Αγαπούσα πάντα παραπάνω τους ευαίσθητους ανθρώπους. Εκείνους που φοράνε την καρδιά στο τσεπάκι. Εκείνους που σε βλέπουν μια μέρα στη δουλειά και σε ρωτάνε «τι έχεις» χωρίς να έχεις δώσει δικαίωμα και σπεύδουν να σε πάρουν μια αγκαλιά να νιώσεις καλύτερα, χωρίς να μάθουν απαραίτητα τι σου συμβαίνει. Εκείνους που χαίρονται υπερβολικά πολύ με την καλή είδηση της ημέρας γιατί βρήκαν λίγη θετικότητα στη ρουτίνα τους κι υψώνουν το ανάστημά τους σε περιστατικά αδικίας που κάθε άλλος θα προσπερνούσε.
Αν ανήκεις στην κατηγορία των ευαίσθητων ανθρώπων κι εσύ, εκείνων που νιώθουν τα πάντα βαθιά μέσα τους αλλά και διαβάζουν κάπως μαγικά το περιβάλλον γύρω τους, τότε καταλαβαίνεις πολύ καλά τι εννοώ. Είσαι σίγουρα από εκείνους που έχουν ακούσει μια φορά στη ζωή τους «έλα μωρέ, παραείσαι ευαίσθητος κι εσύ, τι ασχολείσαι τώρα;» ή «νομίζω ότι το πήρες πολύ προσωπικά».
Ο όρος Άτομα Υψηλής Ευαισθησίας ή αλλιώς Highly Sensitive Persons (HSPs) περιγράφει τους ανθρώπους εκείνους που αναγνωρίζουν σε μεγαλύτερο φάσμα τα συναισθήματα και τα βιώνουν με τρόπο πιο έντονο από όλους τους υπόλοιπους. Σκέφτονται υπερβολικά πολύ όλες τις καταστάσεις που βιώνουν, από όλες τις δυνατές πτυχές τους με αποτέλεσμα να υπερφορτώνονται από πληροφορίες, το λεγόμενο και sensory overload. Αυτό οδηγεί στο να χρειάζονται διπλάσιο χρόνο από τους υπόλοιπους για να πάρουν μια απόφαση. Το γεγονός ότι επηρεάζονται πολύ από τις λάθος αποφάσεις που θα πάρουν δε βοηθάει επίσης καθόλου. Επικεντρώνονται πολύ στις λεπτομέρειες, γεγονός που τους κάνει πολύ σχολαστικούς αλλά και πολύ κουραστικούς κάποιες φορές ταυτόχρονα. Έχουν έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις καθώς οδηγός τους είναι το συναίσθημα με αποτέλεσμα πολλές φορές να δυσκολεύονται να το ελέγξουν και αυτό τους κάνει επίσης πολύ ευαίσθητους στην κριτική -ακόμα κι αν αυτή είναι εποικοδομητική.
Οι άνθρωποι αυτοί είναι πιο ενσυναισθητικοί και συμπονετικοί και λειτουργούν καταπληκτικά μέσα σε μια ομάδα καθώς έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται πιο καθαρά τις διαθέσεις των υπολοίπων, να βοηθούν αλλά και να προσαρμόζονται ανάλογα. Η προσοχή στη λεπτομέρεια που προαναφέραμε βοηθάει να εκπληρώνουν πιο αποτελεσματικά έναν στόχο ή να επικοινωνούν καλύτερα με τους γύρω τους καθώς έχουν την ικανότητα να διαβάζουν, πέρα από το περιεχόμενο των λέξεων και τον τόνο της φωνής ή τη χρησιμότητα των κινήσεων ενός ατόμου. Είναι οι άνθρωποι εκείνοι οι οποίοι θα αναλάβουν δράση σε καταστάσεις που κανείς άλλος δε βλέπει τον λόγο να το κάνει. Γίνονται απίστευτα δημιουργικοί και σχολαστικοί με αποτέλεσμα να θριαμβεύουν σε τομείς της τέχνης, της συγγραφής ή ακόμα και της ιατρικής ή της ψυχολογίας.
Το μόνο εμπόδιο είναι ότι καταβάλλονται εύκολα από το περιβάλλον τους. Αυτό μπορεί να προκληθεί από ένα αυξημένο επίπεδο δραστηριότητας του νευρικού συστήματος, το οποίο οδηγεί σε αυξημένη επίγνωση κι ανταπόκριση στα ερεθίσματα (Aron, 1996). Είναι το λεγόμενο overstimulation ή sensory overload όπως περιγράφεται διεθνώς. Ανάλογα την έντασή του, αυτό μπορεί να μεταφράζεται από απλό εκνευρισμό και την ανάγκη να μείνεις λίγο μόνος σου για να φορτίσεις, έως και την έντονη ενόχληση σε δυνατούς ήχους κι οσμές ή την αποφυγή βίαιων ταινιών.
Το χαρακτηριστικό των HSPs θεωρείται ότι είναι αποτέλεσμα γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.Έρευνες έχουν δείξει ότι τα Άτομα Υψηλής Ευαισθησίας τείνουν να έχουν μεγαλύτερο αριθμό αισθητηριακών υποδοχέων στον εγκέφαλό τους, γεγονός που τους επιτρέπει να επεξεργάζονται περισσότερες πληροφορίες από ό,τι οι υπόλοιποι. Επιπλέον, μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα σεροτονίνης και ντοπαμίνης, οι οποίες σχετίζονται με τη συναισθηματική ρύθμιση και την ψυχική ευεξία. Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας κι οι πολιτισμικές επιρροές, μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη των HSPs (Aron & Aron, 1997).
Παρ’ ολ’ αυτά, το να καταβάλλεσαι από το περιβάλλον γύρω σου είναι κάτι που όλος ο κόσμος το παθαίνει eventually. Εκείνοι απλώς το παθαίνουν πιο συχνά αλλά και το αναγνωρίζουν επίσης ευκολότερα. Το μόνο που χρειάζεται να κάνουν οι HSPs είναι να φροντίζουν και να ακούν τον εαυτό τους και να βάζουν όρια. Εύκολο;
Το να ακούς τον εαυτό σου και να του αφιερώνεις χρόνο είναι το καλύτερο δώρο που μπορείς να του κάνεις και δε χρειάζεται να αγγίξεις τα όριά σου για να πάρεις αυτή την απόφαση. Να αφήνεις χώρο για τα μικρά πράγματα που σε κάνουν ευτυχισμένο στην καθημερινότητά σου, όπως μια βόλτα στη θάλασσα, ένα καλό βιβλίο ή ένα παγωτό στο χέρι κοιτάζοντας το ηλιοβασίλεμα. Να φροντίζεις το σώμα σου, κάνοντας μερικές διατάσεις το πρωί και να αποφορτίζεις το μυαλό σου κάθε τόσο, βάζοντας σε τάξη στόχους και σκέψεις. Να δημιουργείς σχέσεις αληθινές με ανθρώπους καθαρούς, αυτόφωτους, που νιώθουν και κατανοούν την ολότητά σου. Να γράφεις τα πράγματα που αγαπάς στη μέρα σου για να μάθεις να εκτιμάς την πραγματικότητά σου και να μην ξεχνάς τα μικρά σου θαύματα όταν χάνεσαι στις πληροφορίες του κόσμου.
Και να θυμάσαι: Το να νιώθεις δεν είναι αδυναμία. Είναι υπερδύναμη. Εσύ απλώς πρέπει να μάθεις να την ελέγχεις.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου