A new gender era: Mια καμπάνια για το πώς (δεν) «πρέπει» να είναι οι άντρες κι οι γυναίκες

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Άνθρωπου και η Συμμαχία των Φύλων παρουσίασαν την ψηφιακή καμπάνια “#a_new_gender_era” με κεντρικό μήνυμα «Βγάζουμε τα έμφυλα στερεότυπα από τη ζωή μας». Τα δύο βίντεο, στα οποία πρωταγωνιστούν οι Δανάη Μικέδη-Προδρόμου και ο Νίκος Ζεγκίνογλου, δημιουργήθηκαν από την ομάδα του έργου «A New Gender Era» και τον σκηνοθέτη Αλέξη Κουκιά-Παντελή. Σκοπός της καμπάνιας είναι η αποδόμηση των έμφυλων στερεοτύπων.

Ως έμφυλα στερεότυπα, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την ισότητα των φύλων, ορίζονται προκαταλήψεις με βάση τις οποίες οι γυναίκες και οι άνδρες λαμβάνουν αυθαίρετα χαρακτηριστικά και ρόλους, τα οποία διαμορφώνουν και συντηρούν τους κυρίαρχους έμφυλους ρόλους. Στα βίντεο που ανέβηκαν στον λογαριασμό του @greek_league_human_rights στο instagram, ερχόμαστε αντιμέτωποι με στερεοτυπικές ατάκες απέναντι στα δύο φύλα, που με χιουμοριστικό και σύγχρονο τρόπο μας ωθούν στην αποδόμηση κι αποβολή τους. Στατιστικά να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ (https://hdr.undp.org/content/2023-gender-social-norms-index-gsni#/indicies/GSNI), σχεδόν 9 στους 10 άνδρες και γυναίκες έχουν θεμελιώδεις προκαταλήψεις εις βάρος των γυναικών, ενώ το ποσοστό των ανθρώπων που έχει υιοθετήσει τουλάχιστον μία προκατάληψη δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου την προηγούμενη δεκαετία.

Ως προς το βίντεο, βλέπουμε μια γυναίκα που προσπαθεί να καλύψει ταυτόχρονα όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που η κοινωνία περιμένει από αυτήν. Στην αρχή, προσπαθεί να είναι σέξι αλλά και σεμνή, έπειτα πρέπει να είναι κι έξυπνη αλλά και δυναμική. Το ύψος του κότσου της αποτυπώνει και το πόσο δυναμική είναι, λεπτομέρεια που δίνει έμφαση στις στερεοτυπικές απόψεις που έχουμε σαν κοινωνία. Στη συνέχεια, τη βλέπουμε να κρατά μπιμπερό και να φοράει βέρα, γιατί η γυναίκα πρέπει να είναι μητέρα και σύζυγος αλλιώς, δεν είναι «ολοκληρωμένη», όπως θεωρείται στερεοτυπικά. Αφού εκπληρώσει τις απαιτήσεις της καλής νοικοκυράς, συζύγου, μητέρας, δυναμικότητας και εξυπνάδας, πρέπει να γίνει πιο αθλητική. Κι όμως, αφού πετύχει και αυτό, οφείλει να δείχνει πάντα νέα και φρέσκια, να προσέχει το δέρμα της, το ντύσιμό της, το σώμα της και εννοείται να μην έχει ρυτίδες.

Στο ανδρικό βίντεο, ο πρωταγωνιστής προσπαθεί αρχικά να γίνει πιο αυστηρός φορώντας γυαλιά -γιατί προσδίδουν «κύρος» και μετά φορά ένα σακάκι για να φαίνεται πετυχημένος και φραγκάτος, όπως λέει, ακολουθώντας το στερεότυπο που προστάζει ο άνδρας να είναι πετυχημένος έχοντας οικονομική άνεση, αλλιώς δεν έχει «πετύχει» στη ζωή του. Έπειτα προσπαθεί να είναι γυμνασμένος, δυνατός και γενναίος, γιατί έτσι είναι ο «αληθινός άντρας». Στο βίντεο χρησιμοποιούνται οι εκφράσεις «παντελονάτος» και «κουβαλητής», λέξεις που καθημερινά, οι περισσότεροι έρχονται αντιμέτωποι μαζί τους, όπως και με εκφράσεις τύπου «ο άντρας τιμά και φορά τα παντελόνια του», «είναι ο κουβαλητής του σπιτιού», «συντηρεί οικονομικά την οικογένειά του» κι έχει μπέσα -όπως λέμε στην καθομιλουμένη. 

Στο τέλος των βίντεο, με χιουμοριστικό και σύγχρονο τρόπο οι πρωταγωνιστές μάς ωθούν να βγάλουμε αυτά τα στερεότυπα από το μυαλό και τη ζωή μας. Μήπως όλα αυτά τα χαρακτηριστικά για να πετύχεις την εικόνα της τέλειας και ολοκληρωμένης γυναίκας, του σωστού και δυνατού άνδρα, μας πιέζουν και μας αγχώνουν περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε; Ποιος μπορεί να ορίσει τι σε καθιστά ολοκληρωμένο και σωστό; 

Όλες οι γυναίκες είμαστε ολοκληρωμένες, είτε έχουμε παιδιά είτε όχι, είτε γυμναζόμαστε είτε όχι. Όλοι οι άνδρες είναι ολοκληρωμένοι, είτε είναι γυμνασμένοι είτε όχι, είτε έχουν χρήματα είτε όχι. Για καμία κοινωνική γενίκευση δεν αξίζει να χάσει ένας άνθρωπος τον εαυτό του και τα θέλω του. Είμαστε όλοι ολοκληρωμένοι άνθρωποι.