Λίγο έξω από τη Μονεμβασιά, στη χερσόνησο της Επιδαύρου Λιμηράς, υπάρχει ένας τόπος που μοιάζει να είναι βγαλμένος από τις σελίδες αρχαίων μύθων και θρύλων. Ο Άγιος Φωκάς, ένας παράλιος οικισμός στη νοτιοανατολική Λακωνία, είναι ένας κρυμμένος παράδεισος όπου η ιστορία και η φύση συνυπάρχουν με τρόπο μοναδικό. Βρίσκεται στον κεντρικό μυχό του κόλπου της Επιδαύρου Λιμηράς, μόλις 13 χιλιόμετρα νότια της Μονεμβασιάς και 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Σπάρτης, στην καρδιά μιας περιοχής γεμάτης φυσική ομορφιά και ιστορική σημασία.
Αυτό το μικρό, κρυμμένο μέρος, με μέσο υψόμετρο 80 μέτρα, δεν είναι απλώς ένας ακόμη οικισμός. Αναγνωρίστηκε επίσημα το 1908 ως Βούταμο και προσαρτήθηκε στον δήμο Μονεμβασιάς του τότε νομού Λακεδαίμονος. Το 1940, μετονομάστηκε σε Άγιος Φωκάς, κι έκτοτε διατηρεί την ήσυχη γοητεία του, μακριά από τα φώτα της σύγχρονης ζωής. Το 1997, ο Άγιος Φωκάς αποσπάστηκε από την κοινότητα Νομίων και προσαρτήθηκε και πάλι στον δήμο Μονεμβασιάς, επαναφέροντάς τον στην καρδιά της Λακωνικής παράδοσης.
Το νησάκι του Αγίου Φωκά δεν εντυπωσιάζει με κοσμοπολίτικες παραλίες ή πολυτελή θέρετρα, αλλά με κάτι πολύ πιο βαθύ και ίσως πιο μυστηριώδες. Μόλις λίγα μέτρα από την ακτή, προσβάσιμο μέσα από ένα στενό μονοπάτι που αγκαλιάζει τη θάλασσα, θα βρείτε ένα μικρό ξωκλήσι. Το σκηνικό μοιάζει σχεδόν απόκοσμο, με τα κύματα του Μυρτώου πελάγους να σκάνε μανιασμένα στις ακτές, δημιουργώντας έναν ήχο που θυμίζει τον ήχο της ίδιας της φύσης που βγάζει από τα έγκατά της σαν θυμώνει. Μέχρι εκεί, θα μου πείτε ότι δείχνουν όλα σχεδόν φυσιολογικά…
Το νησάκι αυτό, όμως, δεν κατοικείται από ανθρώπους. Αντίθετα, οι μόνοι «κάτοικοί» του είναι οι ψυχές που έχουν βρει αιώνια ανάπαυση στο μικρό νεκροταφείο, δίπλα στο εκκλησάκι. Κι ενώ η εικόνα αυτή μπορεί να φαίνεται τρομακτική, υπάρχει κάτι μαγευτικό στη σιωπή και την απομόνωση του τόπου, που τον καθιστά αναπόσπαστο μέρος της μαγευτικής Λακωνικής φύσης.
Λέγεται ότι εδώ, σε αυτό το απόμερο μέρος, ίσως να ακούσετε τον απόηχο των αρχαίων θρύλων. Ορισμένοι πιστεύουν ότι οι Σειρήνες, τα μυθικά πλάσματα που με το τραγούδι τους παρέσυραν τους ναυτικούς σε χαμένα μονοπάτια, εξακολουθούν να κατοικούν στα βάθη του Μυρτώου πελάγους. Άλλοι ψιθυρίζουν πως ο Ποσειδώνας, ο θεός της θάλασσας, συνεχίζει να επιβλέπει τον τόπο αυτόν, προκαλώντας τις σφοδρές θύελλες που αγκαλιάζουν το νησάκι σε στιγμές οργής, κρατώντας το ακατοίκητο. Μήπως άραγε, αυτό το νησάκι ήταν κάποτε το κρυφό καταφύγιο της Καλυψώς, της νύμφης που κράτησε τον Οδυσσέα μακριά από την πατρίδα του για επτά χρόνια; Η απόλυτη ησυχία και η αίσθηση απομόνωσης που περιβάλλουν τον Άγιο Φωκά θα μπορούσαν εύκολα να σας κάνουν να πιστέψετε ότι βρίσκεστε σε έναν τέτοιο μυθικό τόπο.
Και καθώς βυθίζεστε στα πεντακάθαρα νερά του Μυρτώου, περπατάτε στα βότσαλα κι αφήνετε το βλέμμα σας να χαθεί στον ορίζοντα, δεν μπορείτε παρά να αναρωτηθείτε: Τι άλλες ιστορίες κρύβει αυτός ο τόπος; Τι άλλα μυστικά μπορεί να αποκαλύψει στους τολμηρούς που θα τολμήσουν να τον εξερευνήσουν;
Ο Άγιος Φωκάς δεν είναι απλώς ένας τόπος. Είναι ένα μέρος όπου το παρόν συνυπάρχει με το παρελθόν, όπου οι μύθοι ζωντανεύουν και η φύση σας καλεί να ανακαλύψετε τα κρυμμένα της μυστικά. Εσείς, θα απαντήσετε στην πρόσκλησή της Λακωνικής γης για να επισκεφθείτε τον Άγιο Φωκά; Τι λέτε; Θα τολμήσετε;
Συντάκτης: Μιχάλης Δούκας
