Αμέλια Έρχαρτ: Η ιστορία της πρώτης γυναίκας που διέσχισε τον Ατλαντικό

Σαν σήμερα 2 Ιουλίου 1937, ένα Lockheed Electra απογειώθηκε από το αεροδρόμιο Lae της Παπούα – Νέα Γουινέα με σκοπό να κάνει τον γύρο του κόσμου πάνω από την ακτογραμμή του Ισημερινού. Το αεροπλάνο δεν επέστρεψε ποτέ. Επιβάτες του αεροπλάνου δύο πιλότοι, η μια από τους οποίους ήταν η Αμέλια Έρχαρτ. Η εξαφάνιση του αεροπλάνου είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια μέχρι και φέτος το 2024, όπου η εταιρεία Deep Sea Vision πιστεύεται ότι βρήκε το εξαφανισμένο αεροπλάνο στα βάθη του Ατλαντικού.

Η Αμέλια Έρχαρτ ήταν μια γυναίκα πρωτοπόρος για την εποχή της, μιας και ήταν η πρώτη γυναίκα που διέσχισε τον Ατλαντικό μόνη της! Η ‘pioneer’ της αεροπορίας όπως λένε οι Αμερικάνοι, ενέπνευσε άνδρες και γυναίκες να κυνηγήσουν τα όνειρά τους παρά τις δυσκολίες. Γεννήθηκε στις 24 Ιουλίου 1897 στο Άτκινσον του Κάνσας. Από μικρή ήταν ένα κορίτσι ανεξάρτητο κι ατίθασο πνεύμα· προτιμούσε να παίζει έξω, σκαρφάλωνε σε δέντρα, κυνηγούσε αρουραίους με τουφέκι και συνέλεγε σκουλήκια κι ακρίδες. Οι βιογράφοι εξαιτίας της παιδικής της ηλικίας της έδωσαν το χαρακτηρισμό του αγοροκόριτσου. Η ίδια, από μικρή ηλικία, κρατούσε λεύκωμα με φωτογραφίες πετυχημένων γυναικών της εποχής της.

Στην ηλικία των 20 περίπου, σε μια πτητική επίδειξη, ένας πιλότος πίστεψε ότι θα τη φοβίσει, πετώντας λίγο πιο χαμηλά. Η Αμέλια έβλεπε την επίδειξη με μια φίλη της, όταν το κόκκινο γυαλιστερό αεροπλάνο πέταξε επικίνδυνα χαμηλά δίπλα. Τότε ήταν που με φόβο και χαρά, κάτι μέσα της ξύπνησε: «Δεν το κατάλαβα εκείνη τη στιγμή, αλλά εκείνο το κόκκινο αεροπλάνο μού είπε κάτι όταν πέταξε δίπλα μου». Η ιστορία είχε ήδη αρχίσει να γράφεται.

Μετά την αποφοίτησή της από το γυμνάσιο άρχισε να εργάζεται ως στρατιωτική νοσοκόμα στον Καναδά, μέσα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όταν η πανδημία της ισπανικής γρίπης του 1918 έφτασε στο Τορόντο, η ίδια μολύνθηκε και νοσηλεύτηκε με πνευμονία με την ανάρρωσή της να διαρκεί περίπου έναν χρόνο, με έντονους πονοκεφάλους. H Έρχαρτ πέρασε αυτόν τον χρόνο διαβάζοντας ποίηση, μαθαίνοντας να παίζει μπάντζο και μελετώντας μηχανική. H χρόνια ιγμορίτιδα επηρέασε σημαντικά τις δραστηριότητές της στη μετέπειτα ζωή της και μερικές φορές, ακόμη και στο αεροδρόμιο, αναγκαζόταν να φοράει επίδεσμο στη μύτη και τα μάγουλά της, για να τα προστατεύει.

Το 1919 αποφάσισε να σπουδάσει ιατρική στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, έναν όμως χρόνο αργότερα την εγκατέλειψε και στράφηκε στην αεροπορία. Τον Δεκέμβρη του 1920 κι ενώ βρισκόταν στην Καλιφόρνια, επισκέφθηκε με τον πατέρα της ένα αεροδρόμιο στο Λονγκ Μπιτς. Τότε, πέταξε για πρώτη φορά στη ζωή της σε ηλικία 23 ετών. Το κόστος ήταν 10 δολάρια για μια 10λεπτη πτήση με τον Frank Hawks, ο οποίος της έκανε μια βόλτα που θα άλλαζε για πάντα τη ζωή της Έρχαρτ. «Μέχρι να φτάσω σε ύψος δύο ή τριακοσίων ποδιών από το έδαφος», είπε «ήξερα ότι έπρεπε να πετάξω».

Τον επόμενο μήνα, προσέλαβε τη Neta Snook ως εκπαιδευτή πτήσεων. Το αρχικό συμβόλαιο ήταν για 12 ώρες διδασκαλίας, έναντι 500 δολαρίων. Δουλεύοντας σε διάφορες δουλειές, όπως φωτογράφος, οδηγός φορτηγού και στενογράφος στην τοπική τηλεφωνική εταιρεία, κατάφερε να εξοικονομήσει 1.000 δολάρια για μαθήματα πτήσης. Έξι μήνες αργότερα, αγόρασε ένα μεταχειρισμένο κίτρινο μικρό αεροπλάνο. Στις 22 Οκτωβρίου 1922 πέταξε με το «Καναρίνι», όπως ονόμασε το αεροπλάνο της, σε ύψος 14.000 ποδιών, δημιουργώντας παγκόσμιο ρεκόρ για γυναίκες. Στις 15 Μαΐου 1923, έγινε η 16η γυναίκα με άδεια πιλότου!

Η πτήση που της άλλαξε τη ζωή για πάντα έγινε το 1928. Την άνοιξη του 1928, έλαβε ένα τηλεφώνημα με μία μεγάλη ευκαιρία: να γίνει η πρώτη γυναίκα που θα πετούσε πάνω από τον Ατλαντικό. Ο εκδότης και μετέπειτα σύζυγός της Τζορτζ Πάτναμ της πρότεινε να πετάξει ως επιβάτης πάνω από τον Ατλαντικό και να κρατήσει το ημερολόγιο της πτήσης. Η Έρχαρτ δέχθηκε κι έγινε η πρώτη γυναίκα που διέσχισε πετώντας τον Ατλαντικό Ωκεανό (17-18 Ιουνίου 1928). Λίγους μήνες μετά, ίδρυσε την πρώτη ένωση γυναικών πιλότων, τα 99 μέλη της οποίας έδωσαν και το χαρακτηριστικό όνομα «The Ninety-Nines».

Το 1932, πέταξε μόνη της πάνω από τον Ατλαντικό, δημιουργώντας ένα νέο γυναικείο αεροπορικό ρεκόρ, ως η πρώτη γυναίκα που πέταξε μόνη της, χωρίς στάση, πάνω από τα νερά του, η Έρχαρτ έλαβε τον Διακεκριμένο Ιπτάμενο Σταυρό από το Κογκρέσο, τον Σταυρό του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής από τη γαλλική κυβέρνηση και το Χρυσό Μετάλλιο της Εθνικής Γεωγραφικής Εταιρείας από τον Πρόεδρο Χέρμπερτ Χούβερ.

Πέρα από τις πτήσεις, η Έρχαρτ ήταν και μια γυναίκα που έδινε ακούραστα διαλέξεις σε όλη τη χώρα για την αεροπορία και τα δικαιώματα των γυναικών. Είχε στήλη στο Cosmopolitan και σε άλλα έντυπα της εποχής. Έγραψε βιβλία, ανάμεσά τους το αυτοβιογραφικό «Last Flight», το οποίο δημοσιεύτηκε μετά την εξαφάνισή της. Αν και αγοροκόριτσο, η Έρχαρτ ήταν και σχεδιάστρια ρούχων, με «γραμμή» απλή, βολική, με παντελόνια, μπλούζες, κοστούμια και καπέλα που φόραγε η ίδια και είχαν γίνει σήμα κατατεθέν της. Η Έρχαρτ σχεδίασε μέχρι και βαλίτσες ταξιδιού, έτσι ακριβώς όπως τις ήθελε για τα ταξίδια της.

Την 1η Ιουνίου 1937 ξεκίνησε την υλοποίηση του πιο φιλόδοξου σχεδίου της, να πραγματοποιήσει τον γύρο του κόσμου με ένα δικινητήριο αεροπλάνο Lockheed 10-E Electra, με συνοδοιπόρο τον αεροναυτίλο Φρεντ Νούναν. Ο προορισμός τους ήταν η νήσος Χάουλαντ. Στις 2 Ιουλίου 1937 η Έρχαρτ και ο Νούναν απογειώθηκαν με το βαριά φορτωμένο Electra από το Λάε. Αφού είχε καλύψει περισσότερο από τα δύο τρίτα της διαδρομής, το αεροπλάνο εξαφανίστηκε στον Κεντρικό Ειρηνικό, κοντά στη διεθνή γραμμή αλλαγής ημερομηνίας. Η τολμηρή προσπάθειά της το 1937 να γίνει η πρώτη γυναίκα που θα έκανε τον γύρο του κόσμου με αεροσκάφος, προκάλεσε την πιο εκτεταμένη και δαπανηρή επιχείρηση διάσωσης στην ιστορία του αμερικανικού ναυτικού και της ακτοφυλακής. Από τότε έως και σήμερα υπάρχουν πολλές θεωρίες για την εξαφάνισή της, όπως ότι ήταν υπό κράτηση στις ιαπωνικές αρχές ή ότι τελείωσαν τα καύσιμα.

Όποια κι αν είναι η αλήθεια, το μόνο σίγουρο είναι ότι η Αμέλια Έρχαρτ ήταν μια γυναίκα που έμεινε στην ιστορία ως πρωτοπόρος για το ατίθασο πνεύμα της και της φεμινιστικές ιδέες της. «Υπάρχουν περισσότερα στη ζωή από το να είσαι επιβάτης» όπως έλεγε και η ίδια.