Αν είχα να διαλέξω μόνο μια λέξη για το Βελιγράδι, αυτή θα ήταν, ξάφνιασμα.
Στις μέρες που το περπάτησα δεν έπαψα να συναντώ μικρές και μεγάλες αφορμές να μου θυμίζουν πόσο ενδιαφέρουσα, ποικιλόμορφη και μυστηριώδης είναι. Τη λέω ινσταγκραμική πρωτεύουσα γιατί δυσκολεύομαι να θυμηθώ άλλο προορισμό να μου δημιουργεί τόσο έντονα την ανάγκη ν’ απαθανατίσω μια λεπτομέρεια, ένα στενάκι με κίτρινα φωτισμένο ή απλώς ένα πάρκο, ένα παγκάκι, ένα επιβλητικό κτίριο αλλά και γιατί μια βόλτα απ’ το instagram στα σχετικά χάσταγκ ανοιγει μάτι κι όρεξη.
Ξεκάθαρα διχασμένο ανάμεσα σε Βαλκάνια κι Ευρώπη μα κι εντελώς συμφιλιωμένοι με αυτό, το Βελιγράδι κι οι κάτοικοί του απολαμβάνουν την αμφιθυμία, το πάντρεμα του urban με το παραδοσιακό, και τα -ακόμη έντονα εμφανή- σημάδια του πολέμου του Κοσσυφοπέδιου με τους εντυπωσιακούς ουρανοξύστες.
Στο Zemun, τη συνοικία κοντά στο κέντρο, που παλιότερα ονομαζόταν ως “η πόλη μες στην πόλη” οι αντιθέσεις είναι ακόμα πιο ζωηρές. Στο τέρμα του πεζόδρομου με τις γκαλερί και τα πολύχρωμα καφέ-βιβλιοπωλεία που παραπέμπουν στη Μονμάρτη συναντάς το Δούναβη και στην απέναντι όχθη μόνο φύση κι εικόνα εγκατάλειψης. Στο τέλος αυτού του πεζόδρομου συναντάται ένας άλλος, παραποτάμιος, που αν είσαι απ’ αυτούς που σταματούν σε πάγκους και βιτρίνες με ζαχαρωτά, κοσμήματα, κεραμικά, κάστανα, κρασιά και πίνακες ζωγραφικής, θα κάνεις πολύ ώρα να διανύσεις κι ας είναι μόλις 200 μέτρα.
Στην επιστροφή προς την πόλη και διασχίζοντας τη γέφυρα Άντα σκάνε πάλι μία μία οι εικόνες μιας πόλης που κάποτε, κάποτε όχι πολύ παλιά, πέρασε εξαθλίωση βαρβάτη και μπορεί να μην έχει καταφέρει να διαγράψει ακόμα τις μνήμες της -κι ίσως και δεν ξέρει κιόλας αν θέλει να το κάνει ή αν θα ‘ταν έξυπνο να το κάνει- και παρ’ όλα αυτά δεν το ‘χει βάλει στιγμή κάτω και σήμερα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από κάθε πρωτεύουσα της Ευρώπης, σε όλα τα κύρια για να ικανοποιήσουν έναν ταξιδιώτη: Ιστορία, διασκέδαση, ανατροπή, φύση κι ομορφιά της τριγύρω, ανοιχτόκαρδοι άνθρωποι, ενδιαφέροντα ψαγμένα μουσεία, οργανωμένες συγκοινωνίες, ανοργάνωτες ευχάριστες λεπτομέρειες.
Η λεπτομέρεια αυτής της πόλης είναι οι στοές.
Στοές παντού, και πάνω και κάτω, και στις λεωφόρους και στις πολυκατοικίες, στοές -κι οι πιο αγαπημένες μου- που οδηγούν σε κρυφούς δρόμους. Δεν έχω ξαναδεί αντίστοιχες μ’ αυτές τις στοές. Δεν είναι ας πούμε σαν τη Στοά Κοραή που στέκεσαι στην Πανεπιστημίου στην είσοδό της, κοιτάς στην ευθεία σου και βλέπεις τη Σταδίου. Είναι κάτι στοές που ξεκινάς μπαίνοντας σε πυλωτή πολυκατοικίας, ή έστω έτσι να νομίζεις. Μπορεί να ‘χει χρειαστεί να χτυπήσεις θυροτηλέφωνο για να σου ανοίξουν και σκέφτεσαι οκ, κάποιο λάθος θα ‘χει κάνει το gps να με φέρει εδώ, σε εσωτερική αυλή βρίσκομαι έλα σου όμως που πίσω απ’ την αυλή, υπάρχει δρόμος κανονικός, μυστικός, ουδείς ξέρει, που στα σκάει σε λεωφόρο και λες πώς ήρθα εδώ τώρα; Τέτοιες στοές πέτυχα 3-4 και μια απ’ αυτές μ’ έβγαλε μπροστά σ’ ένα μνημείο με ένα άγαλμα.
Η καλύτερη πόλη για να παίξεις παιχνίδι χαμένου θησαυρού!
Το Βελιγράδι, όπως σκέφτομαι συχνά και για την Αθήνα, είναι μια πόλη στην οποία θα ‘πρεπε να ‘ναι μόνο απόγευμα.
Εκείνες τις ώρες η πόλη μεταμορφώνεται σε νύμφη, είναι απόκοσμη η ομορφιά της. Σε συνδυασμό με τη σχεδόν μόνιμη ομίχλη το χειμώνα, νομίζεις ότι πρωταγωνιστείς σε φιλμ νουάρ, με Δούναβη, πολύχρωμα φωτάκια στον αέρα, κλασική κι αρ νουβό αρχιτεκτονική, βινύλια που ακούγονται απ’ τα σπίτια καθώς διασχίζεις τα παράθυρά τους και κάστανα που ψήνονται παντού στους δρόμους.
Ένα φιλμ νουάρ στο οποίο θα πρέπει απαραίτητα να κουβαλάς διαρκώς μία ομπρέλα γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να πιάσει ένα ψιλόβροχο αλλά ακόμα κι αν σε καταβρέξει, κάπου σε ακτίνα 100 μέτρων γύρω σου θα βρεις ένα μπιστρό με ζεστό κρασί, πολλές τάρτες και σφολιάτες, εναλλακτικές μουσικές ή ένα κλειστό πάρκινγκ κάποιου σούπερ μάρκετ στο οποίο μια αυτοσχέδια μπάντα παίζει μπλουζ.
Σημαντικά για να θυμάσαι κατά τη δική σου περιπλάνηση στο Βελιγράδι:
* Ορισμένα μουσεία, ανάμεσά τους αυτό του Nikola Tesla και το Σύγχρονης Τέχνης λειτουργούν αποκλειστικά με γκρουπ ή με κράτηση online.
* Πήγαινε τυχαία σ’ ένα εστιατόριο, άνοιξε τον κατάλογο και διάλεξε τυχαία μια σούπα.
* Μητροπολιτική νυχτερινή ζωή, πληθώρα και ποικιλία σε cafe/bar/club και 3-4 αυθεντικά speakeasy
* Αν αγαπάς τα βινύλια, πέρασε ένα απογευματόβραδο σου στο metropolis
* Είναι πολλές οι υπαίθριες αγορές με σουβενίρ, street food και αξεσουάρ που μένουν ανοιχτές ως αργά τη νύχτα
* Το ίδιο κι ορισμένοι απ’ τους ναούς
* Φοβεροί κι οι street artists της πόλης
* Στο Εθνικό Μουσείο εκτός της κύριας έκθεσης που αφορά στην ιστορία και την παράδοση αυτού του πολύπαθους λαού φιλοξενείται και μια δεύτερη ανθρωπολογίας. Θα ρωτήσουν λοιπόν αν ενδιαφέρεσαι και για τις δύο, πες ναι!
* Ηλιοβασίλεμα στο Φρούριο με ζεστό κρασί με μήλο και κανέλλα από πλανόδιο οινοποιό
* Βόλτα με βαρκάκι σε Δούναβη ή Σάβο σε όποια ώρα της ημέρας