Τα τελευταία χρόνια, γύρω μας υπάρχουν όλο και περισσότερες διαφημίσεις και οργανισμοί με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημαντικότητα της ψυχικής υγείας. Η ψυχική υγεία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της ζωής μας και της εξέλιξης της. Υπάρχουν ασθένειες που μπορεί να μην είναι εμφανείς αλλά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες. Η 10η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί από το 2003, ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτ0κτ0νiας, με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Στο πλαίσιο των δράσεων της ημέρας, η «ΚΛΙΜΑΚΑ» ξεκίνησε εκστρατεία ενημέρωσης Με σύνθημα «η αυτοκτονία δεν είναι απλά ένα στατιστικό στοιχείο. Είναι ένα τραγικό γεγονός, που μπορεί να αποφευχθεί. Με σωστή ενημέρωση και υποστήριξη, μπορούμε να σώσουμε ζωές» κλιμάκια ειδικών επιστημόνων της οργάνωσης «ΚΛΙΜΑΚΑ», ενημερώνουν καθημερινά στις πλατείες Συντάγματος και Κεραμεικού. Μέρος της δράσης αφορά και η καμπάνια «Τι νιώθετε όταν ακούτε Ψυχική Υγεία; Πείτε μας τις σκέψεις σας», τις οποίες οι ειδικοί επιστήμονες θα αποτυπώσουν σε σχετικό βίντεο, με στόχο να «σπάσουν» το στίγμα που ακολουθεί τους ασθενείς με ψυχικά νοσήματα.
«Η αυτοκτ0νικότητα είναι η μοναδική θανατηφόρος κλινική ψυχιατρική οντότητα. Περισσότεροι από 500 άνθρωποι αφαιρούν τη ζωή τους κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια στη χώρα, σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 5.000 πενθούντες ετησίως. Στην πραγματικότητα οι αυτοκτ0νίες είναι πολύ περισσότερες αυτών που καταγράφονται, ενώ δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία για τις μη θανατηφόρες απόπειρες, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι 15-20 φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών», αναφέρει η «ΚΛΙΜΑΚΑ» στο σχετικό δελτίο τύπου.
Το μήνυμα που προωθεί η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτ0νίας είναι ότι η αυτοκτ0νία μπορεί να προληφθεί. Η ημέρα αυτή, είναι για όλους τους ανθρώπους που έχουν βιώσει τις συνέπειες ενός τέτοιου τραγικού γεγονότος γύρω τους, αλλά και ως υπενθύμιση ότι η αυτοκτ0νία πρέπει να μπει στις προτεραιότητες της δημόσιας υγείας. Σύμφωνα με έρευνες, η αυτοχειρία είναι ανάμεσα στις 20 πρώτες αιτίες θaνάτου στον κόσμο σε όλες τις ηλικίες. Περίπου 1 εκατ. άνθρωποι κάθε χρόνο αυτοκτ0νούν ή 16 άτομα ανά 100.000 άτομα ή μία αυτοχειρία ανά 40 δευτερόλεπτα.
Οι άνθρωποι που πλησιάζουν στο σημείο να θέλουν να αφιρέσουν την ίδια τους τη ζωή, έχουν φτάσει σε ένα στάδιο ανυπόφορης συναισθηματικής κατάστασης. Όταν έχουν δοκιμάσει διάφορες λύσεις και το πρόβλημα τους δεν έχει λυθεί, νιώθουν αβοήθητοι και η ελπίδα για αλλαγή χάνεται. Η απόγνωση είναι ένα τρομακτικό και ιδιαίτερα επικίνδυνο αίσθημα. Δυστυχώς, οι περισσότεροι θεωρούν ότι πρέπει να λύσουν τα προβλήματα μόνοι τους και βυθίζονται όλο και περισσότερο μέσα στο πρόβλημα τους.
Οι αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν έναν άνθρωπο στις σκέψεις να βλάψουν τον ευατό τους είναι πολλοί και σύνθετοι. Έρευνες έχουν δείξει πως ποσοστό μεγαλύτερο από το 75% των ανθρώπων που αυτ0κτόνhσαν έκαναν πράγματα, λίγες εβδομάδες ή μήνες πριν το θάνaτό τους, που αποσκοπούσαν στο να δείξουν στους άλλους πόσο απελπισμένοι ήταν. Στο πλαίσιο της πρόληψης θα αναφέρουμε κάποιες ενδείξεις:
Λεκτικές απειλές (φράσεις όπως «μακάρι να μην είχα γεννηθεί», «θα είναι καλύτερα αν πεθάνω»), αλλαγές συμπεριφοράς(κοινωνική απομόνωση, μειωμένο ενδιαφέρον για το σχολείο, την εργασία, την προσωπική υγιεινή, προηγούμενες απόπειρες, δηλώσεις αυτ0κτονικής επιθυμίας, τακτοποίηση προσωπικών υποθέσεων, χάρισμα αντικειμένων με συναισθηματική αξία κα.), κατάχρηση ουσιών (αλκ0όλ και χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών) είναι σημάδια ότι ο άνθρωπος χρειάζεται τη βοήθεια μας.
Αν έρθετε σε επαφή με κάποιον άνθρωπο που υποψιάζεστε ότι σκέφτεται την αυτοκτ0νία είναι σημαντικό να ακούσετε με προσοχή και χωρίς επίκριση οτιδήποτε σας πει. Η ανοικτή συζήτηση είναι ο μόνος τρόπος να ανακαλύψεις πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα. Σημαντικό είναι να αναζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό, ψυχολόγο ή ψυχίατρο και να βρίσκεστε συνεχώς στο πλάι αυτού του ανθρώπου.
Υπάρχουν διάφοροι μύθοι γύρω από την αυτοκτονία, η ΜΚΟ θέτει την αλήθεια γύρω από αυτούς και εμείς θα σας αναφέρουμε κάποιους. Πρώτος μύθος και ίσως ο πιο γνωστός:
- «Οι άνθρωποι που λένε ότι θα αυτοκτ0νήσουν δεν πρόκειται να το κάνουν». Σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι που αυτοκτ0νούν αποκαλύπτουν τις προθέσεις τους πριν την απόπειρα. Οπότε αν κάποιος μας πει ότι θέλει να αυτ0κτ0νήσει πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα.
- Δεύτερος μύθος: «Μιλώντας σε κάποιον για την αυτοκτ0ν!α, του δίνουμε την ιδέα να αφαιρέσει τη ζωή του. Δε θα ωθήσουμε κάποιον στην αυτοκτ0νία απλά και μόνο ρωτώντας τον αν σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό του. Αντίθετα, με αυτή την ερώτηση μπορεί να τον διευκολύνουμε να μιλήσει γι’ αυτά που νιώθει και σκέφτεται.
- Τρίτος μύθος: «Η αυτοκτ0ν!α είναι μια παρορμητική κίνηση, «μια στιγμή τρέλας». Σε κάποιες περιπτώσεις η αυτοχειρία είναι παρορμητική, ειδικά στην εφηβεία, όμως πολλοί από τους ανθρώπους που αυτοκτ0νούν έχουν προσχεδιάσει την πράξη τους. Η ύπαρξη σχεδίου αυξάνει τη σοβαρότητα της κατάστασης και τον κίνδυνο θνησιμότητας.
Αν νιώθεις σε απόγνωση, ότι δεν μπορεί να διαχειριστείς το πρόβλημά σου, αναζήτησε βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Η επιθυμία για βοήθεια είναι το πρώτο βήμα της διαδρομής προς την ίαση. Κανείς δεν είναι μόνος του, όταν μοιραζόμαστε τις δυσκολίες μας, ερχόμαστε πιο κοντά στη ζωή.
Επιπλέον πληροφορίες:
Στο site της klimaka.org μπορείς να στηρίξεις την Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη της Αυτοκτ0νίας, υπογράφοντας ηλεκτρονικά.
«Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία» με το νούμερο 1018, 24ωρη λειτουργία (http://suicide-help.gr/)
Mε πληροφορίες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (who.int), τη ΜΚΟ Κλίμακα, το ψυχολογικό και θεραπευτικό κέντρο συναίσθηση (www.sinaisthisi.gr).
Συντάκτης: Γεωργία Καλίτση
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
