Ένα ταξίδι στη Βιέννη είναι για πολλούς ένα όνειρο και δικαίως, μιας και είναι σαν να βγήκε από παραμύθι. Χτισμένη στο κέντρο της Ευρώπης, με επιβλητικά κτήρια μπαρόκ ρυθμού και στοιχεία σύγχρονης τέχνης, η Βιέννη βρίσκεται στους top 10 Ευρωπαϊκούς προορισμούς. Η πόλη που αποτέλεσε για μεγάλο χρονικό διάστημα την πατρίδα του Φρόιντ, σίγουρα θα σας εκπλήξει. Εκτός όμως από τις ατελείωτες βόλτες, αυτό που αξίζει είναι να επισκεφτεί κανείς και τα μουσεία της, με πολύ ενδιαφέρον αυτό του πατέρα της ψυχανάλυσης.
Το κτήριο χτίστηκε το 1891, όταν ο Φρόιντ μετακόμισε εκεί. Τα παλιά του δωμάτια, όπου έζησε για 47 χρόνια και παρήγαγε τα περισσότερα γραπτά του, στεγάζουν ένα κέντρο ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τα έργα του. Η επίδραση της ψυχανάλυσης στην τέχνη και την κοινωνία προβάλλεται μέσα από ένα πρόγραμμα ειδικών εκθέσεων. Το μουσείο αποτελείται από το πρώην ιατρείο του Φρόιντ και ένα μέρος των παλιών ιδιωτικών του καταλυμάτων. Στο μουσείο υπάρχει και η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη ψυχαναλυτικής έρευνας της Ευρώπης, με 35.000 τόμους, και το ερευνητικό ινστιτούτο του Ιδρύματος Σίγκμουντ Φρόυντ. Η έκθεση περιλαμβάνει αυθεντικά αντικείμενα που άνηκαν στον Φρόιντ, από την αίθουσα αναμονής του ιατρείου του μέχρι μέρη της εκτεταμένης συλλογής με αντίκες του.
Ωστόσο, τα περισσότερα από τα αυθεντικά έπιπλα, καθώς και τον διάσημο καναπέ του, ο Φρόιντ τα πήρε μαζί του στην τελευταία του κατοικία στο Λονδίνο, στην οποία και βρίσκονται μέχρι και σήμερα. Το μουσείο περιέχει ένα αρχείο εικόνων, που περιλαμβάνουν περίπου δύο χιλιάδες έγγραφα, κυρίως φωτογραφίες, αλλά και πίνακες, σχέδια και γλυπτά. Η συλλογή αποτελείται από σχεδόν όλες τις υπάρχουσες φωτογραφίες του Σίγκμουντ Φρόιντ και της οικογένειάς του, μεγάλο αριθμό φωτογραφιών της Άννας Φρόιντ και φωτογραφίες από ψυχαναλυτικά συνέδρια.
Το συγκεκριμένο σπίτι αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει ο πατέρας της ψυχανάλυσης το 1938. Ο λόγος της φυγής του ήταν η προσάρτηση της Αυστρίας από τη ναζιστική Γερμανία, αλλά και η Εβραϊκή καταγωγή του. Το μουσείο άνοιξε το 1971 από το Ίδρυμα Σίγκμουντ Φρόιντ παρουσία της Άννας Φρόιντ. Η αίθουσα αναμονής για το ιατρείο του Φρόιντ αναδημιουργήθηκε με αυθεντικά έπιπλα, που δώρισε η κόρη του τη δεκαετία του 1970.
Το μουσείο διαθέτει δύο με τρεις ορόφους, στους οποίους μπορείς άνετα να χαθείς μιας και υπάρχουν αρκετές πόρτες που οδηγούν από το ένα δωμάτιο στο άλλο. Ένα από τα κυριότερα και πιο εντυπωσιακά θα λέγαμε εκθέματα είναι ο ψυχαναλυτικός καναπές του Φρόιντ. Εκεί έχουν ξαπλώσει άπειροι ασθενείς του κατά τη διάρκεια των θεραπευτικών συνεδριών. Εντυπωσιακό έκθεμα αποτελεί και η βαλίτσα που χρησιμοποιούσε και έχει πάνω χαραγμένα τα αρχικά του, αλλά και τα κλασικά στρογγυλά γυαλιά οράσεως του ψυχαναλυτή.
Σε όλο το χώρο υπάρχουν σταντ με επιγραφές που εξηγούν αναλυτικά τι βλέπει σε κάθε δωμάτιο ο επισκέπτης. Εντύπωση προκαλεί και η έκφραση “Aha” που είναι γραμμένη σε ένα τοίχο πίσω από ένα κρεβάτι ψυχανάλυσης, του γνωστού ψυχαναλυτή. Σύμφωνα με τον Φρόιντ, το να πει κάποιος «Αχά» σημαίνει ότι σε ακούει, ότι προσέχει αυτά που λες. Ανεβαίνοντας τις σκάλες για τους πάνω ορόφους, αυτό που σίγουρα δεν περνά απαρατήρητο είναι οι τοίχοι. Ξεκινώντας από το 1880 και καταλήγοντας στο 2020, όσο ανεβαίνεις τις σκάλες τόσο «περνάνε και τα χρόνια» και μαζί σου διηγούνται την ιστορία του σημερινού μουσείου που κάποτε ήταν το σπίτι της οικογένειας Φρόιντ.
Φωτογραφίες από την προσωπική, αλλά και επαγγελματική ζωή του γνωστού ψυχαναλυτή υπάρχουν σε πολλά δωμάτια του μουσείου. Άλλες με την οικογένειά του, άλλες με συναδέλφους και φίλους και άλλες στο γραφείο του να γράφει. Μεγάλη εντύπωση προκαλεί και ο μεγάλος αριθμός από χειρόγραφα του Σίγκμουντ Φρόιντ που έχουν διασωθεί. Χαρτιά με σημειώσεις, τηλεγραφήματα, καρτ ποστάλ και βιβλία με αφιερώσεις είναι μόνο κάποια από τα πράγματα που φέρουν το γραφικό του χαρακτήρα. Διάσπαρτα στα δωμάτια υπάρχουν και φωτογραφίες με το πως ήταν οι χώροι την περίοδο που ζούσε εκεί ο πατέρας της ψυχανάλυσης μαζί με την οικογένειά του. Εξίσου όμως ενδιαφέρον είναι και ένας τοίχος ο οποίος απεικονίζει το γενεαλογικό δέντρο του Φρόιντ και συνοδεύεται από φωτογραφίες του ίδιου, της γυναίκας του και των παιδιών τους, ενώ υπάρχει και μία μεγάλη προθήκη με κείμενα. Εκεί θα διαβάσεις για τη γνωριμία του Σίγκμουντ με τη γυναίκα του Μάρθα, αλλά και για τη ζωή που είχαν, τα έξι παιδιά τους μέχρι και τον θάνατό τους. Σε ό,τι αφορά από χρόνο που θα διαθέσεις για να απολαύσεις την έκθεση, καλό θα είναι να έχεις υπολογίσει ένα δύωρο αν θέλεις να τα δεις και τα διαβάσεις όλα, που σίγουρα αξίζει να το κάνεις.
Αυτό το μουσείο, όποιος το επισκεφθεί θα «ζήσει» την πλούσια διαδρομή του Σίγκμουντ Φρόιντ. Τη διαδρομή ενός γιατρού, ενός θεωρητικού, ενός συλλέκτη, ενός εκδότη και ενός συγγραφέα. Σύμφωνα με τη διευθύντρια του μουσείου Μόνικα Πέσιερ, η έκθεση θα βοηθήσει να αναβιώσει «η διδασκαλία του Φρόιντ για μια ανοικτή κοινωνία».
Πηγή εικόνας: Vienna pass
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη