Κατά τη διάρκεια των παιδικών μας χρόνων ακούγαμε πολλές ιστορίες σαν παραμύθια προερχόμενες απ’ τη μυθολογία. Μπορεί να βασίζονται σε μύθους που προέρχονται απ’ την αρχαιότητα υπάρχει πάντα μια δόση αλήθειας μέσα σε κάθε ιστορία. Δεν είναι λίγες οι χαμένες πόλεις που μετατράπηκαν σε θρύλους κι η ταυτότητα τους παραμένει ακόμα απροσδιόριστη. Αναμφίβολα, η Ατλαντίδα αποτελούσε το πιο διάσημο θρυλικό μέρος στον αρχαίο κόσμο και παρέμεινε ένας απ’ τους πιο διαρκείς αρχαίους μύθους.
Με την ιστορία της να αποθανατίζεται για πρώτη φορά απ’ τον Πλάτωνα το 360πΧ σε δύο διαλόγους του, τον «Κριτία» και τον «Τίμαιο». Ένας προηγμένος πολιτισμός φημολογείται πως πήγε πολύ μακριά λόγω της απληστίας του προκαλώντας έτσι την οργή των θεών που έσβησαν την Ατλαντίδα από προσώπου γης σε μια μέρα και μια νύχτα σύμφωνα με τον μύθο.
Μπορεί το τέλος της αρχαίας αυτής πόλης να ήρθε γρήγορα όμως ο θρύλος παρέμεινε για εκατοντάδες χρόνια πυροδοτώντας με μυστήριο τη φαντασία μελετητών, επιστημόνων κι ερευνητών κάθε γενιάς προσπαθώντας ν’ ανακαλύψουν την πολυπόθητη τοποθεσία της. Αυτό το βυθισμένο νησί που κάποτε έπαιζε δευτερεύοντα ρόλο στα έργα του Πλάτωνα μετατράπηκε σ’ αναπόσπαστο στοιχείο που πολιτισμικού κόσμου. Σύμβολο μιας χαμένης ουτοπίας που ακόμα περιμένει ν’ ανακαλυφθεί.
Η ιστορία της χαμένης Ατλαντίδας, ενός μύθου με τη μεγαλύτερη επιρροή της ιστορίας αποτελεί μία συναρπαστική ιστορία ενώ κάθε αναφορά σ’ αυτό το μέρος ακούγεται σαν ένα μείγμα επιστημονικής φαντασίας. Κατοικήθηκε από μια φυλή ημίθεων, με επικεφαλής ισχυρούς βασιλιάδες οι οποίοι δεν μπορούσαν να εντοπίσουν την καταγωγή τους σε κανέναν άλλον πέραν του Ποσειδώνα, του πανίσχυρου Θεού των θαλασσών και των ωκεανών.
Όπως περιγράφεται κι απ’ τον Πλάτωνα η πόλη διέθετε μία περίπλοκη σχεδιασμένη διάταξη με το κέντρο της να περιβάλλεται από ομόκεντρους δακτύλιους νερού και ξηράς που συνδέονται με σήραγγες αρκετά φαρδιές για να φιλοξενούν πλοία. Μπορεί η αφήγηση του Πλάτωνα να χρησίμευσε ως θεμελιώδης αφήγηση, πολλοί είναι οι μύθοι που έχουν διαμορφωθεί για την Ατλαντίδα ανά τους αιώνες. Οι ερμηνείες αυτές ενισχύονται απ’ τη λαϊκή κουλτούρα, τείνουν προς το φανταστικό ενώ συχνά ξεπερνούν τα όρια της πραγματικότητας. Ακολουθούν κάποιοι κοινοί μύθοι που κυκλοφορούν γύρω από την εξαφανισμένη πόλη:
Η Ατλαντίδα ήταν ένας προηγμένος τεχνολογικός πολιτισμός
Πολλοί πιστεύουν πως οι Άτλαντες δεν ήταν μόνο πνευματικά ανώτεροι αλλά και τεχνολογικά προηγμένοι. Υποστηρίζουν πως η πόλη διέθετε φουτουριστική τεχνολογία χρησιμοποιώντας κρυστάλλους για την παραγωγή ενέργειας καθώς κι άλλα είδη μετάλλων όπως ο χρυσός κι ο ορείχαλκος.
Η Ατλαντίδα βρίσκεται στο Τρίγωνο των Βερμούδων
Η ιδέα πως η μυθική πόλη βρίσκεται ανάμεσα στο περίφημο τρίγωνο των Βερμούδων έχει συχνά ρομαντικοποιηθεί στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο. Αυτή η τοποθεσία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις γεωγραφικές περιγραφές του Πλάτωνα που τη θέλουν να βρίσκεται πέρα απ’ «Τους Πυλώνες του Ηρακλή» στο στενό του Γιβραλτάρ.
Η Ατλαντίδα και η χαμένη πόλη του Ελ Ντοράντο βρίσκονται στο ίδιο σημείο
Η σύνδεση της χρυσής πόλης του Ελ Ντοράντο και της Ατλαντίδας πηγάζει απ’ την κοινή τους θέση ως χαμένοι, μεγάλοι πολιτισμοί. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν έχει επιβεβαιωθεί με το Ελ Ντοράντο να θεωρείται ένας νοτιοαμερικανικός θρύλος ενώ η προέλευση της Ατλαντίδας κατατάσσεται στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία, με την τοποθεσία της να παραμένει απροσδιόριστη.
Η Ατλαντίδα καταστράφηκε από μια τεχνολογική καταστροφή
Ο μύθος αυτός συνδέεται με την πεποίθηση ότι η Ατλαντίδα ήταν ένας εξαιρετικά προηγμένος πολιτισμός. Πολλοί ιστορικοί αναφέρουν πως η καταστροφή της οφειλόταν σε μια τεχνολογική καταστροφή όπως μια πυρηνική έκρηξη ή ένα καταστροφικό πείραμα με βασιζόμενες στις πηγές ενέργειας χωρίς κάτι τέτοιο να έχει επιβεβαιωθεί επιστημονικά.
Η Ατλαντίδα βρίσκεται στην Ανταρκτική
Σύμφωνα με τη θεωρία “Earth Crust Displacement” του Charles Hapgood ορισμένοι εικάζουν ότι η Ατλαντίδα βρίσκεται κάτω απ’ τους πάγους της Ανταρκτικής. Πιστεύουν πως μία ταχεία μετατόπιση των πόλων γύρω στο 9.600πΧ προκάλεσε την εξαφάνιση του χαμένου αυτού πολιτισμού.
Η Ατλαντίδα δεν ήταν κάτι άλλο παρά μια ειρηνική ουτοπία
Πολλές απεικονίσεις της Ατλαντίδας την παρουσιάζουν ως μια ειρηνική ουτοπία όπου ο πόλεμος και οι συγκρούσεις ήταν κάτι άγνωστο, με τους κατοίκους της να ζουν σε μια τέλεια αρμονία. Αυτή η θεωρία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις περιγραφές του Πλάτωνα. Ο αρχαίος φιλόσοφος περιγράφει πράγματι τους Άτλαντες ως μια τρομερή στρατιωτική δύναμη που κήρυξε πόλεμο εναντίον των άλλων εθνών.
Πέραν των μύθων που κυκλοφορούν γύρω απ’ την ιστορία της χαμένης Ατλαντίδας εδώ κι αιώνες υπάρχουν και κάποιες παγιωμένες αλήθειες μεταξύ των ερευνητών. Μεταξύ αυτών σίγουρα δε χρήζει αμφισβήτησης πως οι πρωταρχικές πηγές αφήγησης της Ατλαντίδας προέρχονται απ’ τους διαλόγους του Πλάτωνα, οι οποίες μάς πρόσφεραν κάθε είδους πιθανή λεπτομέρεια απ’ το ομόκεντρο σχέδιο της πόλης μέχρι την ενδεχόμενη γεωγραφική της θέση πέρα απ’ τις Ηράκλειες Στήλες. Σε ένα ταξίδι αναζήτησης που ξεκίνησε 130 χρόνια πριν κανείς δεν ξέρει αν θα βρεθεί ποτέ κάποιο στοιχείο που να επιβεβαιώνει την ύπαρξη της μυστήριας αυτής περιοχής.
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος