Μια επίσκεψη στη Ρώμη αναμφίβολα πρέπει να συνοδεύεται και με μία στο Βατικάνο. Το μικρότερο κράτος έν κράτει και κέντρο του καθολικού κόσμου που αναμφίβολα έχει εγείρει πολλές φορές τη φαντασία μας για το τι μπορεί να κρύβει. Φυσικά οι επισκέπτες δε βλέπουν το Βατικανό μόνο ως το κέντρο του καθολικισμού αλλά κι ως ένα κέντρο πολιτισμού, καθώς διαθέτει πολλά μουσεία αλλά και πινακοθήκες με κορυφαία την Καπέλα Σιστίνα όπου αρκετοί αναγεννησιακοί ζωγράφοι έχουν κοσμήσει με τα έργα τους με πρωταγωνιστή τον Μιχαήλ Άγγελο και την οροφογραφία του. Τι κρύβεται όμως σε αυτά και τι κρύβει το Βατικανό στις κατακόμβες του και στη βιβλιοθήκη του;
Καπέλα Σιστίνα
Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να δει αρκετά ενδιαφέροντα έργα. Λίγοι όμως ξέρουν πως τον καιρό που ο Μιχαήλ Άγγελος φιλοτέχνησε την περίφημη οροφή της, ο ίδιος δήλωνε πως δεν ήταν ζωγράφος. Ίσως μετά από αυτή την πληροφορία μπορεί κάποιος να δει με άλλη ματιά αυτή την οροφή, που αναμφίβολα είναι από τα διασημότερα, αν όχι το διασημότερο έργο του, που ζωγραφίστηκε χάρη στην ευφυϊα και την ευρηματικότητα του καλλιτέχνη. Ο ίδιος αναφέρεται σε αυτή την περίοδο ως τη χειρότερη της ζωής του.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που όταν κλήθηκε εκ νέου να φιλοτεχνήσει το 1536 την Τελευταία Κρίση, σε μια μορφή αντίδρασης, ζωγράφισε τους Αγίους γuμνούς. Το έργο αυτό λογοκρίθηκε και ζητήθηκε μάλιστα να μην παραμείνει στο Βατικανό. Όμως παρέμεινε κατόπιν εντολής του Πάπα και τα γεννhτικά όργανα καλύφθηκαν αργότερα με φύλλα συκής. Στο ίδιο αυτό έργο υπάρχει κι αυτοπροσωπογραφία του Μιχαήλ Άγγελου ως Άγιου Βαρθολομαίου, του Αγίου που γδάρθhκε ζωντανός. Μία ακόμη πράξη του καλλιτέχνη για να δείξει την περιφρόνησή του για την ανάθεση αυτού του έργου στον ίδιο. Απορία όμως γεννιέται για πώς το ένα έργο του λογοκρίθηκε καθώς θεωρήθηκε πως δεν είναι άξιο να κοσμεί το κέντρο του καθολικισμού κι η οροφογραφία του όχι. Θα αναρωτηθεί κάποιος εύλογα γιατί σε ένα καθαρά πατριαρχικό περιβάλλον επέτρεψαν να κυριαρχούν γυναικείες μορφές; Ο Μιχαήλ Άγγελος έχοντας άλλες απόψεις έβαλε γυναικείες μορφές στους πίνακές του, οι οποίες όμως μοιάζουν με αντρικά σώματα για να μην προβάλλεται η θηλυκότητά τους.
Κατακόμβες
Τι πραγματικά κρύβουν; Ανά τους αιώνες εμφανίστηκαν πολλές θεωρίες συνομωσίας για αποδείξεις ύπαρξης εξωγήινης ζωής ως και χρονομηχανής. Οι δαιδαλώδεις κατακόμβες του Βατικανού είναι αλήθεια πως εξάπτουν την περιέργεια στους λίγους επισκέπτες καθώς είναι προσβάσιμες μόνο σε οργανωμένες ομάδες τουριστών και κατόπιν αιτήματος για ξενάγηση. Το σίγουρο είναι πως εκεί υπάρχουν οι τάφοι των παπών και πολλών πρωτοχριστιανών από την εποχή των διώξεων.
Αν κι ο θρύλος θέλει ο Άγιος Πέτρος να είναι θαμμένος κάτω από τη βασιλική του ναού του, κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί πλήρως. Σε αρχαιολογική έρευνα που ξεκίνησε το 1940 και διήρκησε περίπου δέκα χρόνια επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη ειδωλολατρικού νεκροταφείου, ενός ναϊδίου στο οποίο βρέθηκαν ανθρώπινα λείψανα, τα οποία οδήγησαν κάποιους αρχαιολόγους να θεωρήσουν πως όντως ανήκαν στον Άγιο Πέτρο. Πράγματι επιβεβαιώνεται η διαμονή και το μαρτύριο του στη Ρώμη λόγω αυτών των ευρημάτων, υπάρχουν όμως κι αρχαιολόγοι που πήραν μέρος στη σκαπάνη, όπως ο Αντόνιο Φερουά, που επισημαίνει πως δεν του επιτράπηκε να δημοσιεύσει όλα όσα γνώριζε για το θέμα αυτό.Είναι ίσως αυτή μία προσπάθεια της παποσύνης να διατηρήσει την πεποίθηση πως ο Άγιος Πέτρος όντως μαρτύρησε στη Ρώμη κι έπειτα θαν@τώθηκε και θάφτhκε στο σημείο που είναι ανεγερμένος ο ναός του; Μήπως αυτός είναι ένας τρόπος για να κρατήσουν απλώς τον θρύλο ζωντανό;
Βιβλιοθήκη του Βατικανού
Μία από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμου με έγγραφα και συγγράμματα που χρονολογούνται πολλούς αιώνες πίσω. Ένα μέρος της όμως δεν είναι προσιτό σε όλους παρά μόνο σε άτομα με αποδεδειγμένη ακαδημαϊκή καριέρα. Γιατί όμως; Μήπως εκεί κρύβονται μυστικά που μπορούν να καταστρέψουν την καθολική εκκλησία; Δεν μπορεί κανείς να ξέρει. Βέβαιο είναι πως σίγουρα εκεί βρίσκονται τα αρχεία της δίκης των Ναϊτών ιπποτών, των στρατιωτών που ενώ αρχικά ήταν προστατευμένοι από τον ίδιο τον Πάπα, στη συνέχεια εκδιώχθηκαν από τον ίδιο. Στο προσβάσιμο μέρος υπάρχει συλλογή αξιόλογων κειμένων από αρχαίους φιλοσόφους, βυζαντινούς λόγιους και πιο σύγχρονους συγγραφείς και ερευνητές.
Η αλήθεια είναι πως το Βατικανό πάντα θα αποτελεί, εκτός από θρησκευτικό και πολιτιστικό κέντρο, ένα μέρος με πολλά μυστικά και θρύλους άλλους ορατούς κι άλλους όχι στο ευρύ κοινό. Μια επίσκεψη εκεί ίσως δώσει κι άλλες πληροφορίες για το μέρος!
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Κουτσουρά