Όταν είσαι σε μια σχέση, πώς ξέρεις αν είναι πραγματικά αγάπη ή αν είναι απλώς μια προσκόλληση, μια εξάρτηση; Αυτά τα πράγματα πάνε χέρι-χέρι; Είναι πολύ εύκολο να τα μπερδέψουμε, τελικά. Μπλέκονται μεταξύ τους, οι γραμμές γίνονται τόσο θολές που τυφλώνεσαι. Είναι ακόμα πιο εύκολο να μπλέξουμε την έννοια του “προσπαθώ για μια σχέση” με το “θυσιάζομαι για μια σχέση” ή με το “εξαρτώμαι από αυτή”. Πόσο εύκολο όμως, είναι αυτό το εύκολο;
Πολλές φορές δημιουργούμε ανθυγιεινές συνδέσεις και δεσμούς στην προσπάθειά μας για ένα κοινό μέλλον. Γαντζωνόμαστε πάνω σε ανθρώπους με τη δικαιολογία της αγάπης. Αλλά, άλλο αγάπη κι άλλο γάντζωμα και προσκήλληση. Η αγάπη δεν είναι αναζήτηση για την καταπολέμηση της μοναξιάς. Γιατί όμως όλοι μας, έστω και μια φορά, τα έχουμε μπερδέψει;
Η προσκόλληση είναι η προσπάθειά σου να κρατήσεις κάτι ή κάποιον στη ζωή σου μόνο και μόνο για να καλύψεις τα δικά σου κενά. Προσκόλληση είναι αυτό που νιώθουμε όταν πιστεύουμε ειλικρινά ότι χρειαζόμαστε κάποιον στη ζωή μας επειδή μας κάνει να νιώθουμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο- μας κάνει να νιώθουμε λιγότερο μόνοι, μας επαινεί, μας επικυρώνει. Λες «σ’ αγαπώ γιατί με σώζεις, με συμπληρώνεις, χωρίς εσένα θα χαθώ». Ενώ από την άλλη, η γνήσια αγάπη είναι απλό «σ’ αγαπώ».
Η προσκόλληση είναι εγωκεντρική. Η αγάπη είναι αλτρουιστική. Όταν μπαίνουμε σε σχέση από ανάγκη προσκόλλησης, είναι συχνά επειδή οι άνθρωποι στους οποίους γαντζωνόμαστε μας κάνουν να νιώθουμε ”ολοκληρωμένοι” κι ”επικυρωμένοι” με έναν τρόπο που δεν έχουμε μάθει να το κάνουμε μόνοι μας. αι ενώ είναι σημαντικό να αισθάνεσαι άνετα κι ασφαλής σε μια σχέση, το να είσαι σε μια, μόνο και μόνο για χάρη της ολοκλήρωσης ή της πληρότητας, έχει ως αποτέλεσμα να χτίζεις θεμέλια γύρω από ένα άλλο άτομο κι όχι γύρω από τον εαυτό σου.
Η αγάπη από την άλλη, η γνήσια αγάπη, σημαίνει “μαζί με σένα” κι όχι “εξ αιτίας σου”. Νιώθεις ότι σ’ αγαπά και σε φροντίζει, αλλά αυτός δεν είναι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο διατηρείς αυτήν τη σύνδεση στη ζωή σου. Αγαπάς κι αντί να αγχώνεσαι πώς θα γεμίσεις τα κενά σου, εμπνέεσαι κι εμβαθύνεις στη σύνδεσή σας. Βρίσκεις ισορροπία στη σχέση. Υπάρχει ελευθερία, άνεση, απλότητα.
Για να είμαστε ειλικρινείς χτίζουμε τα στιλ προσκόλλησής μας από πολύ μικρή ηλικία κι αυτό είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνεις όταν παρακολουθείς ένα μάθημα ψυχολογίας. Πολλές φορές μπορεί να κάθεσαι και ν’ αναρωτιέσαι «φίλε, γιατί προσεγγίζω τους ανθρώπους στη ζωή μου με αυτόν τον τρόπο; Γιατί βασανίζω την καρδιά μου έτσι; Γιατί αναζητώ την προσοχή για να επιβεβαιώσω την αξία μου;» κι αυτό αφορά περισσότερο ένα μοτίβο. Και δε χρειάζεται να ντρέπεσαι για αυτό. Δε χρειάζεται να ζητήσεις συγγνώμη για τον τρόπο με τον οποίο προσπαθείς να θεραπεύσεις μέρη του εαυτού σου που δεν ήξερες καν ότι υπήρχαν.
Έχουμε μεγαλώσει σε έναν κόσμο που μας έχει διδάξει ότι η προσκόλληση είναι η ουσία της αγάπης, ότι πρέπει να παλεύουμε και να προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι όσοι είναι στη ζωή μας θα παραμείνουν μέσα σ’ αυτήν. Από πολύ μικρή ηλικία, η κοινωνία μας μεταδίδει την ιδέα ότι η ευτυχία είναι συνώνυμη με την κατοχή πραγμάτων. Και νομίζω πως αυτός είναι ο λόγος που, τόσοι πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι κάτι τους λείπει, με αποτέλεσμα, ολόκληρη η ύπαρξή μας να διαμορφώνεται γύρω από τη συσσώρευση πραγμάτων, με την ελπίδα ότι θα μας κάνουν να νιώθουμε πιο ολοκληρωμένοι. Αναπτύσσουμε μια εμμονική προσκόλληση έπειτα, σε ιδέες κι ανθρώπους. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να δώσουμε νόημα στη ζωή μας με αυτόν τον τρόπο.
Πώς θα το διορθώσουμε αυτό λοιπόν; Πώς θα μάθουμε στον εαυτό μας να σπάει αυτά τα μοτίβα; Αρχικά, αναρωτήσου: Τι είναι αυτό που σε ελκύει στην αγάπη αυτήν; Πώς σε έχει κάνει να νιώσεις στο παρελθόν; Τι είναι αυτό που αγνοείς στην αγάπη; Τι είναι οικείο ή άνετο για σένα, τι κυνηγάς συνεχεία ακόμα κι αν δε σου προσφέρει ασφάλεια; Τι σε φοβίζει στις σχέσεις, τι πυροδοτεί τον φόβο σου, τι σε κάνει να θέλεις να διορθώσεις τα πράγματα έτσι ώστε να βεβαιωθείς ότι οι άνθρωποι που αγαπάς δε θα φύγουν; Αν φοβάσαι συνεχώς να χάσεις τους ανθρώπους που αγαπάς, δείχνεις πραγματικά τις πιο ειλικρινείς κι αυθεντικές πτυχές αυτού που είσαι;
Υπάρχει μια εκδοχή σου, που είναι πέρα από αυτό το μοτίβο σου. Κι αυτή θα βρει τη γνήσια αγάπη. Αρκεί να θυμάσαι, και να μην αφήνεσαι να ξεγελαστείς, πως ένα όμορφα καμουφλαρισμένο σύστημα προσκόλλησης δεν είναι παθιασμένη αγάπη. Την επόμενη φορά που θα βγεις ραντεβού με κάποιον και θα αισθάνεσαι ανησυχία, ανασφάλεια κι εμμονή —μόνο για να αισθάνεσαι ενθουσιασμό κάθε τόσο— πες στον εαυτό σου ότι είναι πιθανότατα μια σχέση που δε χρειάζεται να συνεχίσει. Αληθινή αγάπη, με την εξελικτική έννοια, σημαίνει ηρεμία. Σημαίνει ειρήνη. Κι όταν τη βρεις, θα το ξέρεις.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου