10 cool facts να μάθεις για τη Γροιλανδία, τώρα που βγήκε στο προσκήνιο για λάθος λόγους

Πρόσφατα βγήκε στο προσκήνιο μία ακόμα είδηση για τον καινούργιο πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump, ο οποίος σε μια από τις καυστικές του δηλώσεις ανέφερε ότι θα αγοράσει τη Γροιλανδία και θα την κάνει Πολιτεία των ΗΠΑ. Αρκετοί αναρωτήθηκαν αν υπάρχει μέρος στο κόσμο με αυτό το όνομα, κάποιοι το γκούγκλαραν για σιγουριά και κάποιοι αναρωτήθηκαν τι χρειάζεται ο πλανητάρχης ένα μεγάλο «κομμάτι πάγου» κοντά στην Ανταρκτική. Κι όμως αυτό το μεγάλο «κομμάτι πάγου», όπως φαίνεται στον παγκόσμιο χάρτη, είναι μία ημι-αυτόνομη χώρα με 57000 κατοίκους και θεωρείται το μεγαλύτερο σε έκταση νησί του κόσμου – αν θεωρήσουμε βέβαια ότι η Αυστραλία είναι ηπειρωτική χώρα και όχι νησί. Οι πληροφορίες που γνωρίζουμε για αυτή τη «πράσινη χώρα» – όπως μεταφράζεται από το αγγλικό της όνομα Greenland- είναι ελάχιστες. Παρόλα αυτά είναι ένα μέρος στο πλανήτη που έχει τη δική του ιστορία και παράδοση και ειδικά κάποια είναι άκρως συναρπαστικά.

1. Η Γροιλανδία «ανακαλύφθηκε» από τους Vikings

Σύμφωνα με τα ισλανδικά παραδοσιακά κείμενα, η Γροιλανδία κατοικήθηκε πρώτη φορά από τον Viking Erik Thorvaldsson, ο οποίος εξορίστηκε εκεί από τη Νορβηγία – λόγω της εγκληματικής του δραστηριότητας – γύρω στα 960-980 μ.Χ. Ο Red Erik – όπως τον αποκαλούσαν- ονόμασε το νησί «Grünland» από το πράσινο που αντίκρισε εκεί, όταν έφτασε. Όταν πήγε πίσω στη χώρα του από την εξορία, μάζεψε κόσμο και πήγαν στο νησί ως έποικοι για μια καλύτερη ζωή.

2. Το πιο γνωστό παραδοσιακό της φαγητό αποτελείται από κρέας φάλαινας.

Ο πιο γνωστός παραδοσιακός μεζές της χώρας λέγεται mattak και τρώγεται ωμός. Πρόκειται για ένα κομμάτι από κρέας φάλαινας με το λίπος και το δέρμα της και σερβίρεται συνήθως κομμένο σε κυβάκια. Μπορεί να διαφέρει σε χρώμα, ανάλογα από ποιο είδος φάλαινας προέρχεται. Συνήθως είναι από την πτερωτή φάλαινα, αλλά μπορεί να είναι και από μπελούγκα και από ναρβάλ. Όσοι το έχουν γευτεί, μιλάνε για ένα ιδιαίτερο έδεσμα με περίεργη λαστιχωτή υφή.

3. Είναι το μεγαλύτερο δείγμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη

Η Γροιλανδία σε εκτείνεται σε 2.166.086 τ.μ. και το 81% της αποτελείται από πάγο. Παρόλα αυτά, με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και το λιώσιμο των πάγων, η έκταση που καταλαμβάνουν οι πάγοι έχει αρχίσει αισθητά να μειώνεται.

4. Είναι η χώρα των Ινουίτ

Οι ιστορίες που μαθαίναμε στο σχολείο για τους Εσκιμώους Ινουίτ δεν προέρχονται από τον Βόρειο Πόλο, αλλά από τη Γροιλανδία. Προσοχή όμως γιατί η λέξη «Εσκιμώος» για αυτούς θεωρείται προσβλητική και έχουν ένα δίκιο, καθώς είναι γαλλικής προέλευσης και σημαίνει «αυτός που τρώει ωμό φαγητό». Η πραγματική ονομασία των ιθαγενών της Αλάσκας, του Καναδά και της Γροιλανδίας είναι Ινουίτ και σημαίνει «άνθρωποι». Είναι φιλικοί μεν με τους ξένους, αλλά με τα δικά τους όρια και πλέον δε διαμένουν σε ιγκλού αλλά σε πολύχρωμα ξύλινα σπιτάκια.

5. Οι γυναίκες κατέχουν την τέχνη της βυρσοδεψίας

Οι γυναίκες στις μικρές κοινωνίες του νησιού της Γροιλανδίας κατέχουν μια πιο αναβαθμισμένη – θα μπορούσαμε να πούμε- θέση, καθώς η παράδοση τις θέλει να κατέχουν σχεδόν αποκλειστικά την τέχνη της βυρσοδεψίας. Είναι αυτές που παίρνουν το δέρμα της φώκιας κυρίως και επιμελούνται τον ρουχισμό όλης της οικογένειας.

6. Η Γροιλανδία ανήκει στη Δανία: αλήθεια ή ψέμα;

Το διοικητικό και πολιτικό καθεστώς της Γροιλανδίας είναι λίγο ιδιόμορφο. Αν και γεωγραφικά «γλύφει» τις αμερικανικές ακτές, αποτελεί όμως μαζί με τη Δανία και τα Νησιά Φερόε το Βασίλειο της Δανίας – Βασίλειο της Δανιμαρκίας. Θεωρείται μεν αυτόνομο κράτος, αλλά όχι στο 100%, καθώς λόγω ελλείψεων υποδομών, συντηρείται από επιδοτήσεις του κυβέρνησης της Δανίας. Εκλέγει δική του τοπική κυβέρνηση από το 1979 και το 2009 απέκτησε ακόμα κάποια προνόμια και ελευθερίες από τη δανέζικη κυβέρνηση.

7. Είναι τουριστικό μέρος;

Κι όμως, είναι. Η Γροιλανδία αποτελεί μεν πόλο έλξης για τουρίστες, χωρίς όμως τις κατάλληλες υποδομές. Δέχεται περίπου 100.000-140.000 επισκέψεις το χρόνο, με διασημότερη πόλη το Illusat. Εκεί μπορείς να κάνεις μικρές κρουαζιέρες στους παγετώνες και στα μέρη όπου κολυμπούν οι φώκιες και οι φάλαινες. Τα πλοία που κάνουν αυτές τις περιηγήσεις δεν πλησιάζουν τους τεράστιους όγκους των πάγκων, καθώς μεγάλα τους κομμάτια έχουν αποκολληθεί απότομα. Σε μια πρόχειρη έρευνα στο διαδίκτυο, τα αεροπορικά εισιτήρια από Θεσσαλονίκη μετ’ επιστροφής ξεκινούν από τα 1500 ευρώ, λόγω περιορισμένων δρομολογίων και μετεπιβιβάσεων.

8. Το αλκοόλ ρέει άφθονο

Οι κάτοικοι της Γροιλανδίας είναι κυρίως κυνηγοί και ψαράδες. Λόγω του πολικού ψύχους, δεν μπορείς να βρεις φρέσκα φρούτα και λαχανικά, για αυτό και αρκετά συχνά οι κάτοικοι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η κατανάλωση αλκοόλ, γεγονός που έχει οδηγήσει σε αύξηση των αυτοκτονιών. Ίσως αυτό να είναι η πιο αμαυρωμένη πλευρά των μικρών κοινωνιών του νησιού.

9. Τι θέλουν πραγματικά οι κάτοικοι

Δεν είναι η Γροιλανδία πόθος του νυν προέδρου των ΗΠΑ. Στο παρελθόν και άλλοι ένοικοι του Λευκού Οίκου είχαν προσφέρει χρυσό στην κυβέρνηση της Δανίας, για να την εξαγοράσουν. Ενδιαφέρον σε τακτά χρονικά διαστήματα έχει δείξει και η Ρωσία. Και ενώ αυτές οι υπερδυνάμεις «μαλώνουν» για το ποιος θα την κάνει κτήμα του -θεωρώντας ότι η Δανία είναι πολύ μικρή χώρα, για να διαχειρίζεται κάτι τόσο μεγάλο- έρευνες έδειξαν ότι οι 85% των locals δε θέλουν κανέναν πάνω από το κεφάλι τους. Ούτε τους Δανούς. Ο λόγος βέβαια που είναι τόσο περιζήτητο μέρος έχει να κάνει με τα μεγάλα ορυκτά κοιτάσματα, που έχει το νησί ακόμα ανεκμετάλλευτα και για τα οποία η Γροιλανδική κυβέρνηση έχει ήδη αποκτήσει το δικαίωμα από την αντίστοιχη της Δανίας να τα εκμεταλλευτεί όπως θέλει.

10. Η Γροιλανδία έχει και αρχαία ελληνική ονομασία;

Σε αυτό το σημείο οι απόψεις διίστανται. Αν κάποιος ψάξει να βρει πού βρίσκεται στον παγκόσμιο χάρτη ένα μέρος με το όνομα «Θούλη» ίσως δε βγάλει άκρη. Κι όμως η Γροιλανδία αναφέρεται στα αρχαία ελληνικά με το όνομα αυτό. Για μία χώρα όμως που κατοικήθηκε πολύ μεταγενέστερα είναι λίγο περίεργο. Η περίπτωση της Θούλης θυμίζει κάτι από το μύθο της Χαμένης Ατλαντίδας. Ο Πυθέας τον 4^ο αιώνα π.Χ. κάνει την πρώτη αναφορά ως ένα νησί με το όνομα αυτό 6 μέρες βόρεια της Γηραιάς Αλβιόνας και με τα χρόνια η Θούλη γίνεται συνώνυμο του «ακραίου Βορρά». Ακόμα και σήμερα δεν έχει αποσαφηνιστεί αν η Θούλη του Πυθέα ήταν η Γροιλανδία, η Ισλανδία ή τα Νησιά Φερόε. Με τη πάροδο των αιώνων το όνομα «Θούλη» πρωταγωνίστησε σε μυστικιστικές οργανώσεις αλλά και σε πολλές θεωρίες συνωμοσίας. Παρόλα αυτά, με τα σημερινά δεδομένα, πολλοί ονομάζουν την μικρή πόλη Κάαναακ στη βορειοδυτική Γροιλανδία ως Θούλη. Εκεί βρισκόταν η Αεροπορική Βάση των ΗΠΑ, για την οποία έχουν ειπωθεί πολλά και για την οποία οι ντόπιοι διεκδικούν ακόμα αποζημιώσεις τόσο από τους Αμερικανούς, όσο και από τους Δανούς. Μετά τη δεκαετία του 50 και μετά από μία σειρά άσχημων γεγονότων, στεγάστηκε εκεί η Διαστημική βάση Pituffik των ΗΠΑ. Ο επισκέπτης μπορεί να διαβάσει στην κεντρική επιγραφή της εισόδου της βάσης την έκφραση «Welcome to the top of the world», ενώ ο ντόπιος θα έχει να σου πει πώς γράφονται μαύρες σελίδες στην Ιστορία, ακόμα και στην κορυφή του κόσμου.