«Ικαριά μου, αχ αναρχική καρδιά μου»

«Ικαριά μου, αχ αναρχική καρδιά μου»

Ικαρία, Νικαριά ή Δολίχη (στα αρχαία χρόνια)· όπως κι αν την πεις, μόλις φτάσεις σε κάποιο από τα δύο λιμάνια της, στον Εύδηλο το ένα, στον Άγιο Κήρυκο το άλλο, θα νιώσεις το πρώτο χάδι. Σε έναν τοίχο στον Άγιο Πολύκαρπο θα βρεις γραμμένο ένα «Μόνο Αγάπη Ρε» και μια μεγάλη καρδιά δίπλα του και σε έναν άλλον τοίχο, στον Εύδηλο αυτήν τη φορά, θα βρεις ζωγραφισμένα δυο τεράστια μπλε φτερά σαν αυτά του Ίκαρου. Αντιπροσωπευτικές και οι δύο ζωγραφιές για την αγάπη που τρέφουν οι ντόπιοι για το νησί αλλά και για τα αόρατα φτερά που έχει η ψυχή των κατοίκων του.

Στην Ικαρία δε θα εξαφανιστεί με μαγικό τρόπο, όπως λένε συνήθως, οτιδήποτε σε ταλανίζει, σε αγχώνει ή σε πιέζει, δεν πιστεύουμε στα θαύματα οι ντόπιοι. Πιστεύουμε όμως στην ιδιαιτερότητα του τόπου μας. Θα βρεθείς σε ένα μέρος που θα σε βοηθήσει να καταλάβεις τον εαυτό σου την ίδια στιγμή που θα σε κάνει να νιώσεις καλύτερα τους γύρω σου. Θα σε δεχθεί στο ακέραιό σου αλλά θα σου μάθει και πώς να δέχεσαι, δε θα σε απομονώσει -ή και θα το κάνει αν αυτό επιθυμείς. Θα σε ψυχαναλύσει το νησί με τρόπο που δε φαντάστηκες ποτέ. Είναι σαν να λέμε ότι αν αναζητάς τη μοναξιά θα τη βρεις, αλλά αν τη φοβάσαι ποτέ δε θα την έχεις.

Στην Ακαμάτρα θα πιείς καφέ ελληνικό στην υπέροχη πλατεία του χωριού και θα νιώσεις να γύρισες λιγάκι το ρολόι σου (μερικές δεκαετίες) πίσω, αν μάλιστα το πάρεις απόφαση κι ανέβεις στο κάστρο του Κοσκινά, πάνω από το οροπέδιο της Μεσαριάς, θα βρεθείς σε ένα φρούριο Βυζαντινής εποχής. Δεν είναι το μόνο του νησιού, είναι όμως το σημαντικότερο και για αυτό έχει το όνομα «Κάστρο της Νικαριάς». Καταπληκτική η θέα του, στο πιάτο σου σχεδόν όλο το νησί κι από εσένα αναμένεται μονάχα να δεχτείς να το απολαύσεις. Και σαν βρεθείς στο Καρκινάγρι, πάνω στα βράχια με το ατελείωτο βαθύ μπλε για φόντο, θα δεις τον φάρο Κάβο Πάπας, από τους παλαιότερους των Βαλκανίων και ο μεγαλύτερος σε φωτοβολία στην Ελλάδα, φωτίζει τούτο το πέρασμα του Αιγαίου από το 1890!

Η Οσία Θεοκτίστη, είναι ένα εκκλησάκι χτισμένο ανάμεσα σε δύο βράχους, σε ένα τοπίο μοναδικό με έναν ποταμό από κάτω, όπου στις παλιές ιστορίες των κατοίκων έπαιρναν σάρκα και υπόσταση οι Καλομοίρες. Ο φόβος των παιδιών ήταν αυτές. Ιστορίες πολλές για τις διάφορες μορφές που είχαν. Ψέματα ή αλήθεια, τι σημασία έχει;

Το νησί του Διόνυσου και της Ταυροπόλου Αρτέμιδας έχει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική λόγω των πειρατών, εξαιτίας των οποίων οι κάτοικοι ζούσαν για αιώνες με φόβο. Σπίτια πέτρινα με σκεπή, πίσω από λόφους, ασοβάτιστα και μέσα στη βλάστηση για να μην ξεχωρίζουν και φαίνονται από τη θάλασσα.

«Άνοιξε τη θήκη του βιολιού κι άρχισε να παίζει μια παράξενη μουσική, σαν να ‘θελε να μάς πείσει ότι όλα είναι δυνατά κι ότι δεν τελειώνει πουθενά ο κόσμος». Αυτό πίστευαν πάντα οι κάτοικοί του και φάνηκε όταν σε μια Ελλάδα που μαστιζόταν από αναλφαβητισμό, στο νησί σχεδόν όλοι πήγαιναν σχολείο. Η κοινωνική και συλλογική κουλτούρα του νησιού ενισχύθηκε με την παρουσία των εξόριστων την περίοδο από το 1946 μέχρι το 1949. Οι εξόριστοι και οι ιδέες τους, βρήκαν πρόσφορο έδαφος και επηρέασαν έντονα την παραδοσιακή στάση των κατοίκων. Καθόλου τυχαίο και το γεγονός ότι σαν νησί ζητούσε πάντα την αυτοδιαχείριση και την αυτοδιάθεσή του.

Ο βράχος στον οποίο έπεσε ο Ίκαρος βρίσκεται κοντά στα χωριά Χρυσόστομο και Βαώνη κι αν αντικρίσεις το Ικάριο πέλαγος λουσμένο στο φως θα νιώσεις να αλαφραίνει η ψυχή σου. «Έρημα κορμιά, αποταμιευτήρες, γι’ αθάνατο νερό και γι’ αφρισμένες μπίρες». Μαγευτική θάλασσα στο Γιαλισκάρι ή στις Σεϋχέλλες, απολαμβάνοντας μια παγωμένη «Ικαριώτισσα» από το τοπικό ζυθοποιείο. Μα κι αν είσαι άτομο που θέλει τα extreme sports, στη Μεσακτή θα βρεις σχολή surfing, “the oceans roar is music to the soul” όπως λένε και οι εκπαιδευτές που θα γνωρίσεις εκεί. Στα Θέρμα θα βρεις ιαματικές πηγές οι οποίες θεωρούνται μεταξύ των πλέον θεραπευτικών.

Στο Νας, θα συναντήσεις το πιο κόκκινο ηλιοβασίλεμα του Αιγαίου και κάπου εκεί αρχίζει να παίζει στο μυαλό σου «πέρα στου χωριού τη βρύση, τον καριώτικο έχουν στήσει». Ο Iκαριώτικος χορός μοιάζει με ενδοσκόπηση μέχρι τα τρίσβαθα της ψυχής σου. Είναι μυσταγωγικός, ευλαβικός, είσαι μόνος σου και ταυτόχρονα είσαι με όλους. Αν μπορούσες να το δεις από ψηλά θα έλεγες «βλέπω κύκλους». Αυτό βλέπεις. Κύκλους από σφιχταγκαλιασμένους ανθρώπους, μακρόσυρτες παρέες που κυματίζουν στο ρυθμό του βιολιού και του μελτεμιού, πότε απαλά, πότε ατίθασα, αλλά πάντα εκστατικά. Κύκλους ζωής βλέπεις με το κρασί να ρέει. Ο Πράμνειος οίνος. Το κρασί έχει μια πολύ παλιά και γοητευτική ιστορία στην Ικαρία.

Τα Ικαριώτικα πανηγύρια είναι οι στιγμές στις οποίες μπορείς να ξεφορτώσεις τα πιο στενάχωρα συναισθήματά σου. Είτε τρως το παραδοσιακό κατσικάκι με όλη την παρέα, είτε πίνεις μόνος και θωρείς τους υπόλοιπους μέχρι το κούρδισμα του βιολιού να σε ξεσηκώσει σε ένα χοροστάσι. Μέχρι τον Ικαριώτικο της Αυγής.

Η Ικαρία έχει χαρακτηριστεί ως το νησί της μακροζωίας και σχετικά πρόσφατα βρέθηκε το βιβλίο που εξηγεί τα μυστικά αυτής. Γραμμένο το 1678 από τον Ιωσήφ Γεωργιρήνη, αρχιεπίσκοπο Σάμου, το οποίο εκδόθηκε στο Λονδίνο. Έγραφε λοιπόν πως «τα πλέον αξιοσημείωτα πράγματα της νήσου αυτής είναι ο αήρ και το ύδωρ».

Τούτο το ταξίδι μπορεί σε λίγο να τελειώσει κι αντικειμενική δεν μπορώ να είμαι -Ικαριώτισσα γαρ- όμως εδά που κουρταλάω σε γλέντιν ένα έχω να σου πω: «Άκου βρε φίλε μου κι εσύ το μυστικό της νιότης, παράτα τούτη τη ζωή και γίνε Ικαριώτης».