Ζούμε σε μια εποχή που η ευγένεια μοιάζει με τη χαμένη Ατλαντίδα. Είναι πιο δύσκολο να βρεις ευγενικό άνθρωπο παρά parking στο κέντρο της Αθήνας. Τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους τόσο αγενείς; Ποια ψευδαίσθηση τούς δίνει την εντύπωση ότι μπορούν να εισβάλουν στο χώρο σου αγνοώντας τα σύνορα του; Και πώς αντιδράς σε μια τέτοια εισβολή; Απαντάς με αγένεια στην αγένεια; Θα μου πεις «αυτό τους αξίζει». Ναι, αλλά έτσι γίνεσαι ίδιος μ’ αυτούς με αποτέλεσμα η αγέλη τους να μεγαλώνει. Δεν απαντάς καθόλου; Θυμώνεις μετά με τον εαυτό σου επειδή δεν έβαλες τον άλλον στη θέση του. Πώς βρίσκεται λοιπόν η ισορροπία;
Πολλές φορές πιάνεις τον εαυτό σου να μην αντιδρά μπροστά σ’ ένα αγενές σχόλιο που γίνεται εις βάρος σου. Ίσως γιατί σε βρίσκει εξ απροόπτου ή επειδή σοκάρεσαι απ’ το θράσος ορισμένων ανθρώπων. Προτιμάς λοιπόν να απαντήσεις με τη σιωπή σου ή να αποφύγεις περίτεχνα την απρεπή ερώτηση ή το σχόλιο. Έλα όμως που τα σκάγια σ’ έχουν ήδη πετύχει με αποτέλεσμα να πηγαίνεις μετά στο σπίτι, να βγάζεις την πανοπλία και να σκέφτεσαι συνεχώς τι θα μπορούσες να απαντήσεις ώστε να υποστηρίξεις τον εαυτό σου και να θέσεις τα όριά σου. Τα βάζεις μ’ εσένα σου και σε στήνεις στον τοίχο επειδή δεν μπόρεσες να προστατεύσεις την προσωπικότητά σου.
Είναι πάλι και κάποιες άλλες φορές που λίγο ο ανάδρομος Ερμής, λίγο τα ζόρια που σου πέσανε πολλά και δεν μπορείς να συγκρατήσεις τον εαυτό σου κι απαντάς στην κακία με περισσότερη κακία. Αντίδραση απολύτως ανθρώπινη, καθώς ο οργανισμός σου νιώθει πως απειλείται και ρίχνει πυρά. Μόνο που ο θυμός κι η αγανάκτηση σε κάνουν να χάνεις το δίκιο σου. Γίνεσαι κι εσύ αγενής κι απότομος. Κι έτσι ο τύπος που έχεις απέναντί σου, κατάφερε τον σκοπό του. Σ’ έφερε στο μπόι του, γιατί δεν μπορεί εκείνος να φτάσει το δικό σου. Κι εσύ, μετά απ’ αυτό το σκηνικό, νιώθεις απίστευτες ενοχές. Όχι γιατί δεν του άξιζε η συμπεριφορά σου αλλά γιατί δεν άξιζε σ’ εσένα να πέσεις τόσο χαμηλά. Βλέπεις, η δική σου ψυχή είναι από άλλο υλικό καμωμένη. Ξέρει από ευγένεια, από σεβασμό κι από διακριτικότητα. Παλεύεις γι’ αυτά κάθε μέρα. Όταν βρεθεί στο δρόμο σου κάποιος που αγνοεί αυτές τις έννοιες τότε προσπαθεί με νύχια και με δόντια να σε πείσει πως δεν έχουν καμία αξία. Κι όταν, έστω για μια στιγμή, σε φέρνει στα μέτρα του, τότε κλονίζεται το είναι σου γιατί απειλείται η σχέση που έχεις χτίσει με τον εαυτό σου.
Τι κάνεις λοιπόν; Πώς θέτεις τα όρια σου; Πώς βάζεις τον άλλον στη θέση του χωρίς να γίνεις κι εσύ αγενής; Και χωρίς να φέρεις κανέναν άλλον σε δύσκολη θέση; Το μυστικό είναι να πάρεις μια βαθιά ανάσα και να απαντήσεις στην αγένεια με ευγένεια. Να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου και με απόλυτη πίστη στον εαυτό σου να απαντήσεις με τρόπο ήρεμο κι αφοπλιστικό. Μην πεις τίποτα συγκεκριμένο γιατί μπορεί να το χάσεις αλλά πες κάτι γενικό. Πες του ότι η άποψη του δεν σε αφορά ή ότι η συμπεριφορά του σε προσβάλει. Αυτό βέβαια προϋποθέτει να γνωρίζεις καλά τον εαυτό σου ώστε να είσαι σίγουρος γι’ αυτά που πιστεύεις, για το πού βαδίζεις και τι πρεσβεύεις ώστε να μη διαταραχτεί η ηρεμία σου. Οι αγενείς άνθρωποι είναι συνήθως δειλοί, επειδή οι ίδιοι δεν τόλμησαν ποτέ να αντιμετωπίσουν τους δαίμονες και την αλήθεια τους. Είναι γεμάτοι ανασφάλειες κι απωθημένα, δεν κατάφεραν να ζήσουν τη ζωή τους όπως ήθελαν και την στρίμωξαν σε καλούπια. Κατά συνέπεια όλα αυτά τους κάνουν δύστροπους κι ειρωνικούς. Επομένως, αξίζουν τη λύπησή σου κι όχι τον θυμό σου.
Να θυμάσαι πως κανείς δεν μπορεί να πηδήξει τη μάντρα σου εάν δεν του το επιτρέψεις εσύ. Συνεπώς πρέπει να κάνεις ευδιάκριτα τα όρια σου αποτρέποντας ανήθικους καλοθελητές να απειλήσουν την ισορροπία σου. Ο προσωπικός σου χώρος και χρόνος δεν πρέπει να καταλαμβάνεται από παρείσακτους που επιδιώκουν συνεχώς να σε υποβαθμίσουν για να νοιώσουν εκείνοι καλύτερα. Κράτησε τους έξω από την αυλή σου κι ας χαρακτηριστείς απόμακρος ή σκληρός.
Η αγένεια είναι ένδειξη φοβισμένων και δυστυχισμένων ανθρώπων. Είναι ο μοναδικός τρόπος για να νιώσουν, έστω πλασματικά, δυνατοί και σημαντικοί. Αν αντιληφθούν ότι σε στριμώχνουν τότε θα hδονιστούν και θα υιοθετήσουν αυτή τη στάση σε μόνιμη βάση. Εάν όμως απέναντι στην αγένειά τους, δείξεις θάρρος και τόλμη. τότε ο καμουφλαρισμένος φόβος που τους διακατέχει θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο και, μη μπορώντας να αντιδράσουν, θα κλειστούν στο καβούκι τους. Μη δείξεις λοιπόν ότι κλονίζεσαι από τη στάση τους. Αντιθέτως, αδιαφόρησε δείχνοντας ότι δεν σε αγγίζουν καν.
Κόντρα στην αγένεια, την κακία και την αδιακρισία εγώ επιλέγω να παραμείνω άνθρωπος. Εσύ;
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Κουτσουρά