Πώς καταλαβαίνεις ότι φοβάσαι τον θάνaτο παραπάνω από το κανονικό;

Ο θάνατος είναι η απόδειξη ότι όλα τελειώνουν κάποια στιγμή, είμαστε ευάλωτοι απέναντί του και καταλαβαίνουμε ποσό γρήγορα περνάνε οι στιγμές. Ο φόβος του θανάτου είναι ένας φόβος που όλοι μας θα νιώσουμε στη ζωής μας. Mπορεί να σχετίζεται είτε με τη διακοπή της δίκης μας ζωής είτε με την απώλεια κάποιου αγαπημένου μας προσώπου κι όπως και να το κάνουμε, πάντα θα είναι ένας μεγάλος μπαμπούλας, με τους περισσότερους να αποφεύγουν τις σκέψεις γύρω από αυτόν. Δεν υπάρχει περίπτωση όμως αν συμβεί να μη μας αγγίξει, κι έτσι, αν κάποιο πρόσωπο του περιβάλλοντός μας έρθει αντιμέτωπο με το θάνατο, μας πιάνει ένα ξαφνικό άγχος για το δικό μας τέλος.

Υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται σχεδόν εμμονικά τον θάνατο, που φοβούνται να ρισκάρουν και να ζήσουν τη ζωή τους με στόχο να τον αποτρέψουν. Ο φόβος, σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να καταλήξει σε έναν παράλογο πανικό για οτιδήποτε σχετίζεται με το τέλος και να μας κάνει κακό. Ένα δείγμα παραλόγου πανικού, είναι όταν προσαρμόζεις όλη σου τη ζωή ώστε να μην εκτεθείς σε επικίνδυνες καταστάσεις. Η αποφυγή αυτή συνδυάζεται και με προκαταλήψεις ή αποφυγή συζητήσεων για το θέμα του θανάτου, όσο σταδιακά εκπαιδεύεις το μυαλό μας να νιώθει φόβο. Για παράδειγμα, μπορεί να μη βλέπεις ειδήσεις ή να μην παρακολουθείς ταινίες που έχουν σχέση με αυτόν, για να μη βάλεις το μυαλό σου υποσυνείδητα να σκεφτεί τον θάνατο.

Γενικότερα, ένας φόβος γεννά κι άλλους φόβους, όπως ο φόβος του πόνου, του σκοταδιού, του άγνωστου, φόβοι που μας έχουν μεταδοθεί μέσα στα χρόνια από τους γονείς και τους παππούδες μας. Πώς όμως γεννάται ο φόβος του θανάτου;

1. Αρχικά, μια πολύ σοβαρή ασθένεια μπορεί να προκαλέσει τον φόβο για τον θάνατο, αφού μετά την αποκατάσταση της υγείας του, κάποιος μπορεί να εμφανίσει ακραία συμπεριφορά απέναντι στο θάνατο.

2. Ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να έχει τις ίδιες συνέπειες, όπως το αν επιζήσεις από ένα ατύχημα.

3. Η απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου, σε φέρνει σε επαφή με τον θάνατο και με τις συνέπειες του. Όταν κάποιος αγαπημένος πεθάνει, είναι λογικό να σκεφτείς ποσό κοντά είναι ο θάνατος και το αναπόφευκτό του.

Πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι έχουμε διδαχθεί να φοβόμαστε το θάνατο. Ένας από τους τρόπους που μαθαίνουμε να φοβόμαστε είναι μέσω των συμπεριφορών του περίγυρου. Για παράδειγμα, όταν κάποιος τραβάει γρήγορα το χέρι του όταν κλείνει το παράθυρο, υποθέτουμε ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος εκεί. Σε αντιστοιχία, όταν βλέπουμε ότι κάποιος φοβάται κάτι, παρ’όλο που δεν έχουμε πληροφορίες γιατί το φοβάται, υποθέτουμε ότι πρέπει κι εμείς να το φοβηθούμε.

Πώς καταλαβαίνεις ότι φοβάσαι τον θάνατο;

Τα συμπτώματα ενός φόβου μοιάζουν αρκετά με τα συμπτώματα τους άγχους.

-Αρχικά νιώθεις έντονο φόβο ή άγχος κάθε φορά που σκέφτεσαι τον θάνατο.
-Μια από τις καθημερινές ανησυχίες και σκέψεις σου είναι ο θάνατος.
-Αποφεύγεις καταστάσεις όπου πιστεύεις ότι μπορεί να χρειαστεί να μιλήσεις γι’ αυτό.
-Όταν σκέφτεσαι τον θάνατο νιώθεις έντονα τους παλμούς σου, εφίδρωση, ναυτία κ.λ.π.
-Όπως και με το άγχος, δυσκολεύεσαι στον ύπνο.
-Φοβάσαι το χειρότερο κάθε φορά που έχεις κάποιο σύμπτωμα.

Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε το φόβο του θανάτου;

Πρώτο βήμα στη διαχείριση του φόβου μας, είναι να αποδεχθούμε το αναπόφευκτο, ότι δηλαδή θα συμβεί και σε εμάς, αργά ή γρήγορα. Ο θάνατος είναι η φυσική εξέλιξη της ζωής. Όσο σκέφτεσαι κι ανησυχείς για μια κατάσταση, την τροφοδοτείς. Όσο πιο μακριά τρέχεις από τον φόβο σου, τόσο πιο κοντά σου θα έρχεται. Η αποδοχή του θανάτου, θα σε βοηθήσει μακροπρόθεσμα να κατανοήσεις ότι δεν είναι τόσο τρομακτικός.

Όταν νιώθεις φόβο για τον θάνατο, στρέψε την προσοχή σου αλλού. Μην τροφοδοτείς τη σκέψη αυτή. Προσπάθησε να σκεφτείς κάτι άλλο χαρούμενο ή να απασχολήσεις το μυαλό σου με κάτι που θα σε κάνει να χρησιμοποιήσεις και μυαλό αλλά και το σώμα σου, όπως η ζωγραφική, η γυμναστική, ακόμα και η καθαριότητα του σπιτιού.

Υπάρχουν κι εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης του φόβου μας, όπως η yoga και ο διαλογισμός. Ας μην ξεχνάμε πως ένα από τα κύρια οφέλη του διαλογισμού είναι η ικανότητα του να μειώνει το άγχος και να επαναφέρει το σώμα σε μια ήρεμη κατάσταση. Η yoga αντίστοιχα ενώνει το μυαλό με το σώμα και καταπολεμά το άγχος μέσω της αναπνοής.

Η ζωή και ο θάνατος είναι δυο αλληλοεξαρτώμενες έννοιες· όταν μιλάς για τον θάνατο, πρέπει να σκέφτεσαι τις καλές πλευρές της ζωής, και να στρέφεις τον εαυτό σου προς τα εκεί. Και να θυμάσαι, πως οι άνθρωποι που έχουν ζήσει πραγματικά με όλη την έννοια της λέξης, είναι αυτοί που φοβούνται λιγότερο να πεθάνουν.