές που δίνει ο ίδιος από τα βάθη της ψυχής και του εσωτερικού του κόσμου -η εξομολόγηση που κάνει σε έναν τυπικά άγνωστο άνθρωπο- σχετικά με τον θεραπευτή και την προσωπική του ζωή. Οφείλει όμως να σεβαστεί κάθε ευγενική και ίσως απόλυτη άρνηση του θεραπευτή να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία για τον εαυτό του, καθώς υπάρχει ξεκάθαρος διαχωρισμός προσωπικής και επαγγελματικής ζωής και η προσωπική ζωή του θεραπευτή δεν αφορά τον ασθενή.
Σε μια εποχή που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καλπάζουν και κατακλύζουν την καθημερινότητα όλων, οι προσωπικές πληροφορίες διαχέονται με μεγάλη ευκολία, οπότε είναι αρκετά εύκολο να διαρρεύσουν στοιχεία σχετικά την προσωπική ζωή και τις επιλογές του θεραπευτή που μπορεί να μη συνάδουν με τις συμβουλές που δίνει στον εκάστοτε ασθενή του. Αρχικά, η ζωή του καθενός διαμορφώνεται με βάση τις επιλογές του, τον τρόπο που συμπεριφέρεται και τον περίγυρό του. Το γεγονός ότι ένας θεραπευτής έχει το θεωρητικό υπόβαθρο δε συνεπάγεται ότι στη ζωή του όλα είναι ιδανικά. Οι θεραπευτές είναι άνθρωποι που στην προσωπική τους ζωή δεν κάνουν τα πάντα βάσει προγράμματος καλοσχεδιασμένου σύμφωνα με τις θεωρίες που γνωρίζουν, ενώ υπάρχουν και αστάθμητοι παράγοντες, όπως άνθρωποι των οποίων η συμπεριφορά πολλές φορές συμπεριλαμβάνει το φαινόμενο δράση–αντίδραση.
Ο λόγος που απευθύνεται κανείς στους θεραπευτές υγείας για συμβουλές και καθοδήγηση είναι γιατί ως τρίτοι και εξωτερικοί παρατηρητές της δικής μας ζωής μπορούν και είναι αντικειμενικοί και μας παραθέτουν όσα αντιλαμβάνονται από τις περιγραφές μας με τρόπο ειλικρινή, αντικειμενικό, ξεκάθαρο. Σε αντίθεση με φίλους, συγγενείς και συναδέλφους που οι περισσότεροι έχουν συνήθως ως συμβούλους σε προσωπικά ζητήματα, οι θεραπευτές υγείας έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν και να συμβάλλουν στην επίλυση των όποιων ζητημάτων όχι δίνοντας τη λύση αλλά καθοδηγώντας τη μπερδεμένη και συναισθηματικά φορτισμένη σκέψη του θεραπευόμενου προς τη σωστή για τον ίδιο κατεύθυνση. Οι προσωπικοί σύμβουλοι είναι υποκειμενικοί και επηρεασμένοι από τα συναισθήματα, οδηγώντας πολλές φορές σε αντίθετα αποτελέσματα μπερδεύοντας περισσότερο τη σκέψη του ατόμου που συμβουλεύουν.
Για να διατηρηθεί το στοιχείο της αντικειμενικότητας που είναι και ο καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας της επαγγελματικής συμβουλής και καθοδήγησης του θεραπευτή υγείας προς τον εκάστοτε άνθρωπο, θα πρέπει οι δύο αυτοί άνθρωποι να παραμείνουν αποστασιοποιημένοι και να διατηρήσουν τη σχέση τους σε συγκεκριμένο επαγγελματικό πλαίσιο. Αυτό είναι κυρίως δουλειά του θεραπευτή. Ωστόσο, αν ο εκάστοτε άνθρωπος ανακαλύψει στοιχεία για τη ζωή του θεραπευτή και επιλέξει να τα συμπεριλάβει στην αξιολόγηση του θεραπευτή ως επαγγελματία, αυτό τον κάνει κάπως ανώριμο και ουσιαστικά μπορεί να οδηγηθεί ακόμη και στην αξιολόγηση ενός σπουδαίου επιστήμονα και καλού επαγγελματία. Ας μην ξεχνάμε ότι κανείς δεν είναι τέλειος και ως επαγγελματίας κανένας δεν είναι σωστό να κρίνεται βάση της προσωπικής του ζωής, καθώς υπάρχει σαφής διαχωρισμός.
Συντάκτης: Άννη Παναγιώτου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
